نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد باشکوه اجیرلو ¹
• عیسی معصومی جناقرد ²

¹ استاد، دانشکده علوم اجتماعی، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی گونه‌های نوظهور گردشگری، روندهای کلیدی و مفاهیم نوین مرتبط با توسعه بازار گردشگری ایران، به‌ویژه پس از پاندمی، بر اساس رویکرد کیفی و تفسیری استقرایی با استفاده از مرور سیستماتیک در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۵ انجام گرفت. جستجوی کلیدواژه‌ها در پایگاه‌های اسکوپوس و وب آو ساینس همراه با جستجوی معنایی مبتنی بر هوش مصنوعی انجام شد. از بین ۱۱۰۳۲ مقاله، پس از پالایش، ۵۳ مقاله با چارچوب علمی SPAR-4-SLR جمع‌آوری و به روش تحلیل تماتیک کدگذاری شدند. یافته ها نشان دادند که گونه‌های نوظهور شامل گردشگری پایدار و محیط زیستی، دیجیتال - هوشمند، سلامت و درمان، فرهنگی - مذهبی، تجربی، خاص و موضوعی، جامعه‌محور نوآورانه و گردشگری زمین هستند. روندهایی مانند دیجیتالی‌شدن، افزایش توجه به سلامت، گردشگری داخلی، بلیژرتوریسم، گردشگری آهسته، معنوی و هم‌آفرینی نیز اهمیت یافته‌اند. بر همین اساس توسعه بازار گردشگری ایران نیازمند پذیرش و سازگاری با گونه‌ها و روندهای نوظهور است.

کلیدواژه‌ها

• بازار گردشگری
• روندهای جدید
• گونه‌های نوظهور
• مرور سیستماتیک

موضوعات

• مدیریت گردشگری

عنوان مقاله [English]

Identifying Emerging Types, Trends, Concepts, and New Classifications of Tourism with a Market Development Approach for Iran's Tourism Industry

نویسندگان [English]

• Mohammad Bashokouh Ajirlou ¹
• issa Masoumi jenagard ²

¹ , Professor, Department of Business Administration, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

² Department of Business Management, Faculty of Social Sciences, University of mohaghegh ardabili, Ardabil,iran

چکیده [English]

This study aims to identify emerging tourism types, key trends, and novel concepts related to the development of Iran's tourism market, particularly after the pandemic. The research adopts a qualitative, interpretive-inductive approach based on a systematic literature review covering the period from 2014 to 2025. Keyword searches were conducted in reputable databases such as Scopus and Web of Science, complemented by AI-based semantic searches. Out of 11,032 articles, after screening, 53 articles were selected using the SPAR-4-SLR scientific framework and coded thematically. Findings revealed that emerging tourism types include sustainable and environmental tourism, digital-smart tourism, health and medical tourism, cultural-religious tourism, experiential tourism, niche and thematic tourism, innovative community-based tourism, and geo-tourism. Important trends identified include digitalization, increased attention to health, domestic tourism, bleisure tourism, slow tourism, spiritual tourism, and co-creation. Accordingly, the development of Iran’s tourism market requires acceptance and adaptation to these emerging types and trends.

کلیدواژه‌ها [English]

• Emerging Types
• New Trends
• Systematic Review
• Tourism Market