نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیا و علوم محیطی دانشگاه حکیم سبزواری
2 عضو هیئت علمی و دانشیار ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیا و علوم محیطی و مدیر مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی ومطالعات اجتماعی دانشگاه حکیم سبزواری
3 عضو هیئت علمی و دانشیار ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیا و علوم محیطی دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده
ژئوتوریسم بخشی از توریسم طبیعی است که تکیه بر منابع طبیعی و زمینشناسی دارد. ژئوسایتها و ژئومورفوسایتها بهعنوان زیربنای تنوع زمینشناختی همیشه مدنظر گردشگران ژئومورفولوژی و زمینشناسی بوده است. از این رو برای پتانسیلیابی ژئوتوریسم یک منطقه و یا قابلیتسنجی توریستی ژئوپارکها، در ایران و جهان محققین همواره به دنبال ارزیابی ژئوسایتها و ژئومورفوسایتهای آن منطقه بودهاند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی روشهای ارزیابی موجود و معرفی یک روش جامع برای مناطق ژئومورفوتوریسمی در ایران است. روششناسی تحقیق بر مبنای تطبیقی - تحلیلی است. به این صورت که تعداد زیادی از روشهای ارزیابی ژئوسایتها و ژئومورفوسایتها را تا سال 2015 ،گردآوری و کنار هم قرار داده و با مقایسه آنها، نقاط ضعف و قوت آنها استخراج و یک روش کاملتری که بتواند نواقص را برطرف کند معرفی میشود. آنچه از تحقیق حاضر برمیآید این است کهروش کومانسکو کاملترین روش برای ارزیابی ژئومورفوسایتها در حال حاضر میباشد، با ذکر این نکته که در ارزیابی نقش خدماتی ژئومورفوسایتها ضعیف عمل کرده است. روشهای پرالونگ، لویس کوبالی کوا، بریلها و فاسولاس در مرتبههای بعدی اهمیت قرار میگیرند، هرچند آنها نیز در قسمتهایی تمام پتانسیل یک ژئومورفوسایت را نشان نمیدهند. اکثر روشهای کار شده در ایران روشی جامع برای ارزیابی ژئومورفوسایتها نیست. به همین منظور روشی برای ارزیابی ژئوسایتها و ژئومورفوسایتها پیشنهاد میشود تا نواقص موجود در روشهای قبلی مرتفع گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A New Approach to Assessing Iran’s Geomorphosites and Geosites as One of the Geopark Introducing Tools
نویسندگان [English]
- Ali Akbar Shayan Yeganeh 1
- Mohamad Ali Zangane Asadi 2
- Abolghasem Amir Ahmadi 3
1 PhD Student of Geomorphology, Faculty of Geography and Environmental Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar
2 Associate Professor, Faculty Member of Geomorphology, Hakim Sabzevari University, President of Payame Noor University of Sabzevar, Sabzevar
3 PhD Student of Geomorphology, Faculty of Geography and Environmental Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar
چکیده [English]
As a new discipline, geotourism is a part of the nature-based tourism that relies on natural resources and geology. Geosites and geomorphosites are considered as infrastructure of geodiversity by the geomorphological and geological tourists. Geotourism has formed recently and elapsed its early stages of
development. Iran is a country with a wide range of phenomena. Hence, to find the potentials for regional geotourism or capability of the geoparks, many researchers have been sought to assess the areas (of) geosites and geomorphosites in Iran, and in the world as well. The purpose of this study is to review some assessment methods of geosites and geomorphosites by 2015 and to extract their strengths and weaknesses in order to express a comprehensive method for assessing geomorphotourism areas. Analytical documents and
adaptive methods are used in this research. Results of the study show that the Comanescu method is the perfect way to assess geomorphosites now. Moreover, the evaluation has been weak geomorphosites service role. Pralong, Lucie Kubalíková, Brilha and Charalampos Fassoulas methods are important in the next stage. However, in parts of the evaluation, they do not show all the potentials of a geomorphosite. Most of the methods in Iran are not in a comprehensive way to assess geomorphosites. Consequently, the present article
has tried to propose a new method in order to maintain the strengths of the methods and reduce their weaknesses.
کلیدواژه‌ها [English]
- New Approach
- Geomorphosite
- Geosite
- Geotourism
- Geopark
1- ایران : میراث زمینشناختی ایران، سازمان زمینشناسی کشور، صص 460
شایان، سیاوش؛ بنیصفار، معصومه؛ زارع، غلامرضا و فضلی، نفیسه ( 1392 ). ارزیابی توانمندی
توسعه گردشگری، پایدار ژئومورفوسایتها با تأکید بر روش کومانسکو (مطالعه موردی :
ژئومورفوسایتهای مسیر گردشگری کرج – چالوس تا تونل کندوان، برنامهریزی توسعه
.77- گردشگری، دوره 2، شماره 5، صص 92
صادقی شهپر، علی. ( 1387 ). روششناسی عرفان تطبیقی. نیمسال نامه تخصصی پژوهشنامه ادیان،
75- سال دوم، شماره 4، دوره پاییز و زمستان. صص 100
قنواتی، عزت ا...؛ کرم، امیر و فخاری، سعیده ( 1391 ). مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و
.91- مدلهای مورد استفاده آن در ایران، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 34 ، صص 75
مختاری، داود ( 1389 ). ارزیابی توانمندی اکوتوریسمی مکانهای ژئومورفولوژیکی حوضه ی
27- آبریز آسیاب خرابه در شمال ایران به روش پرالونگ، جغرافیا و توسعه، شماره 18 ، صص 52
مرادی، حدیث( 1393 ). ارزیابی ژئومورفوسایتهای شهرستان سرپل ذهاب برای نیل به توسعه
کنفرانس ملی الکترونیکی توسعه پایدار در علوم جغرافیا و ، Reynard پایدار با استفاده از روش
برنامهریزی، معماری و شهرسازی، بهصورت الکترونیکی، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه
http://www.civilica.com/Paper-GPACONF01-GPACONF01_082.html ، پایدار
مقصودی مهران، علیزاده محمد، شریفی انور، حسینی پور سمیرا. ارزیابی کمیژئومورفوسایتهای
منطقه تخت سلیمان با استفاده از روش فاسیلوس و همکاران با تأکید بر توسعه ژئوتوریسم، مجله
37- پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 3، شماره 3، صص 22
مقیمی، ابراهیم؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ هدایی آرانی، مجتبی؛ علیزاده، محمد و اروجی، حسن
1391 ). ژئومورفوتوریسم و قابیلت سنجی ژئومورفوسایتهای جادهای با بهرهگیری از روش پریرا؛ )
مطالعه موردی؛ آزادراه قم – کاشان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم،
.163- شماره 27 ، صص 184
یمانی، مجتبی؛ عظیمی نژاد، صمد و باقری سید شکری، سجاد ( 1391 ). بررسی قابلیتهای
ژئوتوریسمی ژئومورفوسایتهای منطقه سیمره با استفاده از روش پرالونگ، جغرافیا و پایداری
.69- محیط، شماره 2، بهار 1391 ، صص 8
Geodiversity Sites: a Review Geoheritage ,The European Association for
Conservation of the Geological Heritage 2015, p 16.
characterization,assessment and management of geodiversity resources.PhD
thesis. Universidad de Cantabria, Santander
Bruschi, V. M., & Cendrero, A. (2005). Geosite Evaluation; Can we measure
intangible values? Il Quaternario, 18(1), 293-306.
Charalampos Fassoulas & Dimitra Mouriki &Panagiotis Dimitriou-Nikolakis
& George Iliopoulos (2012). Quantitative Assessment of Geotopes as an
Effective Tool for Geoheritage Management Geoheritage 4:177–193.
Cleal, C. J. (2007). Geoconservation – what on Earth are we doing? In Hlad,
B., & Herlec, U. (Eds.), Regional Conference on Geoconservation: Geological
heritage in the South-European Europe.Book of abstracts (p. 25). Ljubljana:
Environmnetal Agency of the Republic of Slovenia. Retrieved from
http://arsis.net/circular/ProGEO-Abstract.pdf.
Comanescu. L, A. Nedelea, R. Dobre. (2011). Evaluation of Geomorphosites
in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians,Romania), International
Journal of the Physical Sciences, 6(5), PP: 1161 -1168.
Coratza, P., & Giusti, C. (2005). Methodological proposal for the assessment
of the scientific quality of geomorphosites. Il Quaternario, 18(1), 305-313.
Dixon, G. (1996). Geoconservation: An International Review and Strategy
for Tasmania. Occasional Paper 35. Hobart, Tasmania: Parks & Wildlife
Service.
Eberhard, R. (Ed.). (1997). Pattern and Process: Towards a Regional
Approach to National Estate Assessment of Geodiversity. Technical Series No.
2. Canberra: Australian Heritage Commission and Environment Forest
Taskforce, Environment Australia.
Flavia Fernanda de Lima & José B. Brilha &Eduardo Salamuni (2010).
Inventorying Geological Heritage in Large Territories: A Methodological
Proposal Applied to Brazil, Geoheritage, 2, 91–99.
Gray, M. (2004). Geodiversity: Valuing and Conserving Abiotic Nature.
Chichester: John Wiley (p448).
Hose, T. A. (2012). 3G’s for Modern Geotourism. Geoheritage, 4 (1-2), 7-24.
Joao Rocha, Jose´ Brilha , Maria Helena Henriques , (2014). Assessment of
the geological heritage of Cape Mondego Natural Monument (Central Portugal)
,Proceedings of the Geologists’ Association 125 (2014) 107–113.
Junta de Andalucía (2002) Propuesta de estrategia andaluza para la
protección de la Geodiversidad. Consejería de Medio Ambiente/ Departamento
de Estratigrafía y Paleontología Universidad de Granada. p. 105.
Justyna Warowna, Wojciech Zgłobicki, Grzegorz Gajek, Małgorzata
Telecka,Renata Kołodyńska-Gawrysiak, Paweł Zieliński (2014).
GEOMORPHOSITE ASSESSMENT IN THE PROPOSED GEOPARK
VISTULA RIVER GAP (E POLAND) QUAESTIONES GEOGRAPHICAE
33(3) • ,pp 173-180.
Kommo, I., 1997, Conservation geology: a case for the ecotourism industry
of Malaysia. In:.G.Marinos G.C.Koukis, G.C. Tsiambaos and G.C.Stournas
(eds),Engineering Geology and the enviroment.Balkema , pp. 2969-2973.
Kubalikova, L (2013). Geomorphosite assessment for geotourism purposes.
Czech Journal of Tourism, 2(2), 80-104.
Lucie Kubalíková & Karel Kirchner (2015). Geosite and Geomorphosite
Assessment as a Tool for Geoconservation and Geotourism Purposes: a Case
Geoheritage, p 12.
National Geographic Society. (2005). Geotourism Charter. Retrieved from
http://travel.nationalgeographic.
com/travel/sustainable/pdf/geotourism_charter_template.pdf.
Newsome, D., & Dowling, R. K. (Eds.). (2010). Geotourism: The tourism of
Geology and Landscape. Oxford: Good fellow Publishers Ltd, pp 2-12.
Panizza, M. (2001). Geomorphosites: concepts, methods and example of
geomorphological survey. Chinese Science Bulletin, 46 – Suppl., 4-6.
Pereira, P., & Pereira, D. (2010). Methodological guidelines for
geomorphosite assessment. Geomorphologie: relief, processus, environnement,
1(3), 215-222.
Pereira, P., et al. (2007). Geomorphosite assessment in Montesinho Natural
Park (Portugal). Geographica Helvetica, 62(3), 159-168.
Pralong, J. P. (2005). A method for assessing tourist potential and use of
geomorphological sites. Geomorphologie: relief, processus, environnement,
1(3), 189-196.
Reynard, E. (2009). The assessment of geomorphosites. In E. Reynard, P.
Coratza, & G. Regolini-Bissig (Eds.), Geomorphosites. (pp. 240). Munchen:
Verlag Dr.Friedrich Pfeil.
Reynard, E., (2004), Geotopos, geomorphosites et paysages
geomorphologiques, in Reynard, E., and Pralong,J.P., (eds.), Paysages
geomorphologiques, 123-136, Travaux and Recherches, 27, IGUL, Lausanne
Reynard E., Fontana G., Kozlik L. and Scapozza C., (2007). A method for
assessing the scientific and additional values of geomorphosites. Geographica
Helvetica, 62(3), 148-158.
Serrano Canadas, E., & Gonzales-Trueba, J. J. (2005). Assessment of
geomorphosites in natural protected areas: the Picos de Europa National Park
(Spain). Geomorphologie: relief, processus, environnement, 1(3), 197-208.
Sharples, C. (1993). A Methodology for the Identification of Significant
Landforms and Geological Sites for Geoconservation Purposes. Hobart,
Tasmania: Forestry Commission Tasmania.
Sharples, C. (2002). Concepts and principles of geoconservation. Hobart,
Tasmania: Parks & Wildlife Service. Retrieved from
http://xbiblio.ecologia.edu.mx/biblioteca/Cursos/Manejo/Geoconservation. pdf.
UNESCO. (1972). Convention concerning the protection of the world
cultural and natural heritage. Retrieved from
http://whc.unesco.org/archive/convention-en.pdf
Zouros, N. (2005). Assessment, protection, and promotion of
geomorphological and geological sites in the Aegean area, Greece.
Geomorphologie: felief, processus, enivronnement, 1(3), 227-234.
Zouros, N. (2007). Geomorphosite assessment and management in protected
areas of Greece.Case study of the Lesvos Island - coastal geomorphosites.
Geographica Helvetica, 62(3), 169-180.
)