عبدالرضا رکن الدین افتخاری؛ داوود مهدوی؛ مهدی پور طاهری
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 1-39
چکیده
در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در صنعت گردشگری، در سپهر علمی و اجرایی و در سطح ملی و بین المللی نگرانیهای فزایندهای در خصوص تأثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری انبوه مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدلهای ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما، علیرغم تمام این اقدامات، ...
بیشتر
در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در صنعت گردشگری، در سپهر علمی و اجرایی و در سطح ملی و بین المللی نگرانیهای فزایندهای در خصوص تأثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری انبوه مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدلهای ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما، علیرغم تمام این اقدامات، نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالشهای عمده در جهت دستیابی به پایداری توسعه گردشگری به ویژه در نواحی روستایی میباشد. لذا مقاله حاضر با استفاده از روششناسی توصیفی ـ تحلیلی، پیمایش در صدد پاسخگویی به این سئوال کلیدی بوده است که بر اساس ابعاد و شاخصهای مؤثر در توسعه پایدار گردشگری روستایی، روستاهای تاریخی ـ فرهنگی کشور از چه سطحی از پایداری برخوردارند؟ نتایج بیانگر این مطلب است که ابعاد و شاخصهای اجتماعی و اقتصادی گردشگری از پایداری بیشتری نسبت به بعد محیطی در روستاهای مورد مطالعه برخوردارند و همچنین این روستاها از سطح پایداری نسبتاً ضعیفی برخوردارند. لذا در جهت رفع ناپایداریها میبایست اصول و الزامات رویکرد توسعه پایدارگردشگری در سیاستها و برنامههای اجرایی به کار گرفته شود تا از این طریق توسعه گردشگری در نواحی روستایی و به خصوص روستاهای تاریخی ـ فرهنگی کشور پایدار گردد.
محمدرضا فرزین؛ زهرا نادعلی پور
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 40-67
چکیده
موضوع رقابت از زمانی آغاز شد که آدام اسمیت کتاب معروف خود را تحت عنوان ثروت ملل منتشر نمود. تا اواخر سال 1980 چارچوب نظری برای تحلیل، حفظ و بهبود رقابت یک کشور یا صنعت وجود نداشت و بنابراین با استفاده از معیارهای مختلف، از رقابت تحلیلهایی اقتصادی می‌شد. پورتر(1980)، گیلبرت(1984) و پون (1993)، هر یک استرات‍ژی‌هایی را در ارتباط با رقابت مقصد ...
بیشتر
موضوع رقابت از زمانی آغاز شد که آدام اسمیت کتاب معروف خود را تحت عنوان ثروت ملل منتشر نمود. تا اواخر سال 1980 چارچوب نظری برای تحلیل، حفظ و بهبود رقابت یک کشور یا صنعت وجود نداشت و بنابراین با استفاده از معیارهای مختلف، از رقابت تحلیلهایی اقتصادی می‌شد. پورتر(1980)، گیلبرت(1984) و پون (1993)، هر یک استرات‍ژی‌هایی را در ارتباط با رقابت مقصد گردشگری ارائه دادهاند اما مدل کراچ و ریچی جامعتر از سایر مدلهاست. هدف مقاله حاضر بررسی و الویتبندی عوامل موثر بر مزیت رقابتی منطقه چابهار در زمینه گردشگری، با استفاده از مدل کراچ و ریچی بوده و تمرکز اصلی بر گردشگری داخلی میباشد. پژوهش به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین خبرگان و متخصصین حوزه گردشگری در بازه زمانی1388 – 1389 انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که از میان 5شاخص در مدل مذکور، به ترتیب برنامهریزی، خط مشی مقصد، مدیریت مقصد، جاذبههای محوری، منابع پشتیبان و عوامل تقویتکننده از الویت برخوردارند. همچنین منطقه چابهار در زمینه عواملی همچون آب و هوا، چشم اندازهای زیبا، امنیت و غیره در شرایط مطلوب و در زمینه عواملی نظیر مدیریت بازدیدکنندگان، مدیریت بحران، مراکز تفریحی، بازاریابی و غیره در وضعیت نامطلوبی به سر میبرد.
حبیب ابراهیم پور؛ میر علی سید نقوی؛ نور محمد یعقوبی
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 67-92
چکیده
گردشگری به دلیل تأثیرات مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از جمله درآمدزایی و تأثیر در رشد اقتصادی کشورها در حال تبدیل شدن به صنعت اول در جهان است و برای اغلب کشورها گردشگری منبع مهمی برای فعالیتهای تجاری، کسب درآمد، اشتغالزایی و مبادلات خارجی محسوب میشود. نوشته حاضر برای دستیابی به راهکارهای توسعه گردشگری، به بررسی ...
بیشتر
گردشگری به دلیل تأثیرات مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از جمله درآمدزایی و تأثیر در رشد اقتصادی کشورها در حال تبدیل شدن به صنعت اول در جهان است و برای اغلب کشورها گردشگری منبع مهمی برای فعالیتهای تجاری، کسب درآمد، اشتغالزایی و مبادلات خارجی محسوب میشود. نوشته حاضر برای دستیابی به راهکارهای توسعه گردشگری، به بررسی دو عامل رضایت و وفاداری گردشگران در منطقه گردشگری سرعین پرداخته است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش همبستگی است. از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی در گردآوری داده‌ها استفاده شده است. جامعه آماری گردشگرانی هستند که در مرداد ماه به منطقه سرعین اردبیل مسافرت داشته‌اند. با توجه به نامشخص بودن تعداد گردشگران (جامعه آماری) از نمونه‌گیری تصادفی قابل دسترس استفاده شده است و مناطق و محل‌هایی که گردشگران معمولا برای بازدید به آن مراجعه میکنند برای جمع‌آوری داده‌ها تعیین گردید. از آزمون ضریب همبستگی برای تجزیه و تحلیل سؤال‌ها و جهت رد یا تایید فرضیه‌ها همچنین برای دستیابی به میزان و شدت رابطه استفاده گردید. نتایج یافته‌های تحقیق نشان داد که بین عوامل سازمانی و محیطی با رضایت گردشگران و همینطور بین این عوامل و رضایت گردشگران با وفاداری با ضریب همبستگی 71/0 رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. در نتیجه عوامل سازمانی و محیطی موجب افزایش رضایت گردشگران و به تبع آن افزایش وفاداری آنها، به معنی بازگشت گردشگران و معرفی منطقه از سوی آنها میشود. در نتیجه بهبود عوامل محیطی و سازمانی برای توسعه گردشگری پیشنهاد گردید.
حمید ضزغام؛ صمد حاجی محمد امینی
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 93-123
چکیده
«راهبرد توسعه خوشه ای» یکی از الگوهای موفق سازماندهی «بنگاههای کوچک و متوسط» است که قریب به سه دهه بیش ترین نقش را در «توسعه منطقه ای» کشورهای مختلف ایفا نموده است. این مفهوم اولین بار تحت عنوان «تئوری خوشه صنعتی» توسط مایکل پورتر در سال 1990 از دانشگاههاروارد تعریف و منتشر شد. محققان و پژوهشگران بعد از ...
بیشتر
«راهبرد توسعه خوشه ای» یکی از الگوهای موفق سازماندهی «بنگاههای کوچک و متوسط» است که قریب به سه دهه بیش ترین نقش را در «توسعه منطقه ای» کشورهای مختلف ایفا نموده است. این مفهوم اولین بار تحت عنوان «تئوری خوشه صنعتی» توسط مایکل پورتر در سال 1990 از دانشگاههاروارد تعریف و منتشر شد. محققان و پژوهشگران بعد از وی، تئوری خوشه را در بخشها و فعالیتهای مختلف از صنایع با تکنولوژی بالا گرفته تا محصولات جنگلی و زیربخشهای خدمات از جمله گردشگری به کار گرفتند. این مقاله ابتدا به بررسی مبانی و چارچوب نظری خوشه گردشگری پرداخته و با مبنا قراردادن «مشخصههای چهارگانه خوشه، یعنی «تمرکز جغرافیایی»، «تمرکز بخشی»، «روابط همکاری» و «چالشها و فرصتهای مشترک» کسب و کارهای گردشگری به امکان سنجی خوشه گردشگری در شهرستان بندر انزلی پرداخته است. روش تحقیق اسنادی و میدانی بوده است. از فنون «نسبت های مکانی»و «ماتریس همکاری» به ترتیب برای «تحلیل تمرکز جغرافیایی و بخشی» و «روابط همکاری بین واحدهای کسب و کار» و از «پرسشنامه و فرمهای مخصوص مصاحبه» برای تحلیل چالشها و فرصتهای مشترک کسب و کارها بهره گرفته شده است. یافتهها نشان میدهد اقتصاد بخش گردشگری در شهرستان بندر انزلی «پایه» بوده و از نسبت مکانی 02/1 برخوردار است، کسب و کارها دارای چالشها و فرصتهای مشترک بوده اما روابط همکاری بین بنگاهی و بین صنفی نسبتاً ضعیف است. در پایان «نقشه خوشهی»شناسایی شده ترسیم و راهبردهایی بر مبنای شرایط فعلی و فرصتهای آتی برای توسعه خوشه گردشگری ارایه شده است.
محمد رحیم رمضانیان؛ پدرام حیدرنیای کهن
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 125-151
چکیده
صنعت گردشگری به عنوان یکی از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادی نقش بهسزایی را ایفا می‌کند و یکی از بخش‌های مهم تولید درآمد و ارزآوری است. مدیریت زنجیره تأمین، که برای بیش از دو دهه در صنایع تولیدی به‌کار می‌رود و جای آن در صنعت گردشگری بسیار خالی به‌نظر می‌رسد، می‌تواند به عنوان ابزاری برای یکپارچه سازی ماهیت این صنعت به‌کار ...
بیشتر
صنعت گردشگری به عنوان یکی از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادی نقش بهسزایی را ایفا می‌کند و یکی از بخش‌های مهم تولید درآمد و ارزآوری است. مدیریت زنجیره تأمین، که برای بیش از دو دهه در صنایع تولیدی به‌کار می‌رود و جای آن در صنعت گردشگری بسیار خالی به‌نظر می‌رسد، می‌تواند به عنوان ابزاری برای یکپارچه سازی ماهیت این صنعت به‌کار رود. از طرفی روند رو به رشد گسترش صنعت گردشگری و بروز نشانه‌هایی از تأثیرات منفی بر محیط‌زیست، لزوم پایداری را به میان آورده است. در این مقاله پس از بررسی مبانی نظری، با ارائه یک مدل تحلیلی، عوامل بالقوه مؤثر بر فرآیند تصمیم‌گیری استراتژیک یک بنگاه، مبنی بر اتخاذ ملاحظات زیست‌محیطی در روابط با اعضای مختلف زنجیره تأمین تعیین شده است. به منظور بررسی عوامل بالقوه تعیین شده در عمل و شناسایی عوامل احتمالی تأثیر‌گذار دیگر و همچنین تعیین میزان اهمیت نسبی هر یک از این عوامل در صنعت گردشگری و بالاخص از دیدگاه آژانسهای مسافرتی کشورمان، پرسش‌نامه‌ای بر مبنای مدل تحلیلی ارائه شده طراحی و مبنای مصاحبه نیمه باز با پانزده آژانس مسافرتی پایتخت قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد با توجه به این که از نظر آژانسهای مسافرتی کشورمان، اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز با مزایای درون سازمانی چندانی همراه نمی‌باشد، فشارهای خارجی می‌تواند عامل مؤثری برای گرایش به استراتژیهای زیست‌محیطی محسوب شود. به علاوه اجرای این استراتژی به واسطه برخی از عوامل سازمانی و کوتهنگریهای استراتژیک محدود میشود.
امیر حسین شریعتی؛ نادیا فروزان
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 153-176
چکیده
مقاله حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شاخصهای کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری جنوب شهراصفهان پرداخته و هدف آن بررسی تأثیر عواملی مانند: 1) ویژگی های محصول (خدمت)، 2)پاسخگو بودن، 3)همدردی،4)قابلیت اطمینان ،5)مدیریت ارتباط با مشتری،6)وضعیت ظاهری، 7)قیمت، 8)تکنولوژی، 9)توزیع، 10)ترفیع، 11)اعتبار و12)تضمین بر کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شاخصهای کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری جنوب شهراصفهان پرداخته و هدف آن بررسی تأثیر عواملی مانند: 1) ویژگی های محصول (خدمت)، 2)پاسخگو بودن، 3)همدردی،4)قابلیت اطمینان ،5)مدیریت ارتباط با مشتری،6)وضعیت ظاهری، 7)قیمت، 8)تکنولوژی، 9)توزیع، 10)ترفیع، 11)اعتبار و12)تضمین بر کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری جنوب شهر اصفهان میباشد.جامعه آماری این تحقیق شامل مشتریان فعلی آژانسهای گردشگری جنوب شهر اصفهان میباشد. با کمک آزمون T فرضیات تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند و همگی در سطح اطمینان 95% تائید شدند. علاوه بر آزمون T، جهت تکمیل نتایج تحقیق از آزمونهای دیگری از قبیل ANOVA، توکی، T مستقل ، فریدمن و ضریب همبستگی نیز استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از آزمونANOVA ،افراد کمتراز 20 سال تأثیر عامل ویژگیهای محصول (خدمت) را بر شاخصهای کیفیت خدمات کمتر از افراد دیگر ارزیابی کرده اند. افراد با تحصیلات دیپلم وپایینتر تأثیر عامل ترفیع بر شاخصهای کیفیت خدمات را بیشتر ارزیابی کردند همچنین پاسخدهندگان زن تأثیر ویژگی های خدمت برافزایش کیفیت خدمات را بیشتر از مردها دانسته اند و پاسخدهندگان متأهل نسبت به مجردها تأثیر عامل قابلیت اطمینان بر کیفیت خدمات را بالاتر ارزیابی کردند.رتبه بندی عوامل بر اساس آزمون فریدمن به ترتیب عبارتند از:1- پاسخگو بودن 2-قابلیت اطمینان3- اعتبار 4-تضمین 5-همدردی 6-محصول 7-وضعیت ظاهری 8-قیمت 9-تکنولوژی 10-توزیع 11- مدیریت ارتباط با مشتری و 12-ترفیع .بالاترین ضریب همبستگی میان عوامل را تکنولوژی و توزیع با مقدار 837/0 در اختیار دارند.
محمود حسن پور؛ زینب احمدی؛ حسن الیاسی
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، صفحه 176-197
چکیده
روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق شکننده و حساس کویری و بیابانی ایران طی سال‌های اخیر و عدم وجود برنامهریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این تحقیق، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری (طبیعت گردی) در مناطق کویری و بیابانی ایران با استناد به روش ...
بیشتر
روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق شکننده و حساس کویری و بیابانی ایران طی سال‌های اخیر و عدم وجود برنامهریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این تحقیق، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری (طبیعت گردی) در مناطق کویری و بیابانی ایران با استناد به روش ظرفیت پذیرش گردشگری آستانه ظرفیت پذیرش مقصدهای منطقه کویرنوردی کلوت شهداد، منطقه خور و بیابانک شامل روستاهای مصر و فرحزاد و منطقه مرنجاب مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا با استفاده از ادبیات موجود و نظر کارشناسان موضوع، شاخصهای مؤثر در برآورد ظرفیت پذیرش منطقه تعیین و سپس با به کارگیری روش کمی TCC، تعداد گردشگرانی که می‌توانند به صورت فیزیکی، واقعی و مؤثر در دو محدوده متمرکز و گسترده منطقه حضور یابند، محاسبه شده است. طبق نتایج حاصله منطقه مرنجاب- بند ریگ و شهداد نسبت به منطقه مصر و فرحزاد از ظرفیت بالاتری در پذیرش گردشگران برخوردار هستند. در ضمن این مناطق می‌توانند با افزایش ظرفیت‌های زیرساختی و خدماتی خود، ظرفیت پذیرش خود را افزایش دهند. همچنین طبق نتایج تحقیق، در حال حاضر این مناطق در گردشگری متمرکز بیش از ظرفیت واقعی خود بارگذاری میشوند.
