توسعه پایدار گردشگری
داود غلامرضائی؛ نرجس حق پرست کنارسری
چکیده
استان گیلان بهدلیل داشتن جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی بسیار زیاد، پتانسیل بالایی در رشد و توسعه گردشگری دارد. بنابراین، در این پژوهش سعی شده است با استفاده از ظرفیت سازمان آموزشوپرورش در انتقال مبانی فرهنگی و همچنین، متناسب با شرایط و ویژگیهای جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی استان گیلان، مدلی طراحی شود تا این استان ...
بیشتر
استان گیلان بهدلیل داشتن جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی بسیار زیاد، پتانسیل بالایی در رشد و توسعه گردشگری دارد. بنابراین، در این پژوهش سعی شده است با استفاده از ظرفیت سازمان آموزشوپرورش در انتقال مبانی فرهنگی و همچنین، متناسب با شرایط و ویژگیهای جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی استان گیلان، مدلی طراحی شود تا این استان بتواند با استفاده از اجرای طرح کوچینگ «معلمان» زمینه توسعه پایدارگردشگری را فراهم آورد. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، بهصورت کتابخانهای و همچنین بهروش میدانی از طریق مصاحبه و مشاهده بوده است. همچنین از روش تحلیل محتوای کیفی به جهت بررسی محتوای مبانی نظری، آییننامههای اجرایی، مصاحبههای صاحبنظران و خبرگان و اسناد در این تحقیق استفاده شده است. جامعه مشارکتکنندگان، متخصصان و افراد فعال درحوزه گردشگری و کوچینگ استان گیلان هستند که در این میان افرادی که تجربه، آگاهی و اطلاعات کافی و بهترین شرایط را برای ارائه اطلاعات مورد نیاز در حوزه گردشگری پایدار داشتند، انتخاب شدهاند. برای انتخاب نمونه، از روش نمونهگیری هدفمند و گلولهبرفی استفاده شد که بر اساس قاعده اشباع با استفاده از 15 مصاحبه این مهم حاصل شد و بهمنظور اطمینان بیشترتا مصاحبه بیستم نیز ادامه پیدا کرد. براساس یافتهها، از جمله پیامدهای اصلی و اصول گردشگری پایدار شامل حفظ، حراست و حمایت ازمحیطزیست، ساختارهای اجتماعی، صیانت از فرهنگ و آدابورسوم جوامع است که با بهرهگیری از تکنیک کوچینگ میتوان تا حد ممکن به نکات مثبت گردشگری پایدار افزود و از نکات منفی آن نیز کاست.
ندا ترابی فارسانی؛ مرضیه حکمت؛ حسین صادقی شاهدانی؛ آیدا داودیان دهکردی
چکیده
اهداف پژوهش حاضر عبارتند از: 1) شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر مشارکت سازمان های غیر انتفاعی مردم نهاد در رونق موزه ها و ترویج گردشگری پایدار 2) کشف فرصتهای مشارکتی سازمانهای مردم نهاد و موزه ها در راستای ترویج گردشگری پایدار. در این راستا از روش کیفی بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش ، اعضا فعال سمن ها، متخصصان حوزه گردشگری ، فرهنگ، موزه ...
بیشتر
اهداف پژوهش حاضر عبارتند از: 1) شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر مشارکت سازمان های غیر انتفاعی مردم نهاد در رونق موزه ها و ترویج گردشگری پایدار 2) کشف فرصتهای مشارکتی سازمانهای مردم نهاد و موزه ها در راستای ترویج گردشگری پایدار. در این راستا از روش کیفی بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش ، اعضا فعال سمن ها، متخصصان حوزه گردشگری ، فرهنگ، موزه ، محیط زیست و جغرافیا بودند و داده ها به کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شد. نتایج نشان داد که موازین حرفه ای و سیاستگذاری مولفه های تاثیرگذار بر مشارکت سمن ها در رونق موزه ها و ترویج گردشگری هستند. به علاوه، پنج مضمون اصلی آموزش مشارکتی؛ تفکر مشارکتی و تعاملی؛ تبلیغ و اطلاع رسانی مشارکتی؛ برگزاری رویداد ها و نمایشگاههای مشترک و مشارکت اجتماعی به عنوان فرصتهای مشارکتی سازمانهای مردم نهاد و موزه ها در راستای توسعه گردشگری پایدار شناسایی شدند.
ناهید عبدلی
چکیده
شاخصهای جهانی گویای موقعیت ضعیف گردشگری ماجراجویانه ایران (میانگین کمتر از متوسط جهانی) در میان کشورهای در حال توسعه است، بنابراین، ضروری است تا نیروهای پیشران و مؤثر شناسایی و ظرفیتهای رشد گردشگریهای خاص به ویژه از نوع ماجراجویی در ایران سنجیده شود. این پژوهش داده بنیاد و کمی-کیفی، نتیجۀ تحلیل محتوای مطالعات پیشین، بررسی ...
بیشتر
شاخصهای جهانی گویای موقعیت ضعیف گردشگری ماجراجویانه ایران (میانگین کمتر از متوسط جهانی) در میان کشورهای در حال توسعه است، بنابراین، ضروری است تا نیروهای پیشران و مؤثر شناسایی و ظرفیتهای رشد گردشگریهای خاص به ویژه از نوع ماجراجویی در ایران سنجیده شود. این پژوهش داده بنیاد و کمی-کیفی، نتیجۀ تحلیل محتوای مطالعات پیشین، بررسی 10 متغیر شاخص جهانی توسعۀ گردشگری ماجراجویانه به همراه نظرخواهی از خبرگان به روش دلفی است. با رویکرد آیندهپژوهی، سناریوهای محتمل برمبنای یافتهها پردازش شدند. استعارههای چشمه، برکه، کویر و باتلاق برای ترسیم چشمانداز سناریوها و به منظور توصیف و پیشبینی آیندۀ گردشگری ماجراجویانه در سال 1410 ارائه شد. نتایج حاصل از 4 سناریوی قوی، سازگار و محتمل حاکی از آن است که ناپایداری توسعه گردشگری ماجراجویانه در ایران با روایت باتلاق، آشکار میشود.
محمدجواد عباسی؛ ژیلا سجادی؛ علی عبدالهی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش احداث زیرساخت حملونقل و مدلسازی اثرات آن بر توسعة پایدار گردشگری انجام شدهاست. تحقیق حاضر از نوع کاربردی است. جامعة آماری سکونتگاههای گردشگرپذیر نواحی گردشگری شیت ـ ولیدر و شیرینسو، شهرستان طارم، را شامل میشود؛ با روش نمونهگیری غیراحتمالی هدفمند نیز تعداد 277 خانوار جهت نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش احداث زیرساخت حملونقل و مدلسازی اثرات آن بر توسعة پایدار گردشگری انجام شدهاست. تحقیق حاضر از نوع کاربردی است. جامعة آماری سکونتگاههای گردشگرپذیر نواحی گردشگری شیت ـ ولیدر و شیرینسو، شهرستان طارم، را شامل میشود؛ با روش نمونهگیری غیراحتمالی هدفمند نیز تعداد 277 خانوار جهت نمونهگیری انتخاب شدهاند. روش جمعآوری اطلاعات میدانی ـ کتابخانهای و تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از آمار استنباطی و از طریق آزمون ویلکاکسون، T تک نمونهای در نرمافزار SPSS؛ نمایش و ترسیم جریانات فضایی گردشگری محدودة مورد مطالعه با استفاده از نرمافزار UCINET و مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) در نرمافزار AMOS انجام شدهاست. نتایج یافتههای پژوهش نشان میدهد که، در بررسی اثرات احداث جادة زنجان ـ تهم ـ چورزق بر متغیرهای توسعة گردشگری با آزمون ناپارامتری ویلکاکسون، بیشترین تأثیر با میانگین 39/4 به مؤلفة بهبود فرصتهای اشتغال گردشگری مربوط است. همچنین بررسی سهم ابعاد پیامدهای احداث جادة زنجان ـ تهم ـ چورزق در توسعة پایدار گردشگری نواحی مورد مطالعه با آزمون مدل معادلات ساختاری نشان میدهد که بار پنهان عاملی شاخص کالبدی به میزان 97/0 اثرگذاری بیشتری را نسبت به بار عاملی ابعاد دیگر در توسعة پایدار گردشگری بر جای گذاشته است.
اسماعیل علی اکبری؛ نفیسه مرصوصی؛ لیلا جلال آبادی
چکیده
این مقاله سناریوهای آینده گردشگری شهر کرمان در افق 1410 را با رویکرد آینده پژوهی شناسایی و تدوین کرده است. داده ها با روش های اسنادی و پیمایشی تهیه شده و در پردازش آنها از روش دلفی، تحلیل ساختاری و Scenario Wizard استفاده شده است. جامعه آماری شامل پانزده نفر از نخبگان علمی و اجرایی شهر کرمان است که پس از جلسات بحث اولیه 15 وضعیت محتمل عوامل پیشران ...
بیشتر
این مقاله سناریوهای آینده گردشگری شهر کرمان در افق 1410 را با رویکرد آینده پژوهی شناسایی و تدوین کرده است. داده ها با روش های اسنادی و پیمایشی تهیه شده و در پردازش آنها از روش دلفی، تحلیل ساختاری و Scenario Wizard استفاده شده است. جامعه آماری شامل پانزده نفر از نخبگان علمی و اجرایی شهر کرمان است که پس از جلسات بحث اولیه 15 وضعیت محتمل عوامل پیشران در تدوین سناریوها را وزن دهی و شناسایی کرده اند. نتایج نشان می دهد 80 درصد وضعیت های گردشگری کرمان در آینده مطلوب و 20درصد ثابت و بحرانی است. شهر کرمان با سه گروه از سناریوهای توسعه گردشگری در آینده روبروست. مطلوب ترین سناریو گروه اول است که بر شالودۀ رقابت پذیری، برنامه محوری و توسعه متوازن استوار است.
مریم قربان پور؛ مهرناز مولوی؛ نادر زالی
چکیده
استفاده ناپایدار از میراث طبیعی، به نابودی آنها میانجامد. امروزه، رودخانهها بهعنوان یکی از حیاتیترین میراث طبیعی مورد استفاده ناپایدار قرار گرفتهاند. بهطورکلی، رودخانهها توانایی جذب گردشگر در بلندمدت را دارند. ازاینرو، رویکرد گردشگری پایدار میتواند به بهبود شرایط رودخانهها و درعینحال جذب گردشگر کمک ...
بیشتر
استفاده ناپایدار از میراث طبیعی، به نابودی آنها میانجامد. امروزه، رودخانهها بهعنوان یکی از حیاتیترین میراث طبیعی مورد استفاده ناپایدار قرار گرفتهاند. بهطورکلی، رودخانهها توانایی جذب گردشگر در بلندمدت را دارند. ازاینرو، رویکرد گردشگری پایدار میتواند به بهبود شرایط رودخانهها و درعینحال جذب گردشگر کمک کند. با روش توصیفی –تحلیلی و هدف تحلیل ابعاد زیستمحیطیمؤثر بر تحقق گردشگری پایدار، رودخانه زرجوب واقع در شهر رشت ارزیابی شد. سپس، از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نظرخواهی از 25 کارشناسان بومی میزان اهمیت معیارها و زیرمعیارهای زیستمحیطی تعیین شد. بهمنظور بررسی وضعیت موجود رودخانه زرجوب بر اساس معیارها و زیرمعیارها از آمار و اطلاعات موجود و ابزار پرسشنامه کمک گرفته شد. در این راستا، از 400 شهروند، 25 کارشناس بومی و 20 مسئول شهری نظرخواهی شد. تحلیلهای آماری با SPSS انجام شد. سپس، از برآیند میزان اهمیت و وضعیت موجود معیارها و زیرمعیارها، تحلیل یکپارچه صورت گرفت. همه معیارها و زیرمعیارها در ناحیه دو، سه و چهار قرار گرفتند. معیارهای موجود در ناحیه دو به دلیل میزان اهمیت بالا و وضعیت موجود نامطلوب، در تحقق گردشگری پایدار تأثیرگذارترند.راهبردهای منتج از سوات بر اساس معیارها و زیرمعیارها و با کمک 25 کارشناس بومی بر اساس روش ویکور رتبهبندی شدند. از میان راهبردهای ارائه شده، راهبرد "تقویت بعد گردشگری رودخانه در تمام فصول بر اساس اصول پایداری" به لحاظ اهمیت رتبه اول را کسب کرده است.
مهدی کاظمی؛ محمودرضا اسماعیلی؛ الله یار بیگی فیروزی
دوره 7، شماره 19 ، آذر 1391، ، صفحه 69-89
چکیده
تحقیق حاضر با هدف شناسایی نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده در توسعه گردشگری پایدار استان لرستان و تدوین و اولویت بندی استراتژی های مناسب انجام گرفت. در این راستا، ابتدا نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده شناسایی، و سپس بر اساس روش ANP اولویت بندی گردیدند. در مرحله دوم با استفاده از مدل PIP مناسب ترین استراتژی های توسعه گردشگری پایدار استان ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف شناسایی نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده در توسعه گردشگری پایدار استان لرستان و تدوین و اولویت بندی استراتژی های مناسب انجام گرفت. در این راستا، ابتدا نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده شناسایی، و سپس بر اساس روش ANP اولویت بندی گردیدند. در مرحله دوم با استفاده از مدل PIP مناسب ترین استراتژی های توسعه گردشگری پایدار استان به ازا مهم ترین نیروها تدوین شد. در نهایت جهت اولویت بندی استراتژی ها، بین استراتژی های تدوین شده بر اساس زیر معیارهای تحقیق مقایسه زوجی برقرار شد. نتایج تحقیق نشان داد ایجاد اشتغال و افزایش قیمت املاک به ترتیب مهم ترین نیروها در بین نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده بودند. در میان استراتژی های ارائه شده استراتژی با ضریب 0،0823 با تاکید بر بهره گیری بهینه و هدفمند از افزایش انگیزه مسافرت در بین مردم در جهت بهره برداری از جاذبه ها و فراورده های توریستی به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای مردم استان بعنوان بهترین استراتژی پیشنهاد می گردد.
محمد رحیم رمضانیان؛ پدرام حیدرنیای کهن
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، ، صفحه 125-151
چکیده
صنعت گردشگری به عنوان یکی از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادی نقش بهسزایی را ایفا میکند و یکی از بخشهای مهم تولید درآمد و ارزآوری است. مدیریت زنجیره تأمین، که برای بیش از دو دهه در صنایع تولیدی بهکار میرود و جای آن در صنعت گردشگری بسیار خالی بهنظر میرسد، میتواند به عنوان ابزاری برای یکپارچه سازی ماهیت این صنعت بهکار ...
بیشتر
صنعت گردشگری به عنوان یکی از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادی نقش بهسزایی را ایفا میکند و یکی از بخشهای مهم تولید درآمد و ارزآوری است. مدیریت زنجیره تأمین، که برای بیش از دو دهه در صنایع تولیدی بهکار میرود و جای آن در صنعت گردشگری بسیار خالی بهنظر میرسد، میتواند به عنوان ابزاری برای یکپارچه سازی ماهیت این صنعت بهکار رود. از طرفی روند رو به رشد گسترش صنعت گردشگری و بروز نشانههایی از تأثیرات منفی بر محیطزیست، لزوم پایداری را به میان آورده است. در این مقاله پس از بررسی مبانی نظری، با ارائه یک مدل تحلیلی، عوامل بالقوه مؤثر بر فرآیند تصمیمگیری استراتژیک یک بنگاه، مبنی بر اتخاذ ملاحظات زیستمحیطی در روابط با اعضای مختلف زنجیره تأمین تعیین شده است. به منظور بررسی عوامل بالقوه تعیین شده در عمل و شناسایی عوامل احتمالی تأثیرگذار دیگر و همچنین تعیین میزان اهمیت نسبی هر یک از این عوامل در صنعت گردشگری و بالاخص از دیدگاه آژانسهای مسافرتی کشورمان، پرسشنامهای بر مبنای مدل تحلیلی ارائه شده طراحی و مبنای مصاحبه نیمه باز با پانزده آژانس مسافرتی پایتخت قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد با توجه به این که از نظر آژانسهای مسافرتی کشورمان، اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز با مزایای درون سازمانی چندانی همراه نمیباشد، فشارهای خارجی میتواند عامل مؤثری برای گرایش به استراتژیهای زیستمحیطی محسوب شود. به علاوه اجرای این استراتژی به واسطه برخی از عوامل سازمانی و کوتهنگریهای استراتژیک محدود میشود.
محمود حسن پور؛ زینب احمدی؛ حسن الیاسی
دوره 5، شماره 14 ، اسفند 1389، ، صفحه 176-197
چکیده
روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق شکننده و حساس کویری و بیابانی ایران طی سالهای اخیر و عدم وجود برنامهریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این تحقیق، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری (طبیعت گردی) در مناطق کویری و بیابانی ایران با استناد به روش ...
بیشتر
روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق شکننده و حساس کویری و بیابانی ایران طی سالهای اخیر و عدم وجود برنامهریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این تحقیق، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری (طبیعت گردی) در مناطق کویری و بیابانی ایران با استناد به روش ظرفیت پذیرش گردشگری آستانه ظرفیت پذیرش مقصدهای منطقه کویرنوردی کلوت شهداد، منطقه خور و بیابانک شامل روستاهای مصر و فرحزاد و منطقه مرنجاب مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا با استفاده از ادبیات موجود و نظر کارشناسان موضوع، شاخصهای مؤثر در برآورد ظرفیت پذیرش منطقه تعیین و سپس با به کارگیری روش کمی TCC، تعداد گردشگرانی که میتوانند به صورت فیزیکی، واقعی و مؤثر در دو محدوده متمرکز و گسترده منطقه حضور یابند، محاسبه شده است. طبق نتایج حاصله منطقه مرنجاب- بند ریگ و شهداد نسبت به منطقه مصر و فرحزاد از ظرفیت بالاتری در پذیرش گردشگران برخوردار هستند. در ضمن این مناطق میتوانند با افزایش ظرفیتهای زیرساختی و خدماتی خود، ظرفیت پذیرش خود را افزایش دهند. همچنین طبق نتایج تحقیق، در حال حاضر این مناطق در گردشگری متمرکز بیش از ظرفیت واقعی خود بارگذاری میشوند.
شمس السادات زاهدی
دوره 4، شماره 11.12 ، خرداد 1385، ، صفحه 1-22
چکیده
رشد سریع صنعت گردشگری در نیم قرن اخیر فشار روزافزون بر محیط زیست را در پی داشته است. یافته های تحقیقی حاکی از آنست که اولویت دادن به منافع اقتصادی ناشی از توسعه عنان گسیخته صنعت گردشگری موجب خدشه دار شدن اصول توسعه پایدار در جوامع مختلف شده و محیط زیست را با خطرات روزافزونی مواجه کرده است. متاسفانه هر دو بخش عمومی و خصوصی در تخریب محیط ...
بیشتر
رشد سریع صنعت گردشگری در نیم قرن اخیر فشار روزافزون بر محیط زیست را در پی داشته است. یافته های تحقیقی حاکی از آنست که اولویت دادن به منافع اقتصادی ناشی از توسعه عنان گسیخته صنعت گردشگری موجب خدشه دار شدن اصول توسعه پایدار در جوامع مختلف شده و محیط زیست را با خطرات روزافزونی مواجه کرده است. متاسفانه هر دو بخش عمومی و خصوصی در تخریب محیط زیست دخیل بوده و توسعه اقتصادی را بر توسعه پایدار و متوازن مرجح دانسته اند. تحقیقات نشان داده اند اگر چه صنعت گردشگری بر اکولوژی متکی است اما در حفظ و حراست از آن موفق نبوده است. شواهد مثال فراوانی از صدمات اکولوژیکی و تخریب محیط زیست در اثر توسعه نسنجیده و بی رویه گردشگری وجود دارد. این حقایق موجب شده است که دوراندیشان و مصلحان اجتماعی به ویژه دانشگاهیان بر ضرورت آگاه سازی جوامع در مورد لزوم حفاظت از محیط زیست تاکید کنند و بر لزوم اتخاذ تدابیر و تمهیداتی کارآمد و موثر برای جاری سازی حفاظت محیطی در سیاست های توسعه گردشگری و توقف روند تخریب اصرار ورزند. در این مقاله نیز بر اهمیت رعایت اصول توسعه پایدار در هر سه بخش دولتی، خصوصی و مدنی تاکید شده و به منظور نظارت بر فعالیتهای گردشگری الگویی جهت ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بر محیط زیست ارایه شده است.
رحمت الله فرهودی؛ محمود شورچه
دوره 2، شماره 7 ، اسفند 1383، ، صفحه 19-43
چکیده
از جمله تکنیکهای کاربردی و کمی در گردشگری پایدار، تکنیک ظرفیت تحمل یا برد گردشگری می باشد که براساس شاخص های پایداری و مدیریت حدود قابل قبول تغییرات (IAC) در شاخصی ها دست به برآورد کمی ظرفیت های فیزیکی، واقعی و مؤثر در یک مکان گردشگری می زند و در عمل آن را به صورت پایدار مدیریت می کند. در این مقاله ابتدا به بررسی شاخص های گردشگری پایدار، ...
بیشتر
از جمله تکنیکهای کاربردی و کمی در گردشگری پایدار، تکنیک ظرفیت تحمل یا برد گردشگری می باشد که براساس شاخص های پایداری و مدیریت حدود قابل قبول تغییرات (IAC) در شاخصی ها دست به برآورد کمی ظرفیت های فیزیکی، واقعی و مؤثر در یک مکان گردشگری می زند و در عمل آن را به صورت پایدار مدیریت می کند. در این مقاله ابتدا به بررسی شاخص های گردشگری پایدار، با توجه به مکان های مختلف گردشگری پرداخته می شود، سپس ظرفیت برد گردشگری معبد آناهیتای شهر کنگاور- واقع در استان کرمانشاه- را به عنوان مطالعه موردی برآورد کرده ایم. در پایان به این نتیجه رسیدیم که هر مکان گردشگری اولویت های خاص خود را دارد که با مکان دیگر متفاوت می باشد از این رو نیازمند مدیریت پایدار مربوط به خود است. همچنین از مقایسه وضع موجود فعالیت گردشگری در معبد آناهیتا با ظرفیت برد آن به این نتیجه رسیدیم که وضع موجود فعالیت گردشگری در معبد آناهیتا بسیار پایین تر از سطح ظرفیت برد آن می باشد. بنابراین این وضعیت در معبد آناهیتا از یک طرف به دلیل ناقص بودن استانداردهای پایداری هم می تواند به ناپایداری بیشتر آن منجر گردد و هم اینکه ما می توانیم در این وضعیت با برنامه ریزی از قبل و مدیریت پایدار آن در راستای انطباق با استاندارهای ظرفیت برد گردشگری هدایت کنیم.