نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای و دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

بخش مهمی از قابلیت‌های اکوتوریستی ایران در مناطق حفاظت‌شده قراردارد ولی استفاده‌های محدودی از این قابلیت جهت توانمندسازی مناطق صورت گرفته است. این تحقیق به دنبال توسعه پایدار منطقه از طریق تحدید مناطق قابل استفاده و مکان‌یابی مقاصد گردشگری است. از این رو، با استفاده از مدل اصلاح‌شده اکولوژیکی قابلیت‌سنجی کاربری زمین برای گردشگری و تلفیق آن با شاخص‌های اجتماعی - اقتصادی، زیرساختی و حقوقی موثر بر مکان‌یابی مقاصد گردشگری در نرم‌افزار GIS، مقاصد گردشگری در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی، مکان‌یابی و نقشه آن تولیدشد. نتایج نشان می‌دهد 86/3 درصد از منطقه توان کافی زیست‌محیطی و اجتماعی برای گردشگری دارد که 01/12 درصد آن بهترین گزینه برای اکوتوریسم است. تمرکز اصلی مقاصد گردشگری، پیرامون محور غربی - شرقی و شمال شرقی منطقه است. مقاصد نهایی از نظر عملکردی در چهار سطح محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی طبقه‌بندی می‌شوند که بیشترین فراوانی با 02/80 درصد در سطح بین‌المللی قراردارد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The location of Tourist Resorts in the Central Alborz Protected Area with a Sustainable Development Approach

نویسندگان [English]

  • Mahmood Jomepour 1
  • Sedigheh Yaghoobifaz 2

1 Professor of Social Planning, Department of Social Sciences, Urban and Regional Planning, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabataba'i University

2 Master of Science in Regional Development Planning, Ph.D. Student of Economic Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran

چکیده [English]

An important part of Iran's ecotourism capabilities is located in protected areas however, limited use of this feature has been made to empower the regions. This research seeks sustainable development of the region through the limitation of usable areas and the location of tourism resorts. Therefore, using the modified ecological model of land use capability for tourism and its integration with socioeconomic, infrastructural and legal indicators affecting the location of tourism resorts in GIS software, tourism destinations in the central Alborz protected area were located and mapped. The results show that 86.3% of the region has adequate environmental and social power for tourism, 12.1% of which is the best option for ecotourism. The main focus of tourism is around the eastern and northeastern parts of the region. Final destinations are categorized in terms of performance at four levels: local, regional, national, and international. The international level has the most frequency with 80.02 percent

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Development
  • The Central Alborz Protected Area
  • Location Indicators
  • Tourism Resorts
  • GIS
آئین نامه تشکیل و اداره مناطق نمونه گردشگری کشور (1387)، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
اطلس مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست (1385)، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
الوانی، سیدمهدی و پیروزدخت، معصومه؛ (1385)، فرایند مدیریت جهانگردی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی
توفیق، فیروز؛ (1384)، آمایش سرزمین تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران
جمعه پور، محمود؛ (1384)، مقدمه‌ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی: دیدگاه‌ها و روش‌ها، تهران: انتشارات سمت
ضیایی، محمود و تراب احمدی، مژگان؛ (1391)، شناخت صنعت گردشگری با رویکرد سیستمی، تهران: نشر علوم اجتماعی
طرح مدیریت زیست محیطی منطقه البرز مرکزی، مرحله توجیهی (1381)، تهران: مهندسین مشاور بوم آباد
گزارش سازمانی مناطق نمونه گردشگری ایران (1388)، تهران: دفتر مناطق نمونه گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور
مخدوم، مجید؛ (1385)، شالوده آمایش سرزمین، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
مجنونیان، هنریک؛ (1381)، دستورالعمل تهیه طرح‌ مدیریت مناطق تحت ‌حفاظت زیرنظر مجید مخدوم، نشریه شماره 257، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
مجنونیان، هنریک؛ (1382)، مناطق حفاظت‌شده و توسعه پایدار-گزیده مقالات نشریه پارک اتحادیه‌جهانی حفاظت، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست
نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1385)، تهران: مرکز آمار ایران
مگان اپلر، وود؛ (1386)، اکوتوریسم اصول، تجربیات و سیاست‌ها (ترجمه نگار قدیمی)، تهران: نشر افکار
نقشه‌های پایه محیطی، سازمان نقشه برداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست با مقیاس 1:50000 تا 1:250000
ویلر، استفن؛ (1393)، برنامه‌ریزی برای پایداری: ایجاد جامعه زیست‌پذیر، متعادل و اکولوژیک (ترجمه محمود جمعه‌پور و شکوفه احمدی)، تهران: نشرعلوم اجتماعی
یعقوبی فاز، صدیقه؛ (1386) بررسی نیازها و تمایلات گردشگران پیرامون شهر: مورد سد ایلام (پایان‌نامه کارشناسی به شماره ثبت 40159 دانشگاه تهران)
یعقوبی فاز، صدیقه؛ (1388) مقاله کلاسی ارزیابی طرح‌های کلان گردشگری کشور، تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی
Dharmaratne, Gerard S. and Francine Yee Sang and Leslie J.Walling; (2000) Tourism potentials for financing protected areas, Annals of Tourism Research, Vol. 27, No. 3, pp. 590-610
Tord, Palander; (1935) Beitrage zur Standord theorie, Uppsala, Almquist and Wicksells Bergrycken, A. B.
Tasai Lin, Chin, Juan, Pin –Ju; Measuring Location Selction Factors for International Resort Parks, Qual Quant, DOI 10.1007/s11135 – 009 – 9275 -2
Wall Reiniu, Sandra. Fredman, Peter; (2007) Protected Area as Attractions, Annals of tourism. Vol. 34, No. 4, pp. 839-854
http://www.unep.org/gc/gc22/Media/UNEP_Annual_Report_2002.pdf