فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

تفاهم نامه

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش

فایل ها

داوران

داوران سال1403

داوران 1402

داوران سال1401

داوران1400

داوران سال1399

داوران سال1398

راهنمای ثبت نام درPublons

آیین نامه نشریات علمی

شیوه نامه ارزیابی نشریات علمی

آیین نامه اجرایی قانون پیگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی

پیش‌بینی کیفیت زندگی ساکنان مقاصد گردشگری از طریق گردشگری مسئولیت‌پذیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 پسادکترای آموزش کشاورزی و مدرس دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

گردشگری مسئولیت‌پذیر به‎عنوان یک راهبرد اثربخش در دست‌یابی به اهداف توسعه‌ پایدار، کاهش فقر و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی ساکنان مناطق روستایی شناخته شده است. بااین‌حال، ابعاد مختلف گردشگری مسئولیت‌پذیر نمی‌توانند دارای اثر یکسانی بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی باشند که در پژوهش‌های پیشین مورد توجه چندانی قرار نگرفته است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی اثرگذاری ابعاد گردشگری مسئولیت‌پذیر بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی ساکنان مقاصد هدف گردشگری در روستاهای شهرستان خرم‌آباد بود (20750 = N).  حجم نمونه‌ی آماری با استفاده از «پاور آنالایسیس» برای رگرسیون خطی با سه متغیر مستقل و «قدرت برآورد شده‌ معادل 98/0»، 254 نفر تعیین شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای متناسب با حجم در دو دهستان «مرکزی» و «پاپی» انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها یک پرسشنامه محقق‌ساخته بود که روایی و پایایی آن با استفاده از محاسبه‌ آلفای کرونباخ، میانگین واریانس استخراجی و پایایی ترکیبی تأیید شد. داده‌ها در محیط نرم‌افزارهای SPSSVer27 و Smart-PLS 4.01 تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که مطابق انتظار، ابعاد سه‌گانه‌ گردشگری مسئولیت‌پذیر دارای اثرات متفاوت بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی ساکنان روستاهای هدف گردشگری است؛ به‌طوری‌که کیفیت زندگی مادی تنها به‌طور مثبت و معناداری تحت تأثیر مسئولیت‌پذیری اقتصادی گردشگران قرار می‌گیرد ( ) و ابعاد اجتماعی ( ) و زیست‌محیطی ( ) تأثیر معناداری بر آن نداشته‌اند. در نهایت، نتایج پژوهش یک ساختار تجربی کنترل‌شده برای برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ روستایی از طریق توسعه گردشگری مسئولیت‌پذیر فراهم کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Predicting the Residents’ Quality of Life in Tourist Destinations Through Responsible Tourism

نویسندگان [English]

  • Seyed Mostafa Kazemi 1
  • Laleh Salehi 2
  • Feyzallah Monavvarifard 3

1 M.Sc. of Rural Development, Agricultural Extension and Education Department, College of Agriculture & Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

2 Assistant professor of Agricultural Extension and Education Department, College of Agriculture & Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

3 Post Doc of Agricultural Education and Lecturer in Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Responsible tourism is an effective strategy for achieving sustainable development goals, reducing poverty, and ultimately improving the quality of life for residents in rural areas. However, the various aspects of responsible tourism may have varying effects on residents’ quality of life, a topic that has received limited research attention. This study investigates the relationship between key dimensions of responsible tourism (i.e., economic, social, and environmental) and various aspects of residents’ quality of life (i.e., economy, well-being, social cohesion, and environmental satisfaction) in rural tourist destinations within Khorramabad County (population: 20,750). Power analysis using linear regression with three independent variables and an estimated power of 0.98 determined a sample size of 254 residents. The sample was selected through proportional cluster sampling from two rural districts, “Markazi” and “Papi.” Data were collected using a researcher-developed questionnaire, and its validity and reliability were confirmed using Cronbach's alpha, average variance extracted (AVE), and composite reliability. Data were analyzed using SPSS version 27 and Smart-PLS 4.01. The findings revealed that the three dimensions of responsible tourism have different effects on various aspects of residents’ quality of life in tourism destinations. Specifically, the physical quality of life was positively and significantly influenced only by the economic responsibility of tourists (γ=0.853; P-value=0.00), while the social (γ=0.027; P-value=0.49) and environmental (γ=0.090; P-value=0.07) dimensions did not have a significant impact. Ultimately, the results of the study provide an empirically controlled framework for rural development planning through the promotion of responsible tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of Life
  • Sustainable Rural Development
  • Responsible Tourism
  • Tourism Destinations
مراجع
  1. کاظمیه، ف.، عیدی، ا. (1401). ارزیابی زیست‌محیطی گردشگری در روستاهای هدف استان آذربایجان شرقی. مطالعات مدیریت گردشگری، سال 17، شماره 58: 101-131.
  2. صابری، ا.، صالحی‎کارونیان، ع.، صالحی‌کارونیان، ز. (1393). توان‌ها و قابلیت‌های اکوتوریستی مناطق حفاظت‌شده محیط‌زیست در جهت توسعه پایدار بررسی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده جهان‌نمای گرگان). مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شماره 25: 79-63.
  3. Abdi, H., & Shahbazitabar, M. (2020). Smart city: A review on concepts, definitions, standards, experiments, and challenges. Journal of Energy Management and Technology, 4(3), 1-6.
  4. Agyeiwaah, E., McKercher, B., & Suntikul, W. (2017). Identifying core indicators of sustainable tourism: A path forward? Tourism management perspectives, 24, 26-33.
  5. Burrai, E., Buda, D. M., & Stanford, D. (2019). Rethinking the ideology of responsible tourism. Journal of Sustainable Tourism.
  6. Carneiro, M. J., Lima, J., & Silva, A. L. (2018). Landscape and the rural tourism experience: identifying key elements, addressing potential, and implications for the future. In Rural Tourism (pp. 85-103). Routledge.
  7. Chan, J. K. L., & Tay, K. X. (2016). Tour operator perspectives on responsible tourism practices: a case of Kinabalu National Park, Sabah. International journal of culture, tourism and hospitality research, 10(2), 121-137.
  8. Confente, I., & Scarpi, D. (2021). Achieving environmentally responsible behavior for tourists and residents: A norm activation theory perspective. Journal of Travel Research, 60(6), 1196-1212.
  9. Counted, V., Cowden, R. G., & Lomas, T. (2024). Global diversity in spatial (rural-urban) well-being in over 100 countries. Cities, 149, 104987.
  10. Cummins, R. A. (1996). The domains of life satisfaction: An attempt to order chaos. Social Indicators Research, 38, 303-328.
  11. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
  12. Frey, N., & George, R. (2010). Responsible tourism management: The missing link between business owners' attitudes and behaviour in the Cape Town tourism industry. Tourism Management, 31(5), 621-628.
  13. Gao, J., Huang, Z., & Zhang, C. (2017). Tourists' perceptions of responsibility: An application of norm-activation theory. Journal of Sustainable Tourism, 25(2), 276-291.
  14. Godovykh, M., & Ridderstaat, J. (2020). Health outcomes of tourism development: A longitudinal study of the impact of tourism arrivals on residents’ health. Journal of destination marketing & management, 17, 100462.
  15. Goodwin, H. (2002). Local community involvement in tourism around national parks: opportunities and constraints. Current Issues in tourism, 5(3-4), 338-360.
  16. Goodwin, H., & Francis, J. (2003). Ethical and responsible tourism: Consumer trends in the UK. Journal of Vacation Marketing, 9(3), 271-284.
  17. Hair, J. F., Risher, J. J., Sarstedt, M., & Ringle, C. M. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM. European business review, 31(1), 2-24.
  18. He, X., Cheng, J., Swanson, S. R., Su, L., & Hu, D. (2022). The effect of destination employee service quality on tourist environmentally responsible behavior: A moderated mediation model incorporating environmental commitment, destination social responsibility and motive attributions. Tourism Management, 90, 104470.
  19. Juvan, E., & Dolnicar, S. (2014). The attitude–behaviour gap in sustainable tourism. Annals of tourism Research, 48, 76-95.
  20. Kachniewska, M. A. (2015). Tourism development as a determinant of quality of life in rural areas. Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 7(5), 500-515.
  21. Karimi, M., & Darban Astane, A. (2022). The role of responsible tourism on quality of life in rural Areas of Gorgan, Iran. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 23(4), 882-912.
  22. Kim, K., Uysal, M., & Sirgy, M. J. (2013). How does tourism in a community impact the quality of life of community residents? Tourism Management, 36, 527-540.
  23. Lane, B., & Kastenholz, E. (2018). Rural tourism: the evolution of practice and research approaches–towards a new generation concept? In Rural Tourism (pp. 1-24). Routledge.
  24. Lee, C.-K., Olya, H., Ahmad, M. S., Kim, K. H., & Oh, M.-J. (2021). Sustainable intelligence, destination social responsibility, and pro-environmental behaviour of visitors: Evidence from an eco-tourism site. Journal of Hospitality and Tourism Management, 47, 365-376.
  25. Lee, H. Y., Bonn, M. A., Reid, E. L., & Kim, W. G. (2017). Differences in tourist ethical judgment and responsible tourism intention: An ethical scenario approach. Tourism Management, 60, 298-307.
  26. Liang, Z.-X., & Hui, T.-K. (2016). Residents’ quality of life and attitudes toward tourism development in China. Tourism Management, 57, 56-67.
  27. Mathew, P. V. (2022). Sustainable tourism development: discerning the impact of responsible tourism on community well-being. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 5(5), 987-1001.
  28. Mathew, P. V., & Sreejesh, S. (2017). Impact of responsible tourism on destination sustainability and quality of life of community in tourism destinations. Journal of Hospitality and Tourism Management, 31, 83-89.
  29. McCombes, L., Vanclay, F., & Evers, Y. (2015). Putting social impact assessment to the test as a method for implementing responsible tourism practice. Environmental Impact Assessment Review, 55, 156-168.
  30. Moscardo, G., Konovalov, E., Murphy, L., & McGehee, N. (2013). Mobilities, community well-being and sustainable tourism. Journal of Sustainable Tourism, 21(4), 532-556.
  31. Mouratidis, K. (2021). Urban planning and quality of life: A review of pathways linking the built environment to subjective well-being. Cities, 115, 103229.
  32. Naderi, N., Monavvarifard, F., & Salehi, L. (2022). Fostering sustainability-oriented knowledge-sharing in academic environment: A key strategic process to achieving SDGs through development of students' sustainable entrepreneurship competences. The International Journal of Management Education, 20(1), 100603.
  33. Pallant, J. (2020). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS. Routledge.
  34. Pope, J., Wessels, J.-A., Douglas, A., Hughes, M., & Morrison-Saunders, A. (2019). The potential contribution of environmental impact assessment (EIA) to responsible tourism: The case of the Kruger National Park. Tourism management perspectives, 32, 100557.
  35. Ramia, I., & Voicu, M. (2022). Life satisfaction and happiness among older Europeans: The role of active ageing. Social Indicators Research, 160(2), 667-687.
  36. Ramkissoon, H. (2023). Perceived social impacts of tourism and quality-of-life: A new conceptual model. Journal of Sustainable Tourism, 31(2), 442-459.
  37. Rosalina, P. D., Dupre, K., & Wang, Y. (2021). Rural tourism: A systematic literature review on definitions and challenges. Journal of Hospitality and Tourism Management, 47, 134-149.
  38. Sariskumar, N., & Bhavan, T. (2018). The impact of responsible tourism on destination sustainability and quality of life in Passikudah tourism destination. International Journal of Social Science and Economic Research, 3(11), 5933-5959.
  39. Selod, H., & Shilpi, F. (2021). Rural-urban migration in developing countries: Lessons from the literature. Regional Science and Urban Economics, 91, 103713.
  40. Souza, T. d. V. S. B., Thapa, B., de Oliveira Rodrigues, C. G., & Imori, D. (2021). Economic impacts of tourism in protected areas of Brazil. In Living on the Edge (pp. 31-45). Routledge.
  41. Stanford, D. (2006). Responsible tourism, responsible tourists: What makes a responsible tourist in New Zealand? Open Access Te Herenga Waka-Victoria University of Wellington].
  42. Su, L., Hsu, M. K., & Boostrom Jr, R. E. (2020). From recreation to responsibility: Increasing environmentally responsible behavior in tourism. Journal of Business Research, 109, 557-573.
  43. Um, J., & Yoon, S. (2021). Evaluating the relationship between perceived value regarding tourism gentrification experience, attitude, and responsible tourism intention. Journal of Tourism and Cultural Change, 19(3), 345-361.
  44. Woo, E., Kim, H., & Uysal, M. (2015). Life satisfaction and support for tourism development. Annals of tourism Research, 50, 84-97.
  45. Wu, Z., & Ma, J. (2024). Chinese rural residents' identity construction with tourism intervention. Tourism management perspectives, 51, 101218.
  46. Yanan, L., Ismail, M. A., & Aminuddin, A. (2024). How has rural tourism influenced the sustainable development of traditional villages? A systematic literature review. Heliyon.
فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری
دوره 19، شماره 68
دی 1403
صفحه 167-206
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار