نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، محیط‌زیست، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

2 استادیار گروه محیط زیست دانشکده جغرافیا و علوم محیطی- دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

3 استادیار گروه محیط زیست دانشکده جغرافیا و علوم محیطی- دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران .

چکیده

این پژوهش با هدف برآورد ظرفیت برد اجتماعی در دریاچه‌ چیتگر تهران و تشخیص عوامل تأثیرگذار بر آن انجام شده و برای اجرای آن از دو روش بررسی پرسشنامه‌ای و پژوهش دیداری استفاده شده است.385 بازدیدکننده به پرسشنامه مرحله اول پاسخ دادند. داده‌های حاصل از این پرسشنامه با استفاده از آمار توصیفی تحلیل شدند. در روش پژوهش دیداری با استفاده از پاسخ‌های 150 بازدیدکننده منحنی هنجار اجتماعی برای دو فعالیت پیاده‌روی در حاشیه دریاچه و تماشای چشم‌انداز آن ترسیم گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند که احساس شلوغی مکان توسط یک بازدیدکننده تحت تأثیر تعداد بازدیدکنندگان در محیط، نوع فعالیت‌های آنان، کاهش فاصله با سایر بازدیدکنندگان، تعداد مواجهه و دسترسی به امکانات تغییر می‌کند. بر اساس منحنی هنجار اجتماعی، در هنگام پیاده‌روی حضور بیش از 26 نفر و برای تماشای چشم‌انداز دریاچه بیش از 25 بازدیدکننده در دامنه غیرقابل‌پذیرش قرار می‌گیرد. تعداد بهینه بازدیدکننده در هنگام پیاده‌روی 9 نفر و زمان تماشای چشم‌انداز دریاچه 10-8 نفر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the Social Carrying Capacity and Its Determining Effective Factors in Chitgar Lake (Persian Gulf Martyrs) in Tehran

نویسندگان [English]

  • Mansoureh Momeni Sadr 1
  • Zahra Ghelichipour 2
  • Hadi Soltanifard 2
  • Hadi Karachi 3

1 MSc in Environmental Science, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.

2 Assistant Professor in Environmental Science Department, Faculty of Geography and Environmental Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran

3 Assistant Professor in Environmental Science Department, Faculty of Geography and Environmental Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran

چکیده [English]

This research aims to assess social carrying capacity in Chitgar Lake and determine factors affecting it. For this purpose, two methods of survey and visual research have been used. 385 visitors answered the first stage questionnaire. The data from this questionnaire were analyzed using descriptive statistics. In the visual research method, using 150 visitors’ responses, the social norm curve was drawn for two activities of walking along the lake and watching its scenery. The findings indicate that the number of visitors in the environment, the type of their activity, the distance reduction with other visitors, the number of exposures and access to facilities affect visitors’ perception of crowding. Based on the social norm curve, the presence of more than 26 people when walking and more than 25 visitors when watching the scenery are in the unacceptable range. The optimal number of visitors when walking is 9 and for watching the lake view is 10-8 people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Carrying Capacity
  • Crowding Perception
  • Social Norm Curve
  • Acceptable Number of Visitors
پوریزدی، سمانه؛ ملکیان، منصوره (1392). برآورد ظرفیت برد گردشگری پارک‌های شهری قم. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 13 (30): 211-228.
صنایع گلدوز، ساناز؛ مخدوم، مجید (1388). برآورد ظرفیت برد اجتماعی – روانی گردشگری در مکان‌های مقدس و پرانرژی (مطالعه موردی: تخت سلیمان ایران). مجله محیط‌شناسی، 35 (51): 37-44.
ضیائی، محمود؛ شکاری، فاطمه (1392). اولویت‌بندی متغیرهای تأثیرگذار بر ادراک دیدارکنندگان از ازدحام در آبشار مارگون.جغرافیاوآمایششهریمنطقه‌ای،6: 48-31.
ضیائی، محمود؛ شکاری، فاطمه (1392). ظرفیت تحمل اجتماعی و واکنش‌های رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در سایت‌های طبیعی.مجله‌برنامه‌ریزیوتوسعهگردشگری، 6: 51-30
نوری، جعفر؛ نزاکتی اسمعیل زاده، رویا؛ رحیمی پور، حمید (1383). بررسی ویژگی‌های کمی و کیفی آب‌های ورودی به دریاچه پیش‌بینی‌شده در غرب تهران بزرگ. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 6(3): 1-10
پایگاه اطلاع‌رسانی: تارنمای رسمی شهرداری منطقه ۲۲ تهران، برداشت 20/4/1394.
Arnberger,A. & Heider, W. (2005) Social effects on crowding preferences of urban forest visitors. Urban Forestry & Urban Greening. 3(3–4): 125-136
Budruk, M., Manning, R.E., Valliere, W.A. & Wang, B. (2001) Percieved Crowding at Boston Harbor Islands National Park Area. In: Proceedings of the 2001 Northeastern Recreation Research Symposium, Bolton Landing. p. 32–35.
Ditton, R.B., Fedler, A.J. & Graefe, A.R. (1983) Factors Contributing to Perceptions of Recreational Crowding.Leisure Sciences. 5(4): 273–288.
Lawson, S.R. (2003). Proactive monitoring and adaptive management of social carrying capacity in Arches National Park: an application of computer simulation modeling. Journal of Environmental Management. 68 (3): 305-13.
Manning, R. (1999) Studies in Outdoor Recreation –Search and Research for Satisfaction, Corvallis. Oregon State University Press.
Manning, R. (2004) Recreation Planning Frameworks, Society and Natural Resources: A Summary of Knowledge. Jefferson, MO: Modern Litho. 83–96.
 Manning, R. (2007). Park and carrying capacity: Commons without tragedy. Washington DC. Island Press.
Needham, M. D.,Szuster B. W. & Bell C. M. (2011) Encounter norms, social carrying capacity indicators, and standards of quality at a marine protected area. Ocean & Coastal Management. 54: 633-641
Neuts, B. and Nijkamp, P. (2012) Tourist crowding perception and acceptability in cities: an applied modelling study on Bruges. Annals of Tourism Research. 39(4): 2133-2153
Stankey, G.H. & Manning, R.E. (1986). A Literature Review: Carrying-Capacity of Recreational Settings;The President’s Commission On Americans Outdoors,INT 4901 Publication No. 166.
Sterl, P., Wagner, S.& Arnberger, A. (2004) Social Carrying Capacity of Canoeists in Austria´s Danube Floodplains NationalPark. MMV Second: Policies, Methods and Tools for Visitor Management, Rovaniemi, Finnland, June 16-20.
Sumner, E. )1936(. Special Report on a Wildlife Study in the High Sierra in Sequoia and Yosemite National Parks and Adjacent Territory. Washington, DC: U.S. National Park Service Records, National Archives.
Sun,Y & Budruk, M (2017) The moderating effect of nationality on crowding perception, its antecedents, and coping behaviours: A study of an urban heritage site in Taiwan. Current Issues in Tourism. 20 (12):1246-1264
Thomas, R., B. Pigozzi, and R. Sambrook. (2005) Tourist Carrying Capacity Measures: Crowding Syndrome in The Caribean. The Professional Geographer. 57(1):13-20.
UNEP/MAP/PAP (1997) Guidelines for Carrying Capacity Assessment for Tourism in Mediterranean Coastal Areas. Priority Action Programme, Regional Activity Centre, Split
Wagar, J. V. )1951(. Some Major Principles in Recreation Land Use Planning. Journal of Forestry. 49,431–35.
Zacarias, D. A., Williams, A. T. & Newton, A.(2011) Recreation carrying capacity estimations to support beach management at Praia de Faro, Portugal. Applied Geography. 31(3): 1075-1081.