نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه ملایر

2 دانشگاه شهید بهشتی

3 گروه مهندسی منابع طبیعی وپژوهشکده منابع طبیعی و زیست محیطی دانشگاه یاسوج

چکیده

در این تحقیق ابتدا نقشه شاخص­های گردشگری طبیعت شامل شاخص توزیع حیات وحش،  شاخص جاذبه گردشگری طبیعت، شاخص انعطاف­پذیری (مقاومت) محیط ، شاخص تسهیلات زیربنایی و شاخص تنوع گردشگری طبیعت در شهرستان دنا در شمال استان کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی بالغ بر 1577 کیلومتر مربع تهیه شده­اند. سپس مناطق بالقوه توسعه اکوتوریسم با استفاده از روش میانگین خطی وزن­دار و محاسبه وزن نسبی شاخص­ها از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و اتخاذ استراتژی­های تصمیم­گیری مختلف شامل تصمیم­گیری ریسک­گریز، تصمیم­گیری ریسک­پذیر، تصمیم­گیری حداکثر جبران و ریسک میانی، تصمیم­گیری ریسک پایین و مقدار اندک جبران و تصمیم­گیری ریسک بالا و مقدار اندک جبران و اعمال وزن­های ترتیبی، شناسایی و اولویت­بندی شده­اند. تفاوت در مساحت اختصاص یافته به کلاس­های مختلف گردشگری طبیعت نشان دهنده نقش استراتژی­های تصمیم­گیری مختلف در تعیین قابلیت و اختصاص درجات شایستگی متفاوت به یک منطقه برای توسعه گردشگری است. می­توان محدوده بی­نهایتی از راه­حل­های ممکن تعریف نمود که از نظر ریسک­پذیری در یک انتهایش روش ترکیب بولی OR (وجود حداقل یک شاخص برای مطلوبیت گردشگری طبیعت) و در انتهای دیگرش منطق بولی AND قرار دارد که برای مطلوبیت یک منطقه برای گردشگری طبیعت باید تمام معیارها برقرار باشند. از نظر جبران­پذیری، ممکن است که موقعیتی از نظر یک معیار نامطلوب باشد اما از نظر معیارهای دیگر ارزش فوق­العاده­ای داشته باشد. بنابراین جبران­پذیری نیز در دامنه­ای از عدم  جبران تا جبران حداکثر شاخص­ها قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of the Potential of Ecotourism Development in Dena County Using AHP-OWA Decision-Making Strategy

نویسندگان [English]

  • Vajihe ghorbannia 1
  • Mir mehrdad mirsanjari 1
  • Homan Liaghati 2
  • mohsen armin 3

1 Faculty of natural resources and environmental science of Malayer university

2 Shahid beheshti University

3 Faculty of Agriculture and Natural Resources and Natural Resources and Environmental Research Institute, Yasouj University,

چکیده [English]

In this research, at first, map of ecotourism indicators including WDI, EAI, ERI, IFI and EDI was developed in Dena County. Then, potential areas of ecotourism development using the linear weighted average method and calculating the relative weight of the indicators through the hierarchical analysis process and adopting various decision-making strategies and applying ordered weights are identified and prioritized. The difference in the area allocated to various classes of ecotourism reflects the role of different decision-making strategies in determining the capability and assigning different degrees of suitability to a region for the development of ecotourism.One can define an infinite range of possible solutions that, in terms of riskiness, at the end of it, is the Boolean OR , and at the other end it is the Boolean logic of AND which all criteria must be met for the suitability of an area for ecotourism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecotourism
  • Analytic Hierarchy Process
  • Ordered Weighted Average
  • Decision Making Strategy
  • Dena County
آرمین. محسن (1393)، پهنه­بندی خطر زمین­لغزش در استان کهگیلویه و بویراحمد و ارائه راهکارهای مدیریتی با تأکید بر روستاهای پرخطر. طرح پژوهشی سازمان راه و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد.
احمدی­زاده. سید سعید رضا، کریم­زاده مطلق. زینب، و اشرفی، علی. (1395). ارزیابی توان اکوتوریسم شهرستان بیرجند بر اساس طراحی سناریو و الگوریتم Fuzzy­_OWA . پژوهش­های محیط­زیست، 7(13): 46-31.
پورکرمانی. محسن، عزیزی. احسان (1392)، پهنه­بندی خطر زمین­لرزه در استان کهگیلویه و بویراحمد و تهیه نقشه هم­شتاب زمین لرزه. طرح پژوهشی سازمان راه و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد.
پیروان. حمیدرضا، شریعت جعفری. محسن (1392)، ارائه روشی جامع برای تعیین فرسایش­پذیری واحدهای سنگ­شناسی با نگرشی بر زمین­شناسی ایران. نشریه علمی-پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز، 5(3): 199-213.
موسوی، میر نجف و یزدانی چهار برج، رسول (1394). تحلیل تناسب کاربری اراضی برای توسعه شهر تبریز با استفاده از مدل AHP- OWA. پژوهش­های جغرافیایی برنامه­ریزی شهری، 3(3): 381-361.
Amiri, M.J. Mahiny, A.S. Hosseini, S.M. Jalali, S.Gh. Ezadkhasty, Z. & Sh. Karami. (2013). OWA Analysis for Ecological Capability Assessment in Watersheds. The 5th IRSA International Institute: Tourism and Sustainable Development, Bali, Indonesia.
Butler, R.W.(2002). Ecotourism - Has it Achieved Maturity or Has the Bubble Burst, Pacific Rim Tourism  New Zealand, 256.
Deng, H. (1999). Multi-Criteria Analysis with Fuzzy Pairwise Comparisons, International Journal of Approximate Reasoning, Vol. 21, pp. 215-231.
Eastman, J.R. (2012). IDRISI Selva Manual, IDRISI Tutorial. s.l. Clark University, Worcester. www.clarklabs.org
Gray, N. (2003). Unpacking the baggage of ecotourism: nature, science and local participation. Great Lakes Geographer 9: 113-123.
Jeong, J,S. (2016). A GIS-Supported Approach with AHP and OWA for Site Suitability Evaluation of Sustainable Rural Housings towards Ecotourism. International Journal of Fuzzy Systems and Advanced Applications 3: 54-61.
Kumari, S., M.D, Behera & H.R. Tewari, (2010). Identification of potential ecotourism sites in West District, Sikkim using geospatial tools. Tropical Ecology 51(1): 75–85.
Newsome, D., S.A. Moore & R.K. Dowling. (2002). Natural Area Tourism: Ecology, Impacts and Management. Channelview Publications, Sydney.
Page, S.J. & R.K. Dowling. (2002). Themes in Tourism. Pearson Education Limited, Harlow.
Ross, S. & G. Wall. (1999). Evaluating eco-tourism: the case of North Sulawesi, Indonesia. Tourism Management 20: 673-782.
 Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill: New York.
Wu, W. Zhang, X. Yang, Z. Qin, W. Wang, F. & C. Wang. (2015). Ecotourism Suitability and Zoning from the Tourist Perspective: a Nature Reserve Case study. Journal of Environment Studies 24(6): 2683-2697.