توسعه پایدار گردشگری
اعظم رحیمی؛ محمد اکبریان؛ عباس مرادی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آثار زیستمحیطی گردشگری، تالاب میناب-تیاب واقع در استان هرمزگان را موردمطالعه قرار داده است. با استفاده از روش اصلاحشده ماتریس ارزیابی سریع و مدل توسعه پایدار، چهار محیط فیزیکیشیمیایی، اکولوژیکیبیولوژیکی، اجتماعیفرهنگی و اقتصادیعملکردی تالاب، مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس یافتهها، توسعه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آثار زیستمحیطی گردشگری، تالاب میناب-تیاب واقع در استان هرمزگان را موردمطالعه قرار داده است. با استفاده از روش اصلاحشده ماتریس ارزیابی سریع و مدل توسعه پایدار، چهار محیط فیزیکیشیمیایی، اکولوژیکیبیولوژیکی، اجتماعیفرهنگی و اقتصادیعملکردی تالاب، مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس یافتهها، توسعه طبیعتگردی بر محیط فیزیکیشیمیایی تغییرات منفی ناچیز، بر محیط بیولوژیکیاکولوژیکی، تغییرات و اثرات منفی کم و بر دو محیط اجتماعیفرهنگی و اقتصادیعملکردی اثرات و تغییرات مثبت مشخص را به همراه خواهد داشت. محیطهای فیزیکیشیمیایی و بیولوژیکیاکولوژیکی، به ترتیب با امتیاز 488/. و 454/.، پایداری ضعیفی را دارا بوده و در مقابل محیطهای اجتماعیفرهنگی و اقتصادیعملکردی با امتیاز 815/. و 793/.، در سطح خیلی قویاً پایدار قرار دارند. طبیعتگردی ازیکطرف بر مؤلفههای فرهنگیاجتماعی و اقتصادیعملکردی اثرگذاری مثبت، در دامنه سود عالی به همراه دارد و از طرف دیگر اثرگذاری منفی آن بر مؤلفههای فیزیکیشیمیایی و بیولوژیکیاکولوژیکی، ناچیز و متوسط است.
مدیریت گردشگری
علی متولی؛ علی مبینی دهکردی؛ حسین صادقی
چکیده
نیاز به تغییر سیستم اقتصادی برای اطمینان از تجاوز نکردن آن از محدودیت های زیست محیطی، تلاش های زیادی را برای رسیدگی به مسائل پایداری ایجاد می کند. در این زمینه، مدل اقتصاد چرخشی در سطوح سیاسی، تجاری و دانشگاهی در حال گسترش است. از این رو، هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل مطالعات پیشین انجام شده درزمینه اقتصاد چرخشی و ارتباط ...
بیشتر
نیاز به تغییر سیستم اقتصادی برای اطمینان از تجاوز نکردن آن از محدودیت های زیست محیطی، تلاش های زیادی را برای رسیدگی به مسائل پایداری ایجاد می کند. در این زمینه، مدل اقتصاد چرخشی در سطوح سیاسی، تجاری و دانشگاهی در حال گسترش است. از این رو، هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل مطالعات پیشین انجام شده درزمینه اقتصاد چرخشی و ارتباط آن با صنعت گردشگری است، در همین راستا؛ 152 مقاله از پایگاه معتبر گوگل اسکالر شناسایی و پس از اعمال فیلترهای مختلف، 14 مقاله که ازنظر عنوان، چکیده، روششناسی و متن اصلی بیشترین ارتباط را با پدیده داشتند برگزیده و با استفاده از رویکرد فراترکیب مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. تعداد 62 کدباز و در سطح بالاتر 7 کد محوری احصاء شد. طبقههای مستخرج در سه مرحله پیشاگردش(توانمندسازی و ارزش آفرینی)، حین گردش(فن گرایی و زیست محوری) و پساگردش(بازیافت محوری و تداوم بخشی) ارائه شدند.
علیرضا ایلدرمی؛ موسی حسینی؛ محمد قربانی
چکیده
امروزه، بررسی و شناخت مکانهای مستعد برای کاربری اکو توریسم یکی از موضوعات مهمی است که موردتوجه برنامهریزان صنعت توریسم قرار گرفته است. استفاده از منابع طبیعی بهعنوان جاذبههای گردشگری بدون آسیب رساندن به آن، مقولهای ایدهآل در راستای توسعه پایدار است. هدف از این پژوهش، بررسی و امکانسنجی ایجاد کمپ اکو توریستی تفرجگاه ...
بیشتر
امروزه، بررسی و شناخت مکانهای مستعد برای کاربری اکو توریسم یکی از موضوعات مهمی است که موردتوجه برنامهریزان صنعت توریسم قرار گرفته است. استفاده از منابع طبیعی بهعنوان جاذبههای گردشگری بدون آسیب رساندن به آن، مقولهای ایدهآل در راستای توسعه پایدار است. هدف از این پژوهش، بررسی و امکانسنجی ایجاد کمپ اکو توریستی تفرجگاه بالخلی بلاغی شهر گرماب در شهرستان خدابنده استان زنجان بوده است. جامعه آماری این تحقیق حدود 300 نفر از بازدیدکنندگان در ماه و جمعاً در سال 3600 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران نمونه آماری 255 نفر محاسبه شد. در این پژوهش سعی شد با استفاده از اطلاعات حاصله از طریق پرسشنامه به روش تصادفی ساده و روش تجزیهوتحلیل مدل SWOT و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزار ARC GIS مکانهای مستعد جهت اکو کمپ در منطقه شناسایی شود. نتایج حاصله از تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که تنها 4/0 درصد از مساحت شهرستان خدابنده برای استقرار کمپهای اکو توریستی بسیار مطلوب است. این موضوع نشان داد که منطقه موردمطالعه ازلحاظ استقرار کمپهای گردشگری با محدودیتهای قابلتوجهی روبرو است، بهطوریکه تنها 17/2 درصد از مساحت شهرستان دارای وضعیت مطلوب در این پهنه واقع شده است. این در حالی است که نتایج بهدستآمده از تحلیل مدل SWOT نشان داد که مجموع امتیاز وزنی عوامل درونی 71/3 و مجموع امتیاز عوامل بیرونی 12/3 برای منطقه بالخلی بولاغی است که بررسیهای حاصله با توجه به امتیاز وزنی راهبرد منطقه موردمطالعه نشانگر راهبرد تهاجمی است که این موضوع بیانگر استفاده برنامهریزان از نقاط قوت و فرصت برای توسعه گردشگری منطقه موردمطالعه است.
ژیلا سجادی؛ آرمان مسلمی؛ رقیه صمدی
چکیده
چکیدهامروزه منابع طبیعی به عنوان سرمایه های اصلی اکوتوریسم با چالش های متعددیمواجه است. بنابراین ارزشگذاری مناطق اکوتوریستی و کارکردهای زیست محیطی درراستای اتخاذ سیاستهای اقتصادی از مهمترین مقولات برنامهریزی صنعت گردشگری بهشمار میآید. منطقۀ تفریحی رودبار قصران یکی از ج اذبه های اکوتوریستی شهرستانشمیرانات استان تهران است. لذا ...
بیشتر
چکیدهامروزه منابع طبیعی به عنوان سرمایه های اصلی اکوتوریسم با چالش های متعددیمواجه است. بنابراین ارزشگذاری مناطق اکوتوریستی و کارکردهای زیست محیطی درراستای اتخاذ سیاستهای اقتصادی از مهمترین مقولات برنامهریزی صنعت گردشگری بهشمار میآید. منطقۀ تفریحی رودبار قصران یکی از ج اذبه های اکوتوریستی شهرستانشمیرانات استان تهران است. لذا مطالعۀ ارزش اکوتوریستی آن میتواند در توسعۀگردشگری منطقه مؤثر باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و هدف آن برآورد ارزشاکوتوریستی رودبارقصران با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط بوده که در این راستابا استفاده از مدل لوجیت و پرسشنامه انتخاب دوگانه به بررسی عوامل مؤثر در پذیرشتمایل به پرداخت برای بازدید از این منطقه میپردازد. متوسط تمایل به پرداختگردشگران برای هر خانوار 7100 ریال است و با در نظر گرفتن این میزان متوسط ارزشتفریحی خدمات این منطقه در سال 3,550 میلیون ریال برآورد می شود . لذا با توجه بهاهمیت بالای منطقه رودبارقصران، میبایست برنامهریزان برای توسعۀ گردشگری و بالابردن رفاه بازدیدکنندگان به این منطقه توجه بیشتری داشته باشند.
لیلا وثوقی؛ نرگس شمسی ماربینی
دوره 10، شماره 32 ، اسفند 1394، ، صفحه 87-67
چکیده
گردشگری یکی از فعالیتهای روبه رشد در سراسر جهان است و در عین حال یکی از تهدیدهای اصلی برای محیط (محیط طبیعی و فرهنگی) به شمار میرود. به دنبال توجهات جهانی به مقوله محیط زیست در دهههای گذشته و ارزش یافتن پارادایم گردشگری پایدار و پدید آمدن مفاهیمی چون اکوتوریسم، گردشگری سبز یا مسئولانه، به عنوان مکانیسمهای کنترل پیامدهای منفی ...
بیشتر
گردشگری یکی از فعالیتهای روبه رشد در سراسر جهان است و در عین حال یکی از تهدیدهای اصلی برای محیط (محیط طبیعی و فرهنگی) به شمار میرود. به دنبال توجهات جهانی به مقوله محیط زیست در دهههای گذشته و ارزش یافتن پارادایم گردشگری پایدار و پدید آمدن مفاهیمی چون اکوتوریسم، گردشگری سبز یا مسئولانه، به عنوان مکانیسمهای کنترل پیامدهای منفی گردشگری مورد توجه قرار گرفت. در این میان روشهای عملیاتی مختلفی مبتنی بر اصول اکوتوریسم به کار گرفته شده اند؛ یکی از آنها ساخت اقامتگاه های سبز است که در نقاط بسیاری از جهان با تنوع بسیاری از جمله هتلهای سبز و اکوکمپها، گسترش یافتهاند. در این راستا اقامتگاه گردشگری متین آباد (واقع در استان اصفهان) به عنوان نخستین اکوکمپ رسمی در ایران با توجه به استانداردهای زیستمحیطی بینالمللی طراحی و ساخته شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی موفقیت این اقامتگاه سبز به لحاظ برخورداری از شاخصهای مطرح در این نوع اقامتگاهها است. جامعه آماری این پژوهش گردشگران اکوکمپ متین آباد بودهاند که با استفاده از پرسشنامه مورد پرسشگری قرار گرفتند. به منظور تحلیل دادهها از آزمونهای تک نمونهایT در نرم افزارSPSS استفاده شد. تحلیل یافتهها و نتایج پژوهش حاکی از این است که علیرغم تفاوتهای موجود در برخی گویهها و شاخصها، این سایت توانسته موفقیت نسبی را به عنوان یک اقامتگاه سبز کسب کند.
محمود ضیایی؛ روزبه میرزایی
دوره 3، شماره 10 ، آذر 1384، ، صفحه 1-34
چکیده
هر چند که توجه روزافزون به " مناطقی تحت حفاظت " به عنوان مقصد گردشگری و توسعه فعالیت های گردشگری در آنها می تواند برای جامعه محلی و همچنین حفاظت از منابع طبیعی یک فرصت تلقی شود اما نگرانی هایی نیز در زمینه مدیریت ناکارآمد گردشگری در این مناطق وجود دارد. در نبود یک نظام مدیریتی سیستماتیک و دانش محور، هر گونه تغییر کاربری اندیشیده نشده ...
بیشتر
هر چند که توجه روزافزون به " مناطقی تحت حفاظت " به عنوان مقصد گردشگری و توسعه فعالیت های گردشگری در آنها می تواند برای جامعه محلی و همچنین حفاظت از منابع طبیعی یک فرصت تلقی شود اما نگرانی هایی نیز در زمینه مدیریت ناکارآمد گردشگری در این مناطق وجود دارد. در نبود یک نظام مدیریتی سیستماتیک و دانش محور، هر گونه تغییر کاربری اندیشیده نشده و توسعه لجام گسیخته گردشگری، می تواند تهدیدی جدی برای این مناطق به شمار آید. تجارب جهانی و ملی حکایت از بروز تغییرات بازگشت ناپذیر محیطی و نابودی این اکوسیستم های آسیب پذیر و در عین حال ارزشمند دارد. سواحل جنوبی دریای خزر از قدیمی ترین و مهمترین مقاصد گردشگری کشور است و گردشگری مبتنی بر طبیعت، محصول اصلی گردشگری آن به شمار می آید. بخش قابل توجهی از طبیعت گردی ، در "مناطق تحت حفاظت " صورت می گیرد و سواحل شمالی کشور بدین لحاظ از قابلیت بالایی برخوردارند. علی رغم انکه بیش از پنجاه سال از سابقه حفاظت مناطق طبیعی در ایران می گذرد مطالعات صورت گرفته حاکی از آن است که نظام مدیریتی حاکم بر این مناطق از اثر بخشی و کارایی لازم برخوردار نبوده است. در این مقاله ابتدا به ارزیابی قابلیت های اکوتوریستی مناطق تحت حفاظت استان های حاشیه ی سواحل شمالی کشور پرداخته شده است. سپس در مطالعه ای تطبیقی نظام مدیریتی حاکم بر این مناطق با نظام های مدیریتی سایر نقاط جهان مقایسه گردید. همچنین الگوی مدیریتی حاکم بر“ پناهگاه حیات وحشی میانکاله " در مرحله بعدی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه این مطالعات نشان داد که نظام مدیریتی حاکم بر پناهگاه حیات وحشی میانکاله از نوع "مدیریت کلاسیک (سنتی) است. این نوع مدیریت نگاهی "موزه ای" به منطقه دارد و تنها دغدغه آن حفاظت از محیط زیست است. از آنجا که در این رویکرد مدیریتی، به گردشگری به عنوان فعالیتی متعارض با اهداف زیست محیطی نگریسته می شود لذا نمی تواند از کارایی و اثربخشی لازم برخوردار باشد. در کنار این یافته ها، تبیین نگرشی دیدار کنندگان و ادراکات جامعه محلی نسبت به اهمیت حفاظت از این پناهگاه حیات وحشی و توسعه گردشگری از دیگر نتایج حاصل از پژوهش میدانی این تحقیق است. در پایان راهکارهایی برای پیاده سازی نظام مدیریتی کارآمد در مناطق تحت حفاظت ارائه شده است.
کمال امیدوار
دوره 3، شماره 9 ، شهریور 1384، ، صفحه 117-140
چکیده
توریسم و اکوتوریسم عامل مهمی برای تقویت فرهنگها و شناخت ملتهاست. توسعه این صنعت موجب پیشرفت و تحول اقتصادی - اجتماعی و افزایش اشتغال خواهد شد. جاذبه های توریستی و اکوتوریستی مهمترین رکن برنامه ریزی در این زمینه است. این تحقیق کوشش دارد تا جاذبه های اکوتوریستی در استان یزد را بررسی کرده و توان های بالقوه موجود در این زمینه را معرفی نماید. ...
بیشتر
توریسم و اکوتوریسم عامل مهمی برای تقویت فرهنگها و شناخت ملتهاست. توسعه این صنعت موجب پیشرفت و تحول اقتصادی - اجتماعی و افزایش اشتغال خواهد شد. جاذبه های توریستی و اکوتوریستی مهمترین رکن برنامه ریزی در این زمینه است. این تحقیق کوشش دارد تا جاذبه های اکوتوریستی در استان یزد را بررسی کرده و توان های بالقوه موجود در این زمینه را معرفی نماید. روش این تحقیقی به صورت کار میدانی است، همچنین از مطالعاتی که در استان در این زمینه صورت گرفته نیز استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که شرایط اقلیمی حاکم بر استان یزد، موجب شده تا غالب عرصه های آن را اراضی برهنه و بدون پوشش گیاهی تشکیل دهد. ناهمواری های این استان ریشه در تاریخ کهن زمین شناسی ایران و جهان دارد. قدیمی ترین سازندهای زمین شناسی جهان (پره کامبرین) تا جدیدترین آنها (هولوسن) در فاصله ای کمتر از ۱۰۰ کیلومتر در این استان دیده می شوند. در کمتر منطقه ای از جهان می توان چنین جاذبه های بسیار متنوع اکو توریستی از قبیلی بیابان ها، کویرهای شور، تپه های ماسه ای، قناتها، سیرک های یخچالی، چشمه ها و غارهای آهکی و کلوت ها را در فاصله کمی از یکدیگر مشاهده کرد. بنابراین این استان با داشتن چنین جاذبه هایی می تواند جایگاه ویژه ای در صنعت اکوتوریسم (طبیعت گردی) کشور داشته باشد و توسعه این صنعت موجب پیشرفت و تحول اقتصادی - اجتماعی و افزایش اشتغال در آن خواهد شد.
مهران مقصودی؛ سمیه عمادالدین
دوره 2، شماره 6 ، آذر 1383، ، صفحه 95-108
چکیده
ژئوتوریسم شاخه ایی از اکوتوریسم است که با تکیه بر پدیده های ژئومورفولوژی و زمین شناسی سطح زمین به موضوع توریسم می پردازد. دشت لوت بعنوان یکی از منحصر بفردترین چشم اندازهای بیابانی جهان دارای توانمندیها و جاذبه های ژئوتوریستی و اکوتوریستی زیادی میباشد. لندفرمهایی مانند کلوتها و هرم های عظیم ماسه ایی که در نوع خود در دنیا بی نظیر هستند ...
بیشتر
ژئوتوریسم شاخه ایی از اکوتوریسم است که با تکیه بر پدیده های ژئومورفولوژی و زمین شناسی سطح زمین به موضوع توریسم می پردازد. دشت لوت بعنوان یکی از منحصر بفردترین چشم اندازهای بیابانی جهان دارای توانمندیها و جاذبه های ژئوتوریستی و اکوتوریستی زیادی میباشد. لندفرمهایی مانند کلوتها و هرم های عظیم ماسه ایی که در نوع خود در دنیا بی نظیر هستند از قابلیت بسیار بالایی برای جذب جهانگردان مختلف از جمله جهانگردان ماجراجو، جهانگردان علمی، آموزشی و سایر جهانگردان برخوردار می باشند. بر این اساس با سرمایه گذاریهای لازم در بخش ژئوتوریسم و ایجاد دهکده توریستی در مناطق اطراف دشت لوت بویژه منطقه شهداد که نزدیکترین محل سکونت به مرکز استان کرمان و حاشیه دشت لوت است امکان دسترسی به دشتهای وسیع و تلماسه های عظیم فراهم شده و توسعه صنعت توریسم در این منطقه را می توان شاهد بود. شایان ذکر است که علاوه بر جاذبه های ژئوتوریستی دشت لوت در مناطق اطراف دشت لوت بویژه شهداد و بم جاذبه های تاریخی و باستان شناسی زیادی هم وجود دارد که می تواند بر جاذبه های توریستی منطقه بیفزاید. بنابراین آشنایی مدیران و برنامه ریزان بخش اکوتوریسم و ژئوتوریسم کشور با توانمندیها و جاذبه های ژئومورفولوژیکی دشت لوت می تواند موجب رشد این صنعت در منطقه شده و انگیزه لازم را برای برنامه ریزان فراهم نماید تا توجه بیشتری را به توسعه زیرساختهای صنعت توریست در این منطقه داشته باشند.
مهران مقصودی
دوره 1، شماره 2 ، آذر 1382، ، صفحه 117-131
چکیده
نواحی ساحلی پهنه وسیعی را در شمال و جنوب کشور تشکیل می دهند. شناخت این نواحی از نظر ویژگی های انسانی و طبیعی می تواند توان بالقوه نواحی فوق را از نظر توسعه فعالیتهای مربوط به گردشگری مشخص نماید. یکی از ویژگی های سواحل که باید توجه بیشتری به آن شود لند فرم های موجود در سواحل و بررسی توزیع و چگونگی تحول آنهاست. در واقع لند فرم های متعددی ...
بیشتر
نواحی ساحلی پهنه وسیعی را در شمال و جنوب کشور تشکیل می دهند. شناخت این نواحی از نظر ویژگی های انسانی و طبیعی می تواند توان بالقوه نواحی فوق را از نظر توسعه فعالیتهای مربوط به گردشگری مشخص نماید. یکی از ویژگی های سواحل که باید توجه بیشتری به آن شود لند فرم های موجود در سواحل و بررسی توزیع و چگونگی تحول آنهاست. در واقع لند فرم های متعددی در امتداد خط ساحلی گسترده اند که شناخت تک تک این لند فرم ها و چگونگی تاثیر گذاری این لند فرم ها در توسعه فعالیت های مربوط به امور گردشگری بسیار مهم است محدودیتها و قابلیت هایی که لند فرم های مذکور ممکن است در استقرار سایت ها و تجمع مراکز انسانی داشته باشند باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. سواحل شمال و جنوبی کشور ما که هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جلب می نماید دارای لند فرم های متعدد و متنوعی است که هنوز مورد توجه جدی قرار نگرفته است. در واقع چنانچه بخواهیم به توسعه پایدار صنعت گردشگری فکر کنیم می بایست با بررسی سواحل کشور از نظر ژئوموروفولوژی ساحلی به توزیع و تحول لند فرم ها و تاثیر آن بر صنعت گردشگری بپردازیم.
شمس السادات زاهدی
چکیده
صاحبنظران جهانگردی را در انواع متعددی دسته بندی کرده اند. برخی از این دسته بندی ها که عبارتند از: جهانگردی انبوه و آلترناتیو؛ جهانگردی فرهنگی، اکوتوریسم و جهانگردی و ماجراجویانه؛ جهانگردی عادی و طبیعت گرا در نوشتار حاضر مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. نکته قابل توجه در اکثر این طبقه بندیها در نظر گرفتن میزان بستگی به طبیعت بوده است. ...
بیشتر
صاحبنظران جهانگردی را در انواع متعددی دسته بندی کرده اند. برخی از این دسته بندی ها که عبارتند از: جهانگردی انبوه و آلترناتیو؛ جهانگردی فرهنگی، اکوتوریسم و جهانگردی و ماجراجویانه؛ جهانگردی عادی و طبیعت گرا در نوشتار حاضر مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. نکته قابل توجه در اکثر این طبقه بندیها در نظر گرفتن میزان بستگی به طبیعت بوده است. محافظت از طبیعت به عنوان میراث جمعی بشریت و سرمایه اساسی صنعت جهانگردی، باید در بطن سیاست های توسعه این صنعت مورد توجه قرار گیرد و هر یک از انواع مختلف جهانگردی، بخشی از مسئولیت حفظ محیط طبیعی را بر عهده داشته باشد.
