نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 Eکارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان )نویسنده مسئول
2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مازندران
چکیده
گردشگری روستایی یکی از شاخه های صنعت گردشگری است که با توجه به ظرفیتهای فراوان موجود در
روستاها میتواند نقشی مهم و تعیین کننده در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای آنها، حفاظت
از میراث های گوناگون طبیعی، تاریخی و فرهنگی و در نهایت توسعه ی یکپارچه و پایدار روستایی داشته باشد.
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی گردشگری بر
روستای قوری قلعه و ساکنان آن در استان کرمانشاه است. این روستا با توجه به جاذبه ی منحصر به فرد خود
سالیانه پذیرای هزاران گردشگر از اقصی نقاط کشور است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و نحوه ی
گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی بوده و برای درک بهتر موضوع علاوه برمشاهدات مکرر میدانی و
مصاحبه با ساکنین روستا، جهت دستیابی به اطلاعات جامعتر تعداد 051 پرسشنامه در میان ساکنان روستا به طور
تصادفی پر شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نمونه ها، از روشهای آمار توصیفی و
تک نمونه ای و کای اسکویر استفاده شده است. در این پژوهش علاوه بر بررسی اثرات T استنباطی همچون
گردشگری به شناسایی بازار گردشگری روستا نیز پرداخته شده و نتیجه آن به صورت نقشه ارائه شده است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که از دیدگاه ساکنین گردشگری اثرات اقتصادی مثبتی چون ایجاد فرصتهای شغلی،
افزایش درآمد را به همراه داشته در عین حال باعث افزایش شدید قیمت زمین و سوداگری آن و کاهش
تولیدات کشاورزی شده است. از لحاظ اجتماعی اثرات مثبت بسیار زیادی چون کاهش مهاجرت، شهرت
روستا، بالا رفتن سطح آگاهی های مردم و بهبود مسکن را به همراه داشته و نهایتاً از لحاظ زیست محیطی و
کالبدی اثرات منفی چون آلودگی منابع آب، تخریب باغات و جنگل، تغییر کاربری اراضی، تغییر الگوی
مسکن را به همراه داشته است. در پایان نیز ضمن نتیجه گیری به ارائه ی راهکار به منظور بهبود اثرات
گردشگری بر ساکنان روستا و حتی منطقه پرداخته شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An Investigation of Tourism Impact on Qouri Qaleh Village
نویسندگان [English]
- Edris Babakhanzadeh 1
- Sedigheh Lotfi 2
چکیده [English]
Rural tourism is one of the growing sectors in tourism industry that
can play an important role in creating jobs, revitalizing rural life and
preserving various historical heritages of rural areas, and ultimately
shaping an integrated and sustainable development. This paper aims to
investigate the different socio-economic and environmental impact of
tourism on the village of Qouri Qaleh in the province of Kermanshah.
This place attracts thousands of tourists annually due to its unique
natural and historical heritages. The research is based on descriptive –
analytical methods. A field work was conducted to collect the required
data with the help of 150 questionnaires which were distributed
among residents of the village, using random sampling. Data were
analyzed via SPSS. Results revealed a positive opinion of the rural
residents about the economic impacts of tourism such as employment
opportunities and increase in people’s income. However, tourism
development has led to land speculation and a rapid land-use change
at the cost of agricultural decline. Also, degradation of environment
by water pollution and overuse of rural natural resources, have created
new challenges for tourism development in this village. From social
point of view there has been a considerable decline in rural urban
migration, increase in people’s knowledge and improvement of rural
housing. At the end, the paper presents some recommendations for
tourism management and balanced development with respect to the
carrying capacity of the area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Rural Development
- socio-economic and environmental impact
- Qouri Qaleh
- Kermanshah.
مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه ا ، ی ،SWOT ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی
.701 - سال اول، شماره اول، صص 733
افروخته، ح، اسکندری ثانی، م، اسمعیل نژاد، م) 7833 (، نقش قالی بافی در توسعه روستایی:
، مطالعه موردی کارگاه قالی بافی دهستان بالاولایت کاشمر، فصلنامه روستا و توسعه، سال 73
.7 - شماره 7، صص 33
باباخانزاده، ا) 7832 (، بررسی جاذبه های گردشگری منطقه اورامانات و نقش آن در تحولات
منطقه، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما اصغر ضرابی، استاد مشاور جمال محمدی،
دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
تقدیسی زنجانی، س، دانشورعنبران، ف) 7832 (، توریسم روستایی، تصویری مجازی یا الگویی
712 - حقیقی در برنامه ریزی روستایی، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره 3، صص 723
شهیدی، م، اردستانی، ز، گودرزی سروش، م) 7833 (، بررسی تأثیرات توریسم در برنامه ریزی
.22- نواحی روستایی، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 21 ، صص 778
رضوانی، م) 7831 (، توسعه گردشگری روستایی با رویکردی پایدار، انتشارات دانشگاه تهران،
چاپ اول، تهران.
زاهدی، ش) 7833 (، چالشهای توسعه پایدار از منظر اکوتوریسم، فصلنامه مدرس، دوره 1، شماره
.32 - 8، صص 708
فرج زاده اصل، م، کریم پناه، ر) 7831 (، تحلیل پهنه های مناسب توسعه اکوتوریسم در استان
، کردستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 25
.88 - صص 50
قرخلو، م، رمضان زاده لسبوئی، م، گلین شریف دینی، ج) 7833 (، اثرات زیست محیطی
گردشگری بر سواحل شهر رامسر، فصلنامه پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شماره سوم،
.7- صص 78
کاویانی، م، حلبیان، ا، شبانکاری، م) 7832 (، بررسی تأثیر تغییر اقلیم و پیامدهای آن بر صنعت
.83 - توریسم، مجله انسان و محیط زیست، شماره 75 ، صص 15
کرمی، م) 7827 (، سنجش پایداری گردشگری از نگاه جامعه محلی؛ مطالعه موردی شهر نیاسر،
.87- نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 35 ، صص 55
جمعه پور، م، احمدی، ش) 7820 (، تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی مطالعه موردی:
.88- روستای برغان، شهرستان ساوجبلاغ، پژوهشهای روستایی، سال دوم، شماره یکم، صص 28
خانی، ف، قاسمی، ا، جانی، س، قنبری نسب، ع) 7833 (، بررسی اثرات گردشگری ساحلی با تکیه
998 فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری شماره 82 سال هفتم زمستان 19
بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی)مطالعه موردی روستای چمخاله، شهرستان لنگرود(، فصلنامه
.57- علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شماره چهارم، صص 21
حافظ نیاء، م) 7833 (، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، چاپ
شانزدهم، تهران.
علی محسنی، ر) 7833 (، گردشگری پایدار در ایران: کارکردها، چالشها و راهکارها، مجله علمی-
.712 - پژوهشی فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد واحد اهر، سال نهم، شماره 33 ، صص 717
علیجانی، ب ) 7831 (، پژوهش میدانی در جغرافیا )روش تحقیق عملی(، انتشارات دانشگاه پیام
نور، چاپ پنجم، تهران.
علیقلی زاده فیروزجایی، ن، بدری، س، فرجی سبکبار، ح) 7832 (، نگرش جامعه میزبان به اثرات
محیطی و اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی؛ مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان
.7- نوشهر، فصلنامه روستا و توسعه، سال 70 ، شماره 7، صص 33
علیقلی زاده فیروزجایی، ن، قدمی، م، رمضان زاده لسبویی، م) 7832 (، نگرش و گرایش جامعه
میزبان به توسعه گردشگری در نواحی روستایی نمونه مورد مطالعه: دهستان گلیجان، شهرستان
.85- تنکابن، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 17 ، صص 13
علیزاده، ک) 7833 (، اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی )بخش طرقبه در شهرستان
.55 - مشهد(، مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره 11 ، صص 10
غفاری،س، ترکی هرچکانی، م) 7833 (، نقش گردشگری در توسعه اجتماعی اقتصادی مناطق
روستایی استان چهارمحال و بختیاری: مطالعه موردی بخش سامان، فصلنامه روستا و توسعه، سال
.778- 73 ، شماره 3، صص 732
شکویی، ح) 7832 (، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، انتشارات گیتاشناسی، چاپ
دوازدهم، تهران.
شهیدی، م، اردستانی، ز، گودرزی سروش، م) 7833 (، بررسی تأثیرات توریسم در برنامه ریزی
.22 - نواحی روستایی، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 21 ، صص 778
رکن الدین افتخاری، ع، قادری، ا) 7837 (، نقش گردشگری در توسعه روستایی )نقد و تحلیل
.38 - چارچوبهای نظریه ای(، فصلنامه مدرس، دوره 2، شماره 3، صص 10
رمضانی دارابی، ع) 7833 (، بررسی تطبیقی بازتابهای فضایی سیاستهای جذب توریسم در قبل و
بعد از انقلاب اسلامی )بابلسر(، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، استاد راهنما
محمدرضا حافظ نیا، استاد مشاور عبدارضا رکن الدین افتخاری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
رضایی، ر، حسینی، س، رنجبران، پ، صفا، ل) 7827 (، ارزیابی اثرات منفی توسعه گردشگری در
روستای ابیانه استان اصفهان با استفاده از مدل تحلیل عاملی، فصلنامه جغرافیایی فضای
.31- گردشگری، سال اول، شماره 7، صص 10
ضرابی، ا، محمدی، ج، باباخانزاده، ا) 7820 (، تحلیلی بر جاذبه ها و تسهیلات گردشگری منطقه
ارزیابی اثرات گردشگری بر روستای قوری قلعه 998
- اورامانات، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 33 ، شماره پیاپی 18 ، شماره 8، صص 53
.85
ضرابی، ا، اسلامی پریخانی، ص) 7820 (، سنجش تأثیرات اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیست
محیطی توسعه گردشگری )مطالعه موردی شهرستان مشکین شهر(، پژوهش های جغرافیای
81- انسانی، شماره 15 ، صص 53
ضیایی، م، ترابیان، پ) 7832 (، سنجش سطح قابل قبول اثرات منفی اجتماعی گردشگران بر جوامع
محلی در ایران مورد مطالعه سکونتگاههای روستایی حوزه تالاب پریشان، جغرافیا )فصلنامه علمی
.305- پژوهشی انجمن جغرافیای ایران(، دوره جدید، سال هشتم، شماره 31 ، صص 335
محمدی، ح، خسروی، ک، سلیم نژاد، ن) 7831 (، نقش گردشگری زیارتی در توسعه اجتماعی-
- اقتصادی سکونتگاههای زیارتگاهی روستایی، فصلنامه رشد آموزش جغرافیا، شماره 31 ، صص 1
.7
منشی زاده، ر) 7831 (، تأثیر توریسم در تغییر کاربری اراضی در شهرستان لاهیجان )با تأکید بر
.32- اراضی روستایی(، نشریه علوم جغرافیایی، جلد 1، شماره 5، صص 702
مهدوی، م، قدیری معصوم، م، قهرمانی، ن) 7831 (، اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با
نظرسنجی از روستاییان دره کن و سولقان، فصلنامه روستا و توسعه، سال 77 ، شماره 3، صص
.20 -82
مهندسین مشاور تدبیر شهر) 7831 (، طرح جامع توسعه گردشگری استان کرمانشاه، مرحله اول
)وضع موجود( جلد اول، سازمان مسکن و شهرسازی کرمانشاه.
میرزایی، ر) 7833 (، تأثیر توسعه گردشگری روستایی بر اشتغال در منطقه اورامانات کرمانشاه،
.12 - فصلنامه روستا و توسعه، سال 73 ، شماره 1، صص 12
میرزایی، ر، سام آرام، ع، خاکساری، ع) 7820 (، نقش صنعت گردشگری بر اشتغال و مقایسه آن با
سایر بخشهای اقتصادی )مطالعه موردی منطقه اورامانات استان کرمانشاه(، فصلنامه برنامه ریزی
.7- رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 1، صص 81
همتی نژاد، م، ملک خلاق، ا، متقی طلب، م، افشار نژاد، ط، میر کاظمی، س) 7831 (، بررسی
ارتباط بین خصوصیات دموگرافیک شرکت کنندگان رقابتهای ورزشی و علاقه مندی آنها برای
.28 - گردشگری مقصد در آینده، نشریه حرکت، شماره 81 ، صص 773
Akca, H (2006), Assessment of Rural Tourism in Tourky Using SWAT
Analysis, Journal of Applid Sciences 6(13), pp 2837- 2839.
Azami, A, B imami, M mohammad jani(2011), Habitants Attitude of vakil
abad village about tourism profit local people, Geography and
Environmental Planning, 21 year, Vol 40, No 4, Pp105- 116.
Fleischer, A & Pizam, A(1997), Rural tourism in Israel, Tourism
Management 18(6), pp 367- 372.
Fons, M. Victoria Sanagustin, Jose A.Mosene fierro, Maria Gomez Y
Patino(2011), Rural Tourism: A Sustainable alternative, Applied Energy 88,
998
pp 551, 557.
Isabel Pilar Albadejo Pina, Maria Teria Diaz Delfa(2005), Rural tourism
demand by type of accommodatiom, tourism management 26, PP 951- 959.
liu,A (2006), Tourism in rural areas: Kadeh,Malaysia, tourism Management
27, pp 878-889.
Rosa, M (2002), Rural Tourism In Spain, Annals of tourism Research, Vol
29, No 4, PP 1101- 1110.
Sharply R (2002), Rural tourism and the challenge of tourism
diversification: the case of Cyprus, Tourism management 23, pp 233- 244.
Tosun, C (2001), Challenges of sustainable tourism development in the
developing world: the case of Turky, tourism management 22, pp 289- 303.
Williams, A. M, Gareth S(2009), Future play: recreation and land use, Land
Use Policy 26, pp 326- 335.
Zamani farahani, H, Ghazali M (2008), Residents attitudes and perception
toward tourism development: A case study of masooleh, iran, tourism
management 29, pp 1233- 1236.
)