نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران

2 حسین پرورش، استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران

چکیده

در این تحقیق به بررسی ریسکها و پیامدهای زیست محیطی ناشی از فعالیتهای گردشگری در جزیره هرمز پرداخته شده است. جهت انجام تحقیق با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حالات شکست زیست محیطی، ریسکها بر اساس مشاهدات میدانی و نظرات متخصصان محیط زیست و گردشگری مورد شناسایی قرار گرفته و بر اساس گستره آلودگی، احتمال وقوع و شدت ریسک، ، عدد اولویت ریسک محاسبه شد، جهت امتیاز دهی عدد اولویت ریسکها از جداول مربوطه و نظرات 15 نفر از متخصصان استفاده شد. نهایتا 18 ریسک زیست محیطی مورد شناسایی قرار گرفت که از این بین، 14 ریسک درمحدوده ریسک متوسط، 2 ریسک در محدوده ریسک پایین و 2 ریسک در محدوده ریسک بالا قرار گرفتند که ریسکهای بالا شامل ریسک ناشی از ریختن زباله توسط گردشگران با پیامد آلودگی آب و خاک و محل دپو زباله های جمع آوری شده با پیامد آلودگی آب، خاک و هوا می باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Environmental Risk Assessment of Using EFMEA Method for Sustainable Tourism Management (Case Study: Hormoz Island)

نویسندگان [English]

  • Elahe Nasernasir 1
  • Hossein Parvaresh 2

1 M.Sc of Environmental Management, Faculty of Natural Resources, Department of Environmental Management, Bandarabbas Branch, Islamic Azad University, Bandarabbas, Iran

2 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, Department of Environmental Management, Bandarabbas Branch, Islamic Azad University, Bandarabbas, Iran

چکیده [English]

In this study the environmental effects and risks of tourism in Hormoz Island was studied using EFMEA method. For this study field surveys was conducted and also we consulted with environmental and tourism experts, then risk priority numbers ( RPN ) was calculated using pollution extent, occurrence likelihood and risk severity from EFMEA tables in according to 15 expert viewpoints. then all risks was categorized in 3 categories ( high, medium and low ) and 18 environmental risk was identified that 14 risks were in medium risks, 2 risks were in low risks and 2 risks were in high risks that were risks from solid wastes production with water and soil pollution consequence and risks from solid waste landfill with air, water and soil pollution consequence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Risk
  • Hormoz Island
  • EFMEA method
  • Tourism
  • Sustainable Management
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان هرمزگان. (1397). گزارش میزان گردشگران ورودی به استان هرمزگان.
اسمیت، مانی؛ لئود، نیکولامک؛ روبرتسون، مارگارت. (1391). «مفاهیم کلیدی در مطالعات گردشگری». (ترجمه­ی جعفر پاپیری). انتشارات مهکامه.
باباخانزاده، ادریس؛ لطفی، صدیقه. (1391). «ارزیابی اثرات گردشگری بر روستای قوری قلعه». فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 7(20)، 116-81.
جان پرور، محسن؛ قربانی سپهر، آرش. (1395). «ژئوتوریسم و گردشگری پایدار استان هرمزگان». فصلنامه مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج‌فارس. 10، 132-111.
حسن‌زاده، فریبا. (1394). «گردشگری سبز، محیط‌زیست و توسعه پایدار». فصلنامه فضای گردشگری. 14، 39-47.
رضایی، روح‌الله؛ حسینی، محمود؛ رنجبران، پریسا؛ صفا، لیلا. (1390). «ارزیابی اثرات منفی توسعه گردشگری در روستای ابیانه استان اصفهان با استفاده از مدل تحلیل عاملی». فصلنامه فضای گردشگری، سال اول،1، 40-27.
سجادی، اشرف؛ احمدی، فاطمه. (1392). «ارزیابی اثرات گردشگری روستایی شهرستان فومن از دیدگاه جامعه روستایی». فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 8(23)، 175-155.
سینها، پرابهاس. (1390). «گردشگری جهانی، گردشگری و طبیعت‌گردی پایدار ضوابط اخلاقی، اساسنامه، خط‌مشی و قطعنامه‌ها». ترجمه‌ محمد قلی پور. انتشارات مرندیز.
شریف‌زاده، ابوالقاسم؛ مرادی­نژاد، همایون. (1381). «توسعه پایدار و گردشگری روستایی». ماهنامه اجتماعی اقتصادی جهاد، 250، 55-52.
شمامی، سیروس؛ طهماسی، بهمن؛ شاهد، ساناز؛ سیدی، فراز. (1394). «سنجش آسیب‌پذیری محیط‌زیست سکونتگاه‌های روستایی در برابر گردشگری (موردمطالعه: دهستان‌های شهرستان رودبار)». هفتمین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار ف تهران.
صدر موسوی، میرستار؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ حاتمی، افشار. (1392). «بررسی ظرفیت پذیرش گردشگری با تأکید بر توسعه پایدار (مطالعه موردی: سرعین)». فصلنامه جغرافیای فضای گردشگری. 9، 114-95.
عزیزپور فرد، فضل اله؛ قبادی علی آبادی، سارا. (1392). «بررسی اثرات زیست‌محیطی صنعت گردشگری در توسعه پایدار». اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط‌زیست هگمتانه.
علی پور، عباس؛ بایندور، مژگان؛ بگلو، نصرالله. (1394). «مدیریت پایدار گردشگری (مطالعه موردی: شهر بجنورد)». فصلنامه راهبردی اجتماعی فرهنگی. 14، 135-115.
فرجی، امین؛ نعمت پور، محمد؛ عشریه، امید. (1396). «تحلیل سیستمی اثرات منفی و مثبت توسعه گردشگری ایران با رویکرد آینده‌پژوهی». دو فصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، 5(9)، 189-151.
فنی، زهره؛ علیزاده طولی، محمد؛ زحمتکش، زینب. (1393). «تأثیرات گردشگری بر توسعه پایدار شهری از نظر ساکنان (موردمطالعه: شهر قشم)». فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 9(28)، 72-39.
مرادی، مریم؛ رحمانی، بیژن. (1389). «نقش گردشگری در توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)». فصلنامه جغرافیای سرزمین. 25، 52-41.
هاشمی، سیدرضا؛ علیدادی، حسین؛ فردوس کرد، مصطفی؛ پورزمانی، حمید رضا. (1382). «اثرات زیست‌محیطی گردشگری، معضلات و راهکارها». ششمین همایش ملی بهداشت محیط، ساری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران
Allen, H., Tsai, K. & Wu, W. (2009). "Risk evaluation of green components to hazardous sybstance usin FMEA and FAHP", Expert systems with Applications, 36, 7142-7147.
 Azam, M., Alam, M.D. & Hafeez, M.H. (2018). "Effect of Tourism on Environmental Pollution: Further Evidence From Malaysia, Singapore and Thailand", Journal of Cleaner Production, 190, 330-338
Danielsson, M. & Gunnarsson, S. (2001). "Guideline for Implementation of environment failure mode and effects analysis method, marmait publish. Sofia, Bulgaria. 127pp
Das, M. & Chatterjee, B. (2015). "Ecotourism: a Panacea of Predicament?" Tourism management Perspectives, 14, 3-16
Glyptis, S. (1991). Countryside recreation, peripheral tourism development and management. Annals of Tourism Research,22(3), 517–534
Hohl, A. E., & Tisdell, C. A. (1995). Peripheral tourism development and management. Annals of Tourism Research,22(3), 517–534
Kil, N., Holland, S.M & Stein, T.V. (2014). "Structural Relationships between Environmental Attitudes, Recreation Motivations, and Environmentally Responsible Behaviors", Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 8, 16-25
MacNeill, T., & Wozniak, D. (2018). "The Economic, Social, and Environmental Impacts of Cruise Tourism", Tourism Management,66, 387-404
Mihalic, T. (2000). Environmental management of a tourist destination.A factor of tourism competitiveness. Tourism Management,21, 65–78.
Muhlbauer, W.K. (1999). Pipe;ine risk management manual, Gulf Professional publishing, USA, 428pp.
Ocampo, L., Ebias, J., Ombe, J. & Escoto, M. (2018). "Sustainable Ecotourism Indicators with Fuzzy Delphi Method, A Philippine Perspective", Ecological Indicators, 93, 874-888
Rierafont, A. (2000). Mass tourism and the demand for protected natural areas: A travel cost approach. Journal of Environmental Economics and Management, 39, 97–116.
Ritchie, J. R. B., & Crouch, G. I. (2000). The competitive destination:A sustainability perspective. Tourism Management, 21, 1–7.
Ross, S., & Wall, G. (1999). "Ecotourism Towards Congruence Between Theory and Practice", Tour. Manag, 20(1), 123-132
Tan, S.H., Habiballah, M.S., Tan S.K & Choon, S.W. (2017). "The Impact of the Dimensions of Environmental Performance on Firm Performance in Travel and Tourism Industry", Journal of Environmental Management, 203, 603-611
 
Wang, I., Zhong, I., Zhang, Y& Zhou, B. (2016). "Ecotourism Environmental Protection Measures and Their Effects on Protected Areas in China", Sustainability, 6, 6781-6798.
Wanhill, St., & Buhalis, D. (1999). Introduction: Challenges of tourism in peripheral areas. International Journal of Tourism Research, 1, 295–297
Zhang, L., & Gao, J. (2016). "Exploring the Effects of International Tourism on China's Economic Growth, Energy Consumption and Environmental Pollution: Evidence from a Regional Panel Analysis". Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 225-234