نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

2 استادیارجغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

3 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی ‌شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، پردیس بین‌المللی کیش، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بافت‌های تاریخی گنجینه گران‌بهای شهرهایی هستند که نمود تمدن چندین هزارساله می‌باشند. گاهی این گنجینه‌ها آن‌گونه که باید موردتوجه قرار نمی‌گیرند و از بین می‌روند برای اینکه بافت‌ها به‌عنوان میراث باقی بمانند باید بتوان آن‌ها را غنا بخشید و به جهانیان معرفی نمود. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی قابلیت‌های گردشگری بافت‌های تاریخی در جهت بازآفرینی شهری است که در پی پاسخ به این سؤال هستیم که «قابلیت‌های گردشگری بافت تاریخی شهر تبریز در جهت بازآفرینی در چه وضعیتی قرار دارد؟» برای پاسخ به این سؤال پس از شناسایی معیارها و شاخص‌های بازآفرینی شهری با رویکرد گردشگری در سه بعد اجتماعی- فرهنگی، کالبدی و زیست‌محیطی پرسشنامه‌ای برای ارزیابی قابلیت‌های گردشگری بافت تاریخی ازنظر گردشگران تنظیم گردید. نتایج از طریق نرم‌افزار "اس پی اس اس" و با کاربرد آزمون خی‌دو مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که گردشگری بافت تاریخی تبریز در جهت بازآفرینی از بعد اجتماعی- فرهنگی در حد مطلوب، در بعد زیست‌محیطی و کالبدی در حد نسبتاً مطلوب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the Tourism Capabilities of Historical Textures for Urban Regeneration (Case Study: Tabriz city)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Pourahmad 1
  • Rahmatollah Farhudi 2
  • saeed zangeneh shahraki 3
  • Tahoura Shafaat Gharamaleki 4

1 Professor of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 Professor of Geography and Urban Planing.Faculty of Geography. University of Tehran. Tehran, Iran

3 Assistant Professor of Urban Geography and Planning, University of Tehran, Tehran, Iran

4 Ph.D candidate, Geography and Urban Planning, Kish International Campus, University of Tehran

چکیده [English]

Introduction
The city is a familiar word that brings movement with itself. This endeavor follows a path that is sometimes growing and sometimes declining. The historical texture includes many spiritual, symbolic, and aesthetic dimensions, which at the same time represent areas that contain evidence of urban civilization because it reflects the identity of the city. Urban regeneration is an interdisciplinary approach and comprehensive and integrated measures to develop and improve economic, physical, social, and environmental sustainability in the conditions of residents. It has long-term and strategic goals to regenerate the city. There are different approaches to creating sustainable regeneration in cities. An approach can create sustainability for the city that can advance modernization in physical dimensions and lead to the sustainable economic, social, and cultural-identity performance of the texture. Regeneration with a tourism development approach can lead to tissue sustainability. Historical textures of cities, which are hidden treasures, sometimes become the lifeblood of cities and a problem for them. Consider integrated. The purpose of this study is to "evaluate the tourism capabilities of historical textures to regenerate in the city of Tabriz," and, to achieve this goal, we seek to answer the question, "What is the status of tourism capabilities in the historical texture of Tabriz to regenerate?"
Materials and Methods
The type of research in this article is applied, and its study method is descriptive-analytical. The field of research is the historical texture of Tabriz, and the statistical population is tourists of the historical texture of Tabriz. The questionnaire of tourists in three socio-cultural, physical, and environmental dimensions with 30 items was prepared to evaluate the research. The number of questionnaires for tourists is 384. In order to increase the accuracy, 390 questionnaires were distributed among tourists entering the tourist areas of the historical texture of Tabriz (museums, parks, hotels, etc.). Questionnaires were prepared with a 5-point Likert scale. The results were analyzed by SPSS software using the Chi-square test.
 
Discussion and Results
In examining the independent characteristics of the study population concerning the subject, the distribution of tourists by gender includes 49.74% of men and 50.26% of women. The distribution of tourists by age indicates that young people are the most visitors to the historical texture of Tabriz. The distribution of tourists by job in the three groups of freelance, employee, and student has been a balanced distribution. The highest percentage of tourists in the historical texture were tourists aiming for leisure and recreational travel with 56.41%. The situation of tourism in the historical texture of Tabriz in socio-cultural, physical, and environmental dimensions is as follows: 1) Socio-cultural dimension: More than half of the respondents (90.5%) have chosen 'many' and 'very many' options and the tourism capabilities of the historical texture of Tabriz in order to regenerate the socio-cultural dimension from the perspective of tourists is in good condition; 2) Physical dimension: More than half of the respondents (96.2%) have chosen ‘medium’ to ‘very large’ options and the capabilities of the historical texture of Tabriz for tourism in order to regenerate the physical dimension are relatively favorable for tourists; 3) Environmental dimension: More than half of the respondents (95.1%) have chosen ‘medium’ to ‘very large’ options and the capabilities of the historical texture of Tabriz for tourism in order to regenerate the environmental dimension from their point of view is relatively favorable.
 
Conclusions
The results indicate that the tourism capabilities of the historical texture of Tabriz so as to regenerate the socio-cultural dimension to the desired level, in the environmental and physical dimension to a relatively desirable level. For this purpose, for the development of tourism in order to regenerate the historical texture of Tabriz, physical and environmental strategies and policies should be given priority. If the development of tourism is purposeful, it will cause regeneration in the historical texture of Tabriz. Due to the existence of many historical attractions in the historical texture of Tabriz and the potential to attract tourists, in fact, strengthening and reviving tourism centers can be the driving force of urban regeneration in this area. If the development of tourism is not purposeful, it will destroy the structure of the texture, congestion, and traffic will cause hardship to the residents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Regeneration
  • Historical Texture
  • Tourism Development
  • Tabriz
اردستانی، زهرا السادات. (1394). تبیین الگوی بومی بازآفرینی شهری به منظور احیای بافت‌های فرسوده، رساله دکتری شهرسازی، به راهنمایی محمدرضا پورجعفر، دانشکده‌ی هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
اسحاقیه فیروزآبادی، عماد، صالحی، سید مصطفی و  رشیدی، محمد مهدی. (1398).  سنجش پتانسیل ظرفیت‌های بازآفرینی فرهنگ مبنا در محله فهادان یزد با هدف توسعه‌ی گردشگری در محله، فصلنامه‌ی گردشگری شهری، پاییز 1398، دوره‌ی 6، شماره‌ی 3، ص 59-74.
پورمحمدی، محمدرضا، شفاعتی، آرزو و کیومرث، ملکی. (1392). ارزیابی پتانسیل‌های میان افزایی در محور تاریخی-فرهنگی کلانشهر تبریز، نشریه‌ی جغرافیا و برنامه‌ریزی (دانشکده‌ی جغرافیا)، سال 17، شماره‌ی 43، بهار 1392، ص 70-41.
تیموری، ایرج. حکیمی، هادی، کوشش وطن، محمد علی و دولتی، فاطمه. (1398). واکاوی و تحلیل عوامل مؤثر بر گردشگری شهر تبریز از منظر گردشگران داخلی، فصلنامه‌ی گردشگری شهری، تابستان 1398، دوره‌ی 6، شماره‌ی 2، ص 33-43.
دانشپور، عبدالهادی و شیری، الهام. (1394). عناصر کالبدی. کارکردی شکل دهنده به هویت بافت‌های تاریخی شهر ایرانی اسلامی، فصلنامه‌ی نقش‌جهان، بهار94، شماره‌ی5-1، ص 25-17.
روستایی،  شهریور، ناصری، رقیه و پاشایی، سعید. (1396). اولویت‌بندی راهبردهای احیای بافت‌تاریخی شهر مراغه با تأکید بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ‌مدار، گردشگری‌شهری، پاییز 1396، دوره 4، شماره 3، ص 77-94.
سجادزاده، حسن و زلفی گل، سجاد. (1394). طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه (نمونه‌ی موردی: محله‌ی کلپا همدان(، فصل‌نامه‌ی آمایش محیط، دوره‌ی 8، شماره‌ی 31، زمستان 1394، صص 147-171.
شماعی، علی و پوراحمد، احمد. (1384). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 شماعی، علی، موحدی، علی و رضاپور میرصالح، حسن. (1397). تحلیل نقش بازآفرینی بافت قدیم شهر اردکان در توسعه‌ی گردشگری شهری، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، سال نهم، شماره‌ی سی و چهارم، زمستان 1397، صص 59-72.
عرصه، مهندسان مشاور شهرسازی. (1374).  مطالعات محور تاریخی-فرهنگی تبریز، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان‌شرقی.
محمدزاده، پرویز، پناهی، حسین و صمدزاده، سعیده. (1397)، عوامل مؤثر بر شکل‌گیری تصویر مقصد از دیدگاه گردشگران داخلی، فصلنامه‌ی مطالعات مدیریت گردشگری، بهار 1397، سال سیزدهم، شماره‌ی 41، ص 83-107.
نقش جهان پارس، مهندسین مشاور. (1386). طرح تفصیلی منطقه‌ی تاریخی- فرهنگی تبریز، سازمان مسکن و شهرسازی آذربایجان‌شرقی.
نوریان، فرشاد و فلاح‌زاده، سجاد.  (1393). بازآفرینی بافت قدیم شهر آمل مبتنی بر استراتژی توسعه‌ی گردشگریTDS، نشریه‌ی هنرهای زیبا، پاییز1394، دوره‌ی 20، شماره‌ی 3، ص 58-43.
Abou El-Haggag Mehanna,Wa. & Abou El-Haggag Mehanna,We (2019), "Urban renewal for traditional commercial streets at the historical centers of cities", Alexandria Engineering Journal
Chilardi, L., (2004). Cultural strategies: A UK approach to cultural development Part 2” ,Copenhagen.
Ertan, T. and Egercioglu, Y. (2015), "The Impact of UNESCO World Heritage List on Historic Urban City Centers and Its Place in Urban Regeneration: The Case of Melaka", Malaysia and Tire, Turkey, Procedia - Social and Behavioral Sciences 216 ( 2016 ) 591 – 602
Evans, G. Shaw, P. (2004), "A Review of Evidence on the Role of Culture in Regeneration", London: Department for Culture Media and Sport.
Ismagilova, G., Safiullin, L. , Gafurov, I.(2015) Using historical heritage as a factor in tourism development, Procedia - Social and Behavioral Sciences 188 ( 2015 ) 157 – 162.
Gezici,F & Kerimoglu, E, 2010, “Culture, tourism and regeneration process in Istanbul,” International Journal of Culture Tourism and Hospitality Research , August 2010, VOL. 4 NO. 3 2010, 252-265 pages.
Gharbi, M., (2013), "Cultural regeneration, A step towards Cultural Tourism in Kerman", The First National Conference on Urbanism and Architecture over time, Qazvin, Imam Khomeini International University. [in Persian]
Hall, C. M and Page, S. J (2006), "The geography of tourism and recreation", Environment, place and space (3th Ed.), Routledge, London and NewYork.
Ismagilova,G; Safiullin. L; Gafurov, I; (2015), "Heritage as an alternative driver for sustainable development and economic recovery in South East Europe", Using historical heritage as a factor in tourism development, Procedia - Social and Behavioral Sciences, number 188 ,157 – 162 pages.
Jansen-Verbeke, M (1988), "Leisure, Recreation and Tourism in Inner Cities", Explorative Case Studies, Netherlands Geographical Studies, Amsterdam.
Law, C. M. (1992), "Urban Tourism and Contribution to Economic Regeneration", Urban Studies, Vol. 29, No. 3/4, pp. 599-618.
Law, C. (1993), "Urban Tourism: Attracting visitors to large cities". London: Mansell.
Reed, Bill. (2007), "Shifting from ‘Sustainability’ to Regeneration", Building Research & Information, 35 (6), 674-680.
Page, S. J and Hall, C. M (2003), "Managing Urban Tourism", Harlow, Prentice Hall.
Rossana, G. (2007) Tourism And The City: Opportunity For Regeneration, tourismos: an  international multidisciplinary journal of tourism,Volume 2, Number 2, Autumn 2007, pp. 95-111.
Shaw, G. & Williams, A. (1994), "Critical issues in tourism", A geographical perspective. Oxford: Blackwell.
Shaw, G. Williams, A. M. (1994), "Critical Issues in Tourism", A Geographical Perspective, Oxford: Blackwell
Smith, A. Timberlake, M. (1995), "Conceptualizing and Mapping the Structure of World System Cities System .Urban Studies .32, 287-302.
Miles, S. Paddison, R. (2007), "Introduction: The Rise and Rise of Culture-led Urban Regeneration" Culture-Led Urban Regeneration. London: Routledge
Varfolomeyev, A. ; Korzun, D. ; Ivanovs, A. ; Soms, H.; Petrina, P. (2015), Procedia Computer Science 77 ( 2015 ) 85 – 91anian - Islamic City, Volume:9 Issue: 34, 2018, pp. 59-72. [In Persian]
Arse, urban planning consulting engineers. (1995). Historical-cultural studies of Tabriz, Housing and Urban Development Organization of East Azerbaijan Province.
Ardestani, Z. S. (2015). Explaining the local model of urban regeneration in order to revive worn-out textures, PhD thesis in urban planning, under the guidance of Mohammad Reza Pourjafar, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran
Eshaghiye Firoozabadi, E. Salehi, S. M. and Rashidi, M. M. (2019). Assessing the potential of culture-led regeneration in Fahadan district of Yazd with the aim of developing tourism in the district, Journal of Urban Tourism,Volume 6, Issue 3,Autumn 2019, pp. 59-74
Pourmohammadi, M. R. Shafaati, A. and Maleki, K. (2013). In Assessing the Potential Synergy between the Historical-Cultural Metropolis of Tabriz, Journal of Geography and Planning (Faculty of Geography), Volume 17, Issue: 43, 2013, pp. 70-41
Teymuri, I. Hakimi, H. KoushshVatan, M. A. and Dolati, F. (2019). Analysis of affecting factors of Tourism industry of Tabriz City from Prespective of Domestic Tourists, Journal of Urban Tourism, Volume 6, Issue 2, summer 2019, Pages 33-43
Daneshpour, A. H. and Shiri, E. (2015). Physical-Functional Components Comprising the Identity of Historical Texture of Iranian-Islamic City, Naqshejahan- Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning, Spring 2015, No. 5-1, pp. 17-25
Roustaei, Sh. Naseri, R. and Pashaei, S. (2017). Prioritizing the Revival Strategies of the Historical Context of Maragheh City with an Emphasis on the Culture-Based Recreation Approach, Journal of Urban Tourism, Volume 4, Issue 3, Autumn 2017, pp. 77-94
Sajjadzadeh, H. and Zolfigool, S. (2016). Role of Urban Design in Regeneration of Ancient District with Catalyst Approach Case Study: KOLAPA District in Hamedan, Amayesh Journal, Volume 8, Number 31, Winter 2016, pp. 147-171
Shammai, A. and Pourahmad, A. (2005). Urban Rihabilitation and Renovation from the Perspective of Geography, First Edition, Tehran: University of Tehran Press
Shamaii, A. Movahhed, A. and Rezapour Mirsaleh, H. (2018). Analysis of the role of ancient Ardakan texture recreation in urban tourism development, Journal of Studies On Iranian - Islamic City, Volume:9 Issue: 34, 2018, pp. 59-72
Mohamadzadeh, P., Panahi, H. and Samadzad, S. (2018), The Factors Affecting the Formation of the Destination Image from the Domestic Tourists’ Perspective, Tourism Management Studies,Qurterly Journal of Manegment andAcconting School, Volume 13, Issue 41
Spring 2018, pp. 83-107
Nagshe Jahan Pars, consulting engineers. (2007). Detailed plan of Tabriz historical-cultural region, East Azerbaijan Housing and Urban Development Organization.
 Nourian, F. and Fallah Zadeh, S. (2015). Regenerating Amol's Old Fabric Based on Tourism Development Strategy (TDS) and Scenario-Based Strategic Planning, Journal of Fine Arts, University of Tehran, Volume 20, Issue 3 - Serial Number 3, Autumn 2015, pp. 58-43