نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی، گروه مدیریت جهانگردی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده مدیریت و حسابداری، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده مدیریت و حسابداری، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر فرهنگ طبیعت‌گردی بر حفاظت از پارک‌ ملّی لار بوده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی-پیمایشی بوده است و گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهشگران (طبیعت‌گردان) پارک ملّی لار در سال 1396 بودند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری (بیش از 100 هزار نفر)، نمونه آماری پژوهش بر اساس جداول آماری (کرجسی و مورگان) 384 گردشگر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس تعیین شد که پس از توزیع و گردآوری داده‌ها و جدا نمودن پرسشنامه‌های ناقص و مخدوش، تحلیل آماری بر روی 345 پرسشنامه انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط 11 تن از اساتید متخصصین حوزه گردشگری و محیط‌زیست تأیید و روایی سازه پرسشنامه نیز توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفت و پایایی ابزار از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرهنگ طبیعت‌گردی (89/0=α) و برای حفاظت از پارک ملّی (90/0=α) به دست آمد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی؛ میانگین، انحراف معیار و ...، از آمار استنباطی تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و مُدل پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای "اس پی اس اس " و "لیزرل " استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیرهای احساس مسئولیت، اخلاق اجتماعی، هنجار سازی، آموزش، دانش و آگاهی و ارزش­های سنتی و دینی بر رفتارهای محیط زیستی مؤثر هستند. به‌عنوان نتیجه‌ای کلی، می­توان گفت که فرهنگ عامل تعیین­کننده رفتارهای گردشگران در پارک­های ملّی است و رفتارهای زیست­محیطی افراد یک جامعه، ناشی از این عامل مهم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Eco-tourism Culture in Conservation of National Parks (Case Study: Lar National Park)

نویسندگان [English]

  • Mahdi Karobi 1
  • Fatemeh Yavari Gohar 2
  • Reza Sarkheil 3

1 u

2 Assistant Professor of Allameh Tabataba’i University, Management and Accounting Faculty, Tourism Department, Tehran, Iran

3 MA of Tourism, Allameh Tabataba’i University, Management and Accounting Faculty, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effect of eco-tourism culture on conservation of Lar National Park. The research method was descriptive-survey and the data were collected by field survey. The statistical population of this study was all the researchers (ecotourists) of Lar National Park in 2017. Due to the limited statistical population (more than 100 thousand people), the statistical sample of the study was 384 tourists based on statistical tables (Krejci & Morgan) using an available sampling method. After distributing and collecting data and separating incomplete and confused questionnaires, statistical analysis was performed on 345 questionnaires. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire which its face and content validity were confirmed by 11 professors of tourism and environmental sciences. The structural validity of the questionnaire was examined by exploratory and confirmatory factor analysis. The reliability of the questionnaire through Cronbach's alpha coefficient for the ecotourist culture’s questionnaire and national park protection’s questionnaire were obtained (α = 0.89) and (α = 0.90) respectively. For data analysis, descriptive statistics, mean, standard deviation, and inferential statistics of exploratory and confirmatory factor analysis were used and the research model was analyzed using SPSS and LISREL software. This project indicated that the variables of responsibility, social behavior, normalization, education, knowledge and awareness, and religious and traditional values are affecting environmental behaviors. As a general result, it can be said that culture is the determinant for tourist’s behavior in national parks and the environmental behavior of individuals in a community originated from this key factor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment
  • National park
  • Culture
  • Eco-tourism
ابراهیمی، قربانعلی؛ محمدی لرگانی، وحیدجان؛ اندرواژ، سیده فاطمه (1395). "تحلیل جامعه‌شناختی پایبندی گردشگران به هنجارهای اجتماعی ". نشریه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. دوره 5، شماره 16، صفحه: 187-168.
بادسار، محمد؛ قاسمی، مهدی (1392). "بررسی عوامل مؤثر بر احساس مسئولیت نسبت به حفاظت محیط‌زیست ". دومین همایش ملی حفاظت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست. صفحه:14-1.
بادسار، محمد؛ قاسمی، مهدی (۱۳۹۲)." بررسی عوامل مؤثر بر احساس مسئولیت نسبت به حفاظت محیط‌زیست "، دومین همایش ملّی حفاظت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست، همدان.
حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ سیارخلج، حامد؛ شکوهی‌فر، کاوه (1393). "بررسی عوامل فرهنگی مرتبط با رفتارهای محیط زیستی (موردمطالعه: شهر یزد)". جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه. دوره 3، شماره 1، صفحه: 107-83.
رضوانی و لباف خانیکی (1393). "رویکردی انتقادی به ابعاد، اصول و آثار اخلاق گردشگری مدرن ". گردشگری شهری، دوره 1، شماره 1، صفحه: 61-47.
زاهدی، شمس السادات (1385). "گردشگری و توسعه پایدار: ضرورت جاری‌سازی حفاظت محیطی در سیاست‌های توسعه گردشگری ". نشریه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 4، شماره 12، صفحه: 22-1.
صابری، زهره سادات؛ لطفی، علی؛ بختیاری، زهرا (1394). "بررسی تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتارهای حفاظت از محیط‌زیست در جوامع شهری مطالعه موردی شهر اراک ". دومین همایش ملی پرستاری، روانشناسی، ارتقای سلامت و محیط زیست سالم. صفحه: 11.
صالحی، صادق؛ سلیمانی، کریم؛ پازوکی‌نژاد، زهرا (1394). " بررسی نگرش و رفتار مسئولانه دانشجویان نسبت به محیط‌زیست (مطالعه موردی: دانشجویان استان مازندران)". دو فصلنامه پژوهش‌های محیط‌زیست. دوره 6، شماره 11، صفحه: 576-562.
صالحی، صادق؛ قدمی، مصطفی؛ همتی گویمی، زهرا (1391). "بررسی رفتارهای محیط‌زیستی در بین گردشگران ساحلی (مطالعۀ موردی: گردشگران ساحلی شهر بوشهر در ایام نوروز)". فصلنامه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. دوره 1، شماره 1، صفحه: 58-35.
صالحی، صادق، امام قلی، لقمان(1391)«مطالعه تجربی رابطه آگاهی و رفتارهای زیست محیطی(مطالعه مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج)»مسائل اجتماعی ایران(دانشگاه خوارزمی). تابستان1391،دوره3، شماره1، صص147-121
عقیلی، سیدمحمود؛ خوش فر،غلامرضا؛ صالحی، صادق(1388)، «سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی مسئولانه درشمال ایران(طالعه موردی استانهای گیلان، مازندران و گلستان)» علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دوره16، شماره 1، صص250-236
کاظم‌لو، مرتضی (1393). "مدیریت اﺛﺮات دﯾﺪارﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از پارک‌های ﻣﻠﯽ (ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺎرک ﻣﻠﯽ ﮐﻮﯾﺮ)". پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی.
منتصری، زهرا؛ اشرف زاده، محمدرضا (1396). "بررسی سطح آگاهی و شناخت مردم شیراز نسبت به پارک ملّی بمو ". انسان و محیط‌زیست. دوره 15، شماره 4، شماره پیاپی 54، زمستان 1396، صفحه 19-11.
نجف‌لو، پریسا؛ صلاحی مقدم، نفیسه (1392). "نهادینه‌سازی ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﻔﺎﻇﺖ از محیط‌زیست "، اولین همایش ملی برنامه‌ریزی حفاظت، حمایت از محیط‌زیست و توسعه‌ پایدار.
Beckert, K., & Sweeney, O. (2015). It's Pachamama mate!: Time for Australians to protect our place?. Nature New South Wales, 59(1), 40.

Collier, A. D. 7th International Zebrafish Behavioral Neuroscience and Neurophenotyping Workshop (ZB2N), Washington DC, November 2014.

Craig, C. A. (2019). The Weather-Proximity-Cognition (WPC) framework: A camping, weather, and climate change case. Tourism Management, 75, 340-352.
Dunlap, R. E., & Van Liere, K. D. (1978). The “new environmental paradigm”. The journal of environmental education, 9(4), 10-19.
Lazzerini, F. T., Orlando, M. T., & De Prá, W. (2018). Progress of negative air ions in health tourism environments applications. Bol. Soc. Esp. Hidrol. Méd, 33, 27-46.