برنامه ریزی گردشگری
قاسم زارعی؛ سیدعلی نقوی
چکیده
توسعه مطلوب صنعت گردشگری مذهبی نیازمند آگاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل مؤثر بر آن است. در همین راستا، پژوهش حاضر ﺑﺎ ﻫﺪف اراﺋﻪ ﻣﺪﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻮاﻣﻞ مؤثر، توسعه گردشگری مذهبی در استان یزد را ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﮐﻨﺪ، انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، روش آمیخته (کیفی و کمی) که از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و ...
بیشتر
توسعه مطلوب صنعت گردشگری مذهبی نیازمند آگاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل مؤثر بر آن است. در همین راستا، پژوهش حاضر ﺑﺎ ﻫﺪف اراﺋﻪ ﻣﺪﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻮاﻣﻞ مؤثر، توسعه گردشگری مذهبی در استان یزد را ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﮐﻨﺪ، انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، روش آمیخته (کیفی و کمی) که از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ 12 ﻧﻔﺮ از ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻧﻈﺮی و ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺑﻪ روش ﻏﯿﺮاﺣﺘﻤﺎﻟﯽ و ﺑﻪﺻﻮرت ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﻮده و اﺑﺰار ﮔﺮدآوری دادهﻫﺎ، ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ میباشد. در ﺑﺨﺶ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺤﻠﯿﻞ مضمون ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎی اﺻﻠﯽ و ﻓﺮﻋﯽ توسعه گردشگری مذهبی استان یزد ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه است. ﺳﭙﺲ در ﺑﺨﺶ کمی، عوامل مؤثر شناسایی‌شده ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش مدلسازی ساختاری تفسیری اولویتبندی و در نهایت معیارهای ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﯿﻔﯽ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﺪلﺳﺎزی ﻋﺎﻣﻞﺑﻨﯿﺎن شبیهسازی شد. بر اساس نتایج پژوهش تعداد 35 کد اولیه، 12 مضمون فرعی و 6 مضمون اصلی (سیاستهای کلان گردشگری مذهبی، اقتصادی، زیرساختی، توانمندسازی محیطی، بازاریابی و فرهنگی) شناسایی شدند که عامل سیاستهای کلان گردشگری مذهبی بهعنوان تأثیرگذارترین عامل شناخته شد و همچنین، نتایج نشان داد در پایان دوره شبیهسازی، میزان توسعه گردشگری مذهبی استان یزد، 70 درصد ﺷﺪه اﺳﺖ. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، مطلوب است تا مدیران گردشگری توجه ویژهای روی عوامل مؤثر شناسایی‌شده که نقش بسزایی در توسعه گردشگری مذهبی دارند، داشته باشند.
برنامه ریزی گردشگری
فاطمه شکاری
چکیده
پژوهش در زمینه تجربه گردشگری مذهبی در سال های اخیر افزایش یافته است، با این حال، کماکان شناخت کافی از جنبه های گوناگون این تجربه ها وجود ندارد و اغلب پژوهش های انجام شده بر جنبه معنوی تجربه متمرکز بوده اند. پژوهش حاضر با هدف ارائه «چارچوب مفهومی یکپارچه و چندوجهی از تجربه های گردشگران مذهبی» با استفاده از مرور ...
بیشتر
پژوهش در زمینه تجربه گردشگری مذهبی در سال های اخیر افزایش یافته است، با این حال، کماکان شناخت کافی از جنبه های گوناگون این تجربه ها وجود ندارد و اغلب پژوهش های انجام شده بر جنبه معنوی تجربه متمرکز بوده اند. پژوهش حاضر با هدف ارائه «چارچوب مفهومی یکپارچه و چندوجهی از تجربه های گردشگران مذهبی» با استفاده از مرور نظام مند ادبیات و تحلیل مضمون با رویکرد قیاسی انجام شد. مقاله ها در پایگاه اسکوپوس جستجو و 53 مقاله مربوط به بازه 2022-2006 از طریق رویه PRISMA شناسایی شد. تحلیل یافته ها نشان داد که تجربه گردشگران مذهبی را می توان در قالب هشت وجه شناختی، عاطفی، فیزیکی، رابطه ای، بازیابی، معنوی، دگرگون کننده و رفتاری دسته بندی کرد. یافته ها می تواند به توسعه ادبیات این حوزه کمک کند و از منظر کاربردی د در زمینه طراحی تجربه های گردشگری مذهبی و افزایش وفاداری دیدارکنندگان سودمند باشد.
مدیریت گردشگری
ایوب پژوهان؛ مسلم فلاحی
چکیده
گردشگری مذهبی بهعنوان شاخه‌ای از گردشگری فرهنگی، می‌تواند محرک توسعه به‌ویژه در مناطق روستایی باشد. از این‌رو، پژوهش حاضر، باهدف مفهوم‌پردازی الگوی توسعه گردشگری مذهبی با تأکید بر بُقاع متبرکه استان کرمانشاه انجام شد. رویکرد پژوهش، کیفی و از نوع نظریه داده‌بنیاد بود. جامعه موردمطالعه پژوهش را کارشناسان و خبرگان حوزه گردشگری ...
بیشتر
گردشگری مذهبی بهعنوان شاخه‌ای از گردشگری فرهنگی، می‌تواند محرک توسعه به‌ویژه در مناطق روستایی باشد. از این‌رو، پژوهش حاضر، باهدف مفهوم‌پردازی الگوی توسعه گردشگری مذهبی با تأکید بر بُقاع متبرکه استان کرمانشاه انجام شد. رویکرد پژوهش، کیفی و از نوع نظریه داده‌بنیاد بود. جامعه موردمطالعه پژوهش را کارشناسان و خبرگان حوزه گردشگری مذهبی تشکیل داد. بر این اساس بااستفاده از روش نمونهگیری هدفمند، 16 مصاحبه نیمهساختاریافته و عمیق با مطّلعان کلیدی صورت پذیرفت. نتایج تحلیل محتوای دادهها، طی سه رویه کُدگذاری باز، محوری و انتخابی، به شناسایی 71 مفهوم، 14 مقوله فرعی و درنهایت 6 مقوله اصلی منتج شد. درنهایت مدل پارادایمی توسعه گردشگری مذهبی ارائه شد که در آن توسعه گردشگری مذهبی بهعنوان پدیده محوری متأثر از شرایط علّی پژوهش انتخاب شد. شرایط زمینهای و مداخلهگر بههمراه پدیده محوری، راهبردهای توسعه گردشگری مذهبی را تشکیل دادند و پیامدهایی همچون توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی احصاء گردید.
مصطفی اسماعیلی مهیاری؛ حمیدرضا ایرانی؛ وحید نورمندی‌پور
چکیده
ز آنجایی که امروز گردشگری مذهبی علاوه بر پیروان مذاهب و زائران، در میان گردشگران عادی گسترش یافته، توانسته است تا توجه پژوهشگران در این زمینه را به خود جلب کند. هدف این پژوهش بررسی روند جهانی پژوهش‌های گردشگری مذهبی و جریان‌های پژوهشی موجود و آتی در این زمینه است. در این پژوهش که مروری کمی بر پژوهش‌های گردشگری مذهبی است از روش کتاب‌سنجی ...
بیشتر
ز آنجایی که امروز گردشگری مذهبی علاوه بر پیروان مذاهب و زائران، در میان گردشگران عادی گسترش یافته، توانسته است تا توجه پژوهشگران در این زمینه را به خود جلب کند. هدف این پژوهش بررسی روند جهانی پژوهش‌های گردشگری مذهبی و جریان‌های پژوهشی موجود و آتی در این زمینه است. در این پژوهش که مروری کمی بر پژوهش‌های گردشگری مذهبی است از روش کتاب‌سنجی و مصورسازی استفاده شده است. برای این منظور 412 مقاله پس از اعمال معیارهای ورودی و خروجی از پایگاه وب آو ساینس استخراج و با استفاده از نرمافزار وی‌او‌اس ویوئر مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می‌دهند که روند کمی انتشار و استناد به پژوهش‌ها صعودی بوده و در سال 2021 با تعداد 52 پژوهش و 2022 با 967 استناد بالاترین تعداد را داشته است. داده‌های توصیفی همچنین پر استنادترین مقالات، پژوهشگران، مجلات و دانشگاه‌ها را نشان دادند. یافته‌های تحلیل هم‌آیندی واژگان پرتکرارترین واژگان را نشان داد که بر این اساس واژگانی همچون گردشگری مذهبی، زیارت، گردشگری و گردشگری معنوی پرتکرارترین واژگان در این زمینه بوده‌اند. می‌توان گفت بیشتر تلاش‌های پژوهشی در این حوزه متمرکز بر مفهوم سازی و بیان تفاوت‌های گردشگری مذهبی و زیارتی و شناخت انگیزش مسافران در بافتار مذهبی بوده است. در نهایت، پژوهش‌های آتی این حوزه باید به سوی بازاریابی تجربی و تجربه گردشگر و همچنین منطق چیرگی خدمات و نظریه‌های برآمده از آن مانند هم‌آفرینی ارزش حرکت کنند.
فاطمه زرگران خوزانی؛ عطیه شاه جعفری؛ محمد حمید ملائی
چکیده
گردشگری و مذهب همیشه با هم پیوندی ناگسستنی داشته‌اند. این پژوهش با هدف شناسایی الگوهای ذهنی گردشگران در مقاصد گردشگری مذهبی در شهر مشهد صورت گرفته و از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. در این پژوهش از روش کیو برای شناسایی الگوهای ذهنی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، گردشگران بوده‌اند که دست‌کم یک‌بار تجربه سفر به ...
بیشتر
گردشگری و مذهب همیشه با هم پیوندی ناگسستنی داشته‌اند. این پژوهش با هدف شناسایی الگوهای ذهنی گردشگران در مقاصد گردشگری مذهبی در شهر مشهد صورت گرفته و از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. در این پژوهش از روش کیو برای شناسایی الگوهای ذهنی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، گردشگران بوده‌اند که دست‌کم یک‌بار تجربه سفر به شهر مشهد مقدس را داشته‌اند. روش نمونهگیری بهصورت هدفمند بوده است. تجزیهوتحلیل داده‌های حاصل از مشارکت 25 نفر از گردشگران بااستفاده از تحلیل عاملی کیو با نرمافزارSPSS 22.0 صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش هفت گونه ذهنی برای معنای گردشگری مذهبی را شناسایی کرده است که عبارتاند از: 1) معنویتطلبان، 2) آرامشطلبان، 3) تعلقگرایان، 4) رهاییطلبان، 5) جستجوگران، 6) ذهنگرایان ، 7) تجربهگرایان. معنویتطلبان، در جستجوی نزدیکی به خدا و آرامشطلبان در جستجوی دوری از فشار زندگی و روزمرگی بیشترین درصد الگوی ذهنی تجربه گردشگری مذهبی را تشکیل میدادند.
مهدی قرخلو؛ مصطفی توکلی نغمه؛ علیرضا گروسی
چکیده
امروزه، صنعت گردشگری بهعنوان یکی از منابع درآمدی مهم در اقتصاد جهانی مطرح شده است. گردشگری مذهبی، یکی از تقسیمات صنعت گردشگری است که به‌ویژه در دنیای اسلام و خصوصاً در کشور ایران دارای اهمیت است. شهر قم بهعنوان پایگاه مذهبی جهان تشیع و یکی از مهم‌ترین مراکز زیارتی در جهان اسلام شناخته می‌شود. این شهر دارای پتانسیل‌های مذهبی، ...
بیشتر
امروزه، صنعت گردشگری بهعنوان یکی از منابع درآمدی مهم در اقتصاد جهانی مطرح شده است. گردشگری مذهبی، یکی از تقسیمات صنعت گردشگری است که به‌ویژه در دنیای اسلام و خصوصاً در کشور ایران دارای اهمیت است. شهر قم بهعنوان پایگاه مذهبی جهان تشیع و یکی از مهم‌ترین مراکز زیارتی در جهان اسلام شناخته می‌شود. این شهر دارای پتانسیل‌های مذهبی، فرهنگی، تاریخی و طبیعی نیز است. همهساله، گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور به این شهر سفر میکنند. با توجه به اهمیت مذهبی این شهر، مهم‌ترین بخش زائران این شهر، گردشگران مذهبی هستند. وجود این حجم عظیم از گردشگران نیاز به زیرساختها و تأسیسات مناسب برای اسکان، اقامت و گذران اوقات فراغت گردشگران دارد. در پژوهش حاضر که باهدف کاربردی و با روش توصیفی با تکیهبر منابع کتابخانهای و آمار و ارقام صورت گرفت، بهمنظور شناسایی محدودههای مناسب احداث کمپهای فراغتی و تفریحی و پاسخگویی به نیاز زائران و گردشگران این شهر ابتدا از طریق مدل سلسله مراتبی نسبت به وزن دهی معیارها و زیر معیارهای مکانیابی کمپ پرداخته شد و سپس در محیط GIS از طریق روش فازی محدودههای مناسب در سطح مناطق معرفی شدند. درنهایت مناطق 4، 8، 2 و 3 برای این منظور معرفی شدند.
محمدجواد جمشیدی؛ ناصر برک پور؛ خلیل کلانتری
چکیده
توجه بیش‌ازحد به پتانسیل‌های گردشگری مذهبی مشهد، توزیع نامتوازن خدمات گردشگری را به همراه داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات بستر اقتصاد سیاسی گردشگری مذهبی مشهد بر توزیع نامتوازن خدمات گردشگری است. بهمنظور نیل به این هدف ابتدا مبتنی بر داده‌های پایگاه اطلاعات شهری مشهد توزیع نامتوازن خدمات گردشگری شهر مشهد تبیین می‌شود. ...
بیشتر
توجه بیش‌ازحد به پتانسیل‌های گردشگری مذهبی مشهد، توزیع نامتوازن خدمات گردشگری را به همراه داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات بستر اقتصاد سیاسی گردشگری مذهبی مشهد بر توزیع نامتوازن خدمات گردشگری است. بهمنظور نیل به این هدف ابتدا مبتنی بر داده‌های پایگاه اطلاعات شهری مشهد توزیع نامتوازن خدمات گردشگری شهر مشهد تبیین می‌شود. سپس از طریق مصاحبه با افراد آگاه به شرایط اقتصاد سیاسی شهر مشهد، اثرات اقتصاد سیاسی گردشگری مذهبی بر توزیع نامتوازن خدمات گردشگریتبیین میگردد. یافته‌های پژوهش بیانگر نقش کنشگران گردشگری مذهبی و شرایط اقتصاد سیاسی حاکم بر گردشگری مذهبی بر تشدید تمرکز خدمات گردشگری پیرامون حرم مطهر رضوی است. از مهم‌ترین راهکارهای پژوهشی می‌توان به تشکیل مدیریت یکپارچه گردشگری، تهیه طرح جامع گردشگری شهری مشهد و ارتقای سطح مشارکت سرمایهگذاران بخش خصوصی و جامعه مدنی در بستر اقتصاد سیاسی شهر مشهد اشاره نمود.
سید احسان حسینی پور؛ حسین رضایی دولت آبادی؛ علی کاظمی
چکیده
نیت سفر از جمله متغیرهای مورد علاقه متخصصان بازاریابی گردشگری بهمنظور تحلیل رفتارمصرفکننده در گردشگری میباشد در این پژوهش عوامل کشش و رانش مؤثر بر نیت سفرگردشگری مذهبی با نظرخواهی از خبرگان (روش دلفی) استخراج و سپس بر اساس نظراتخبرگان و مطالعات کتابخانهای مدل نیت سفر گردشگری مذهبی تهیه و با استفاده از نرمافزار پیال اس اسمارت مورد ...
بیشتر
نیت سفر از جمله متغیرهای مورد علاقه متخصصان بازاریابی گردشگری بهمنظور تحلیل رفتارمصرفکننده در گردشگری میباشد در این پژوهش عوامل کشش و رانش مؤثر بر نیت سفرگردشگری مذهبی با نظرخواهی از خبرگان (روش دلفی) استخراج و سپس بر اساس نظراتخبرگان و مطالعات کتابخانهای مدل نیت سفر گردشگری مذهبی تهیه و با استفاده از نرمافزار پیال اس اسمارت مورد آزمون قرار گرفت براساس نظرات خبرگان، عوامل کشش مهم در نیت سفرگردشگر مذهبی به شهر قم، سن، اعتقاد گردشگر به لزوم زیارت منطقه، مذهبی بودن، انگیزهافزایش ایمان، تجربه سفر مذهبی داشتن، انگیزه برای بخشش گناهان و عوامل کشش مهم، وجودامکانات زندگی شبانه ، ذکر شدن اسم منطقه در قرآن و احادیث، توسعهیافتگی خدمات بهداشتی،مشهور بودن منطقه، توسعهیافتگی حملونقل منطقه میباشد براساس نتایج پژوهش برخی عواملرانش با برخی عوامل کشش، برخی عوامل کشش با نگرش، نگرش با تمایل و تمایل با نیت سفرگردشگری مذهبی رابطه دارد .
بهروز محمدی یگانه؛ محسن احدنژاد روشنی؛ مانیا ابراهیم زاده؛ مهدی چراغی
دوره 8، شماره 23 ، آبان 1392، ، صفحه 51-69
چکیده
مراسم علَم واچینی از رسم های آئینی - بومی با قدمت طولانی در روستای شاه شهیدان استان گیلان است. با وجود استقبال مردم از این مراسم، زیرساخت ها و امکانات موجود پاسخگوی نیاز گردشگران ورودی به این مراسم نمی باشد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر جذب گردشگر به روستای شاه شهیدان برای شرکت در مراسم علَم واچینی می باشد. پژوهش حاضر از نوع ...
بیشتر
مراسم علَم واچینی از رسم های آئینی - بومی با قدمت طولانی در روستای شاه شهیدان استان گیلان است. با وجود استقبال مردم از این مراسم، زیرساخت ها و امکانات موجود پاسخگوی نیاز گردشگران ورودی به این مراسم نمی باشد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر جذب گردشگر به روستای شاه شهیدان برای شرکت در مراسم علَم واچینی می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی است. کلیه خانوار های روستایی و افراد شرکت کننده در مراسم علَم واچینی جامعه آماری تحقیق را شامل می شوند و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 322 نفر محاسبه شده است. اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای، مشاهدات میدانی و پرسشنامه گردآوری شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل عاملی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد عوامل اقتصادی مهم‌ترین عامل جهت گسترش گردشگری در روستای شاه شهیدان می باشد. پیشنهاد می گردد با مشارکت و سرمایه گذاری نهاد های دولتی و خصوصی و تدوین قوانین و مقررات حمایتی، در جهت توزیع امکانات، خدمات و زیرساخت های مرتبط با گردشگری اقدام شود تا با اشتغالزایی و افزایش درآمد حاصل از گردشگری، بقای این مراسم بعنوان میراث فرهنگی استان تضمین گردد.
حمید ضرغام بروجنی؛ معصومه توحید لو
چکیده
شهر مشهد به جهت وجود بارگاه حضرت امام رضا ع ، امام هشتم شیعیان، یکی از مقصدهای عمده مذهبی ایران است و هر ساله، در ایام تعطیلات شاهد حضور گسترده زوار و گردشگران مذهبی است. با وجود این، بدسامانی و ناکارآمدی های مدیریتی تسهیلات و خدمات گردشگری موجب زیان های بسیار به گردشگری این شهر شده است. از آنجا که مدیریت درست مقصدهای گردشگری و نظم ...
بیشتر
شهر مشهد به جهت وجود بارگاه حضرت امام رضا ع ، امام هشتم شیعیان، یکی از مقصدهای عمده مذهبی ایران است و هر ساله، در ایام تعطیلات شاهد حضور گسترده زوار و گردشگران مذهبی است. با وجود این، بدسامانی و ناکارآمدی های مدیریتی تسهیلات و خدمات گردشگری موجب زیان های بسیار به گردشگری این شهر شده است. از آنجا که مدیریت درست مقصدهای گردشگری و نظم بخشیدن به امور گردشگران یکی از مهم ترین چالش ها است تعیین الگوی مطلوب برای مدیریت اثر بخش این مقصد مذهبی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. برای حصول به این مقصود در تحقیق حاضر، فرایند مدیریت مقصد مورد بررسی قرار گرفته تا با شناسایی عوامل موفقیت و تعریف الگوهای مدیریت موثر مقصد به این عوامل نظم داده شود. از مقایسه الگوهای موجود مدیریت مقصد مدل کراچ و ریچی بیش از سایر مدل ها متناسب با تحقیق تشخیص داده شد. با استفاده از پرسشنامه از خبرگان در مورد وضعیت مطلوب و موجود عوامل مدل در شهر مشهد نظر خواهی شد که طبق نتایج، بین وضع مطلوب و وضع موجود در تمامی شاخص های مورد تحقیق در شهر مشهد فاصله وجود دارد و باید تمهیداتی اخذ شود.
