نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، مدیریت بازرگانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد، مدیریت جهانگردی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف شناخت گونه‌های ذهنی گردشگران از منظر معنای مقصد گردشگری در شهر شیراز بررسی شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی است. با توجه به هدف این پژوهش مبتنی بر گونه‌شناسی ذهنی، روش کیو برای این منظور به کار گرفته می‌شود. جامعه ‌آماری پژوهش افرادی بوده‌اند که دست‌کم یک‌بار تجربه سفر به شهر شیراز را داشته‌اند. روش انتخاب نمونه در این پژوهش بر مبنای نمونه‌گیری هدفمند بوده است. برای تحلیل‌ داده‌ها از تحلیل عاملی کیو استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش هفت گونه ذهنی برای معنای مقصد گردشگری در شهر شیراز را شناسایی کرده‌ است. این هفت نوع گونه‌شناسی عبارت‌اند از: لذت‌گرایان، جمع‌گرایان، ماجراجویان، آرامش‌طلبان، درون‌اندیشان، متمایزگران، یادکنندگان. درنهایت این ذهنیت‌های استخراج‌شده مورد تفسیر قرار گرفتند. این پژوهش به مدیران مقصد گردشگری برای بخش‌بندی بازار بر مبنای معنای مقصد گردشگری و هدف‌گیری آن فراهم می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Subjective Typology of Tourists in terms of the Meaning of Tourism Destination (the Case: Shiraz City)

نویسندگان [English]

  • shahram khalilnezhad 1
  • omid soleymanzadeh 2
  • marzie koraghli 3

1 Assistant Professor, Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran. Iran.

2 Ph.D. Student in Business Management, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

3 Master of Tourism Management, Allameh Tabataba'i University, Tehran. Iran.

چکیده [English]

Abstract
 
This study aimed to identify the subjective typology of tourists in terms of the meanings of tourism destinations in Shiraz city. This study is applied research in terms of purpose and is descriptive in terms of method. Given the purpose of this research based on identifying the subjective typology, the Q method was used. The statistical population of the study consisted of individuals who had at least once traveled to Shiraz. The sampling method in this study was based on Purposive sampling. Data analysis was performed using Q factor analysis. The exploratory Q factor analysis process consists of two steps: extracting the factors and then rotating them so that they can be interpreted. The findings of this study identified seven subjective types for tourism destination meanings in Shiraz; these types of typology were as follows: enthusiasts, collectivists, adventurers, relaxation searchers, self-reflections, differentiators, and reminders. Finally, these extracted mentalities were interpreted. This research provided a practical approach for tourism destination managers and activists in this field and hospitality sector to segment the market based on the meaning of tourism destination. And then each of segment target and marketing plans design.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourist
  • Subjective Typology
  • Meaning
  • Tourism destination
  • Q methodology
امین بیدختی، علی‌اکبر و شریفی، نوید (1391). بررسی رابطه بین رونق گردشگری و سرمایه اجتماعی در مناطق ساحلی خزر. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 7(17)، 149-121.
حیدری، علی‌اکبر و بهدادفر، نازگل (1395). بررسی وجوه مختلف معنای مکان از دید معماران و غیر معماران. باغ نظر، 13 (4)، 128-117.
خوشگویان فرد، علیرضا (1386). روش‌شناسی کیو. مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
رفیعیان، محسن؛ رفیعیان، مجتبی و بمانیان، محمدرضا (1398). تحلیلی بر ادراک کیفیت معنای مکان با تأکید بر مکان‌های عمومی شهر یزد. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 51(2)، 428-411.
کلالی، پریسا و مدیری، آتوسا (1391). تبیین نقش مؤلفه معنا در فرآیند شکل‌گیری حس مکان. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 17(2)، 51-43.
لطافتی، زینب و انصاری، حمیدرضا (1398). تبیین مدلی در شناسایی و تقویت عوامل تأثیرگذار بر حس مکان و خاطره جمعی (نمونه موردی: حاشیه رودخانه دز). دو فصلنامه معماری ایرانی. 8(15)، 91-65.
لک، آزاده و جلالیان، سحر (1397). تجربه معنای مکان فضای شهری: کاربرد تحلیل محتوای کیفی در کشف معنای باغ فردوس. دو فصلنامه معماری ایرانی، 7(13)، 89-71.
 Brouwer, M. (1999). Q is accounting for tastes. Journal of Advertising Research, 39(2), 35-35.
 Buhalis, D. (2000). Marketing the competitive destination of the future. Tourism management, 21(1), 97-116.
 Chetthamrongchai, P. (2017). The influence of travel motivation, information sources and tourism crisis on tourists' destination image. Journal of Tourism and Hospitality, 6(2), 2-6.
Dazkir, S. S. (2018). Place meaning, sense of belonging, and personalization among university students in Turkey. Family and Consumer Sciences Research Journal46(3), 252-266.  
 Gieryn, T. F. (2000). A space for place in sociology. Annual review of sociology, 26(1), 463-496.
 Gross, M. J., & Brown, G. (2008). An empirical structural model of tourists and places: Progressing involvement and place attachment into tourism. Tourism management, 29(6), 1141-1151.
 Huang, Y., Qu, H., & Montgomery, D. (2016). The meanings of destination: A Q method approach. Journal of Travel Research, 56(6), 793-807.
 Hutson, G., & Montgomery, D. (2010). Stakeholder views of place meanings along the Niagara Escarpment: An exploratory Q methodological inquiry. Leisure/Loisir, 34(4), 421-442. 
 Hutson, G., Montgomery, D., & Caneday, L. (2010). Perceptions of outdoor recreation professionals toward place meanings in natural environments: A Q-method inquiry. Journal of Leisure Research, 42(3), 417-442.
 Kyle, G. T., Mowen, A. J., & Tarrant, M. (2004). Linking place preferences with place meaning: An examination of the relationship between place motivation and place attachment. Journal of environmental psychology, 24(4), 439-454.
Lewicka, M. (2011). Place attachment: How far have we come in the last 40 years? Journal of environmental psychology, 31(3), 207-230.
Masterson, V. A., Enqvist, J. P., Stedman, R. C., & Tengö, M. (2019). Sense of place in social–ecological systems: from theory to empirics. Sustainability Science, 14(3), 555-564.
 Milligan, M. J. (1998). Interactional past and potential: The social construction of place attachment. Symbolic interaction, 21(1), 1-33.
Mitas, O., & Bastiaansen, M. (2018). Novelty: A mechanism of tourists’ enjoyment. Annals of Tourism Research, 72(1), 98-108.
 Obenour, W. L. (2004). Understanding the meaning of the ‘journey’ to budget travellers. International Journal of Tourism Research, 6(1), 1-15.
 Ramkissoon, H., Smith, L. D. G., & Weiler, B. (2013). Relationships between place attachment, place satisfaction and pro-environmental behaviour in an Australian national park. Journal of Sustainable tourism, 21(3), 434-457.
 Ramkissoon, H., Weiler, B., & Smith, L. D. G. (2012). Place attachment and pro-environmental behaviour in national parks: The development of a conceptual framework. Journal of Sustainable Tourism, 20(2), 257-276.
Raymond, C. M., Kyttä, M., & Stedman, R. (2017). Sense of place, fast and slow: The potential contributions of affordance theory to sense of place. Frontiers in psychology, 14 (1), 555-564.
 Saar, M., & Palang, H. (2009). The dimensions of place meanings. Living reviews in landscape research, 3(3), 5-24.
 Seabra, C., Silva, C., & Abrantes, J. L. (2012). Place-attachment and involvement by tourists of natural areas. Tourism & Management Studies, 6(2), 1105-1108.
Sebastien, L. (2020). The power of place in understanding place attachments and meanings. Geoforum, 108(1), 204-216.
 Smaldone, D., Harris, C., & Sanyal, N. (2005). An exploration of place as a process: The case of Jackson Hole, WY. Journal of environmental psychology, 25(4), 397-414.
 Smith, J. W., Davenport, M. A., Anderson, D. H., & Leahy, J. E. (2011). Place meanings and desired management outcomes. Landscape and urban planning, 101(4), 359-370.
 Staats, H., Van Gemerden, E., & Hartig, T. (2010). Preference for restorative situations: Interactive effects of attentional state, activity-in-environment, and social context. Leisure Sciences, 32(5), 401-417.
Stedman, R. C. (2002). Toward a social psychology of place: Predicting behavior from place-based cognitions, attitude, and identity. Environment and behavior, 34(5), 561-581.
Ujang, N., & Zakariya, K. (2014). The notion of place, place meaning and identity in urban regeneration. Procedia-social and behavioral sciences, 170(1), 709-717.
Watts, S., & Stenner, P. (2012). Doing Q methodological research: Theory, method & interpretation. Sage.
Williams, D, R., Anderson, B.S.,Mc Donald C.D. and Patterson, M.E. (1995). Measuring Place Attachment: More Preliminary Results.Paper presented at the 1995 Leisure Research Symposium, NRPA Congress, and San Antonio.
Wynveen, C. J., Kyle, G. T., & Sutton, S. G. (2010). Place meanings ascribed to marine settings: the case of the Great Barrier Reef Marine Park. Leisure sciences, 32(3), 270-287.
Yuksel, A., Yuksel, F., & Bilim, Y. (2010). Destination attachment: Effects on customer satisfaction and cognitive, affective and conative loyalty. Tourism management, 31(2), 274-284.
Żemła, M. (2016). Tourism destination: The networking approach. Moravian Geographical Reports, 24(4), 2-14.
Amin bidbakhti, A., sharifi, N. (2005). Examining the relationship between social capital and the tourism boom in the Caspian Sea coastal areas. Tourism Management Studies, 2(7), 121-150
Heidari, A., Behdadfar, N. (2017). Conception of place for architects and non-architects. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar, 13(43), 117-128
Khoshgooyan Fard, A. R. (2007). Q methodology.  IRIB Research Center, Tehran
Lak, A., Jalalian, S. (2018). The Experience of the Meaning of Place in Urban Spaces: Using Qualitative Content Analysis to Define the Meaning of Bagh-e Ferdows. Journal of Iranian Architecture Studies, 7(13), 71-87
Letafati, Z., Ansari, H. (2019). A model for identifying and enhancing the sense of place and collective memories (case study: Dez river). Journal of Iranian Architecture Studies, 8(15), 65-89.
Rafieian, M., Rafieian, M., Bemanian, M. (2019). Analysis on Meaning Quality of Urban Public Places, Yazd, Iran. Human Geography Research, 51(2), 411-428