نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 گروه برنامه ریزی شهری دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان اصفهان ایران

3 دانشیار گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

گردشگری پزشکی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه­های گردشگری سلامت و یک صنعت با پتانسیل بالا، نقش مهمی در توسعه پایدار صنعت گردشگری سلامت به‌عنوان ارتباط­دهنده بخش پزشکی و گردشگری دارد. در پژوهش حاضر، سعی شده است با بررسی و تحلیل عوامل کلیدی و همچنین، عدم قطعیت‌ها در تحقق‌پذیری توسعه گردشگری پزشکی، پیشران‌های کلیدی مؤثر شناسایی شوند تا الگویی جهت اصلاح فرایند فعلی تدوین برنامه‌های گردشگری پزشکی در کلان‌شهر اصفهان ارائه گردد. بر این مبنا، روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، ترکیبی از روش­های اسنادی و پیمایشی (پرسشنامه تأثیرات متقابل) و از نظر ماهیت، بر اساس روش­های جدید آینده­نگاری، تحلیلی و اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 35 نفر از کارشناسان حوزه برنامه­ریزی گردشگری شهری، مدیران شهری و پژوهشگران حوزه گردشگری (21 نفر مدیر و کارشناس و 14 نفر پژوهشگر) است که به‌روش نمونه­گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های این پژوهش از روش دلفی و برای تحلیل داده از روش تحلیل اثرات متقابل متغیرها از نرم­افزار Micmac استفاده شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیرها در محور تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل، بیانگر ناپایداری سیستم در توسعه گردشگری پزشکی محدوده مورد مطالعه است. در نهایت با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، 9 عامل اصلی به مثابه پیشران­های کلیدی در آینده توسعه گردشگری پزشکی کلان‌شهر اصفهان شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determining Key Factors Effective in Medical Tourism Development (Case Study: Isfahan Metropolis)

نویسندگان [English]

  • Farahnaz Abolhassani 1
  • Ali Zangiabadi 2
  • Alireza Jabbari 3

1 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

2 Associate Professor of Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran

3 Associate Professor, Department of Health Services Management, Faculty of Management and Communication, University of Isfahan Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

As a subgroup of health tourism and industry with high potential, medical tourism plays an essential role in the sustainable development of the health tourism industry as a link between the medical and tourism sectors. The present study attempts to identify effective key drivers by examining and analyzing key factors and uncertainties in medical tourism development to present a model to improve the current process of developing medical tourism programs in the Isfahan metropolis. The applied study employed documentary and survey research techniques (cross-impact questionnaire) based on new foresight, analytical, and exploratory methods. The statistical population consisted of 35 urban tourism planning experts, city managers, and tourism researchers (21 managers and experts and 14 researchers) selected by the snowball sampling method. The Delphi method was employed to collect the data. The MicMac software for data analysis used the cross-impact analysis method of variables. The results of the dispersion of the variables in the axis of influence and influence of the factors indicate the system's instability in the development of medical tourism in the studied area. Finally, according to the high direct and indirect impact scores, nine main factors were identified as key drivers in the future development of medical tourism in the Isfahan metropolis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Tourism development"
  • " key factors"
  • "medical tourism"
  • "Isfahan metropolis"
  1. ابوالحسنی، نازنین (1391). جنبه‌های قانونی و حقوقی گردشگری پزشکی. فصلنامه اخلاق زیستی، (4)12، 100-81. https://doi.org/10.22037/bioeth.v4i12.13841
  2. اسعدی، میرمحمد، باصولی، مهدی، برومندزاد، یاسمن، درخش، سهیده (1398). توسعه گردشگری سلامت با رویکرد کیفی نگاشت شناختی. پایش، 18(5)، 464-455.‎ https://sid.ir/paper/24057/fa
  3. پلویی، کیوان، فضلی، صفر، درویشی سه‌تلانی، فرهاد، بیات، روح‌الله، قادری، اسماعیل (1398). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری سلامت ایران در افق 1414 با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری. گردشگری و توسعه، 8(3)، 1-29. doi: 10.22034/jtd.2019.173793.1663
  4. 4 جباری، علیرضا، فردوسی، مسعود، کیوان‌آرا، محمود، آقارحیمی، زهرا (1391). تحلیل ذی‌نفعان صنعت گردشگری پزشکی: ارائه راهبردهای مؤثر در شهر اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(6)، 9-1. https://sid.ir/paper/122042/fa
  5. حسن‌زاده، دل‌افروز، قلی‌پورسلیمانی، علی، شاهرودی، کامبیز (1400). تبیین مدل رفتار هم‌آفرینی ارزش مشتری در توسعه صنعت گردشگری پزشکی استان گیلان. نشریه گردشگری شهری، 8(2)، 141-159. https://sid.ir/paper/965573/fa
  6. حسینی، سیده سمیه، تقوایی، مسعود (1400). تدوین و ارزیابی شاخص‌های گسترش دهکده‏‌های سلامت با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی در جهت یکپارچه‌سازی خدمات در ایران (یک مطالعه کیفی و کمی). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 53(3)، 1015-1034.‎ https://doi: 10.22059/jhgr.2020.300901.1008107
  7. حقیقی‌کفاش، مهدی، ضیایی، محمود، جعفری، قاسم (1385). اولویت‌بندی عوامل مربوط به توسعه گردشگری درمانی ایران. مطالعات مدیریت گردشگری، 4(12-11)23-40. https://doi: 1001.1.23223294.1385.4.11.12.2.9.24
  8. رحمانی، فاطمه، عوض‌پور، پژمان (1401)، بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری پزشکی در شهر مشهد. مطالعات اجتماعی گردشگری، 21 (11)، 119-144. https://doi:52547/journalitor.36189.11.21.119
  9. صدرممتاز، ناصر، آقارحیمی، زهرا (1389). صنعت گردشگری پزشکی در ایران: راهکارهایی برای توسعه. مدیریت اطلاعات سلامت، 7 (ویژه نامه)، 516-524. https://sid.ir/paper/121891/fa
  10. فاتح‌راد، مهدی، جلیلوند، محمدرضا، مولایی، محمدمهدی، سمیعی، سعید، نصراللهی‌وسطی، لیلا (1392). مختصات روش‌شناختی فرارشته آینده‌پژوهی به مثابه یک فراپاردایم یکپارچه. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 6(1) (پیاپی 21)، 135-161. https://sid.ir/paper/152438/fa
  11. لطفی‌آشتیانی، سیدمحسن، اندرواژ، لیلا، آلبونعیمی، ابراهیم (1402). ارائه مدل بازاریابی دیجیتال در صنعت گردشگری پزشکی ایران. مطالعات مدیریت گردشگری، 18(62)، 202-161https:// doi: 10.22054/tms.2023.73715.2837
  12. لیوانی، حسین، فرهادی‎محلی، علی، معطوفی، علیرضا (1401). الزامات کلیدی مؤثر بر اجرای خط‌مشی‌های گردشگری پزشکی در استان گلستان. مطالعات مدیریت گردشگری، 17(58)، 233- 199. https://doi:10.22054/tms.2022.67209.2704
  13. مروتی‌شریف‌آبادی، علی، اسدیان‌اردکانی، فائزه ( 1393). ارائه مدل توسعه گردشگری سلامت با رویکرد تلفیقی تاپسیس فازی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری در کلان‌شهر اصفهان. مجله مدیریت سلامت، 17(55)، 88-73. SID https://sid.ir/paper/130201/fa
  14. معبودی، محمدتقی، حکیمی، هادی (1394). عوامل تعیین‌کننده گردشگری پزشکی، نمونه موردی ایران. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 4(15)، 106-80.
  15. مقیمی، ابوالفضل (1394). معرفت‌شناسی آینده‌پژوهی در رویکردهای نظری به برنامه‌ریزی شهری معماری و صنعت ساختمان. مدیریت شهری، 14(38)، 75-104. https://sid.ir/paper/92138/fa
  16. مهدیان بهنمیری، معصومه، تقوایی، مسعود (1401). واکاوی پیشران‌های کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری خلاق با رویکرد آینده‌پژوهی، مورد پژوهش: استان گلستان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 55 (1)، 1.  https://doi:10.22059/jhgr.2022.334116.1008415
  17. مهندسین نقش جهان پارس (1390). طرح تفصیلی اصفهان.
  18. نوری‎حکمت، سمیه، جباری، علیرضا، دهنویه، رضا، مردانی، رجا (1393). آمادگی بیمارستان‌ها برای ورود به صنعت گردشگری پزشکی: شهر اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت، 11(4) (پیاپی 38)، 514-506. https://sid.ir/paper/394187/fa
  19. نیک‌رفتار، طیبه، حسینی، الهه، مقدم، عاطفه (1395). شناسایی الزامات سیاست‌گذاری گردشگری پزشکی در ایران. سیاست‌گذاری عمومی، 2(2 )، 141-156. https://sid.ir/paper/512534/fa
  20. Arcade, J. (2003). Affective computing. Communications of the ACM, 46(7), 61-65.
  21. Ban, H. & Kim, H. (2020). Applying the Modified Health Belief Model (HBM) to Korean Medical Tourism. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(10), 36-46. https://doi:10.3390/ijerph17103646.
  22. Bhaskara, G. & Filimonau, V.(2021). The COVID-19 pandemic and organizational learning for disaster planning and management: A perspective of tourism businesses from a destination prone to consecutive disasters. Journal of Hospitality and Tourism Management, 46, 364-375. https:// doi:10.1016/j.jhtm.2021.01.011
  23. Bulatovic, Iva & Iankova, K. (2021). Barriers to Medical Tourism Development in the United Arab Emirates (UAE). International Journal of Environmental Research and Public Health, (18),1-14.1365.
  24. https:// doi:10.3390/ijerph18031365
  25. Ch-Sh, Ch. Chang, T. C., & Liu. (2020). Investigating Creative Experiences and Environmental Perception of Creative Tourism: The Case of PMQ (Police Married Quarters) in Hong Kong, Journal of China Tourism Research,10, 1812459https://doi.org/10.1080/19388160.2020.1812459
  26. Daykhes, A. Jakovljevic, M. Reshetnikov, V. & Kozlov, V. (2020). Promises and Hurdles of Medical Tourism Development in the Russian Federation. Frontiers in Psychology, 23 (11), 13-80 https:// doi:10.3389/fpsyg.2020.01380.
  27. De la Hoz-Correa, A. Muñoz-Leiva, F & Bakucz, M. (2018). Past themes and future trends in medical tourism research: A co-word analysis. Tourism Management, 65, 200–211. https:// doi:10.1016/j.tourman.2017.10.001 
  28. Kim, S. Arcodia, Ch. & Kim, I. (2019). Critical Success Factors of Medical Tourism: The Case of South Korea. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(24), 49-64.https:// doi:10.3390/ijerph16244964
  29. Kim, H.L.; Hyun, S.S. (2022) The Future of Medical Tourism for Individuals’ Health and Well-Being: A Case Study of the Relationship Improvement between the UAE (United Arab Emirates) and South Korea, International Journal of Environmental Research and Public Health,19(9), 5735; https://doi.org/10.3390/ijerph19095735
  30. Lovelock, B. & Lovelock, K. (2018). “We had a ball … as long as you kept taking your painkillers.” just how much tourism is there in medical tourism? Experiences of the patient tourist. Tourism Management, 69, 145–154. https:// doi:10.1016/j.tourman.2018.05.015.
  31. Lukoseviciute, G. & Panagopoulos, T. (2021). Management priorities from tourists’ perspectives and beach quality assessment as tools to support sustainable coastal tourism. Ocean & Coastal Management, 208.105645. https:// doi:10.1016/j.ocecoaman.2021.105646.
  32. Mayakul, T.; Kiattisin, S. & Prasad, R. (2018). A Sustainable Medical Tourism Framework Based on the Enterprise ArchitectureDesign: The Case in Thailand. Journal of Green Engineering, 8(3), 359–388. https:// doi:10.13052/jge1904-4720.838.
  33. Momeni, K. Janati, A. Imani, A. & Khodayari-Zarnaq, R. (2018). Barriers to the development of medical tourism in East Azerbaijan province, Iran: A qualitative study. Tourism Management, 69, 307–316. https:// doi:10.1016/j.tourman.2018.05.007.
  34. Orlando, L. Ortega, L. & Defeo, O. (2021). Perspectives for sandy beach management in the Anthropocene: Satellite information, tourism seasonality, and expert recommendations, Estuarine, Coastal and Shelf Science, 262(7). https://doi.org/10.1016/j.ecss.2021.107597
  35. Perkumienė, D. Vienažindienė, M. Švagždienė, B. (2019). Cooperation Perspectives in Sustainable Medical Tourism: The Case of Lithuania. Sustainability, 11(13), 3584. https://doi: 10.3390/su11133584.
  36. Ridderstaat, J. Singh, D. & DeMicco, F. (2018). The impact of major tourist markets on health tourism spending in the United States. Journal of Destination Marketing & Management, 11, 270-280.S2212571X17304304. https://doi:10.1016/j.jdmm.2018.05.003.
  37. Robinson, D. Newman, S. & Selina M. (2019). Community perceptions link environmental decline to reduced support for tourism development in small island states: A case study in the Turks and Caicos Islands. Marine Policy, 108, 1-7.https://doi:10.1016/j.marpol.2019.103671.
  38. Sedova, N; Minasyan, L; Shchekin, G; Tabatadze, G; K, O (2021), Russian healthcare in the development of medical tourism, XIV International Scientific and Practical Conference "State and Prospects for the Development of Agribusiness INTERAGROMASH 2021", Rostov-on-Don, Russia, Edited by Rudoy, D.; Olshevskaya, A.; Ugrekhelidze, N.; E3S Web of Conferences,273(7), 09003.doi:1051/e3sconf/202127309003
  39. Suess, C. Baloglu, S. Busser, J. (2018). Perceived impacts of medical tourism development on community wellbeing. Tourism Management, 69, 232–245. https://doi:10.1016/j.tourman.2018.06.006.
  40. Tesar, M. (2021). Future studies: Reimagining our educational futures in the post-Covid-19 world. Policy Futures in Education, 19(1),1-6.
  41. Wu, Ch. (2015). Destination loyalty modeling of global tourism. Journal of Business Research, 69(6), 1–7. https://doi:10.1016/j.jbusres.2015.12.032.
  42. irna.ir/news/85206484