دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420110220Sustainability Assessment of tourism in cultural- historical villages of Iran with an emphasis on sustainable tourism development paradigmارزیابی پایداری گردشگری در روستاهای تاریخی ـ فرهنگی ایران با تأکید بر پارادایم توسعه پایدار گردشگری1395075FAعبدالرضارکن الدین افتخاریهیئت علمی دانشگاه علامه طباطباییداوودمهدویدانشجوی دانشگاه علامه طباطباییمهدیپور طاهریدانشجوی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20110112For the past two decades, with the advent of sustainable development paradigm in tourism, concerns have been raised about the undesirable and destructive effects of mass tourism, and in this context many empirical studies and actions have been undertaken to operationalize this concept and its evaluation models. On the other hand, the manner of implementation and assessment of this progress has introduced a lot of challenges to the concept. This paper seeks to answer this key question: based on dimensions and effective indicators of sustainable development of rural tourism, what level of sustainability the historical-cultural villages of the country possess? We aim to develop a practical method for evaluating and monitoring the progresses made towards sustainable rural tourism development (SRTD) in terms of quality of human and natural systems, and to evaluate the sustainability level of tourism development in the historical-cultural villages of Iran during a specific period of time. With a descriptive- analytical methodology, and with utilization of barometer and sustainability radar, we surveyed the locals', tourists’, and authorities' opinions to assess and measure the progress towards the mentioned goal. Results indicated that the social and economic dimensions of tourism in these villages are more sustainable than environmental aspect, and that the historical-cultural villages of Iran have a relatively poor level of sustainability in general. Therefore, in order to advance towards SRTD in historical - cultural villages, it is necessary to create balance among the main elements of SRTD: fulfillment of local residents’ interests and needs, satisfaction of tourists, and maintenance of environmental values.در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در صنعت گردشگری، در سپهر علمی و اجرایی و در سطح ملی و بین المللی نگرانیهای فزایندهای در خصوص تأثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری انبوه مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدلهای ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما، علیرغم تمام این اقدامات، نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالشهای عمده در جهت دستیابی به پایداری توسعه گردشگری به ویژه در نواحی روستایی میباشد. لذا مقاله حاضر با استفاده از روششناسی توصیفی ـ تحلیلی، پیمایش در صدد پاسخگویی به این سئوال کلیدی بوده است که بر اساس ابعاد و شاخصهای مؤثر در توسعه پایدار گردشگری روستایی، روستاهای تاریخی ـ فرهنگی کشور از چه سطحی از پایداری برخوردارند؟ نتایج بیانگر این مطلب است که ابعاد و شاخصهای اجتماعی و اقتصادی گردشگری از پایداری بیشتری نسبت به بعد محیطی در روستاهای مورد مطالعه برخوردارند و همچنین این روستاها از سطح پایداری نسبتاً ضعیفی برخوردارند. لذا در جهت رفع ناپایداریها میبایست اصول و الزامات رویکرد توسعه پایدارگردشگری در سیاستها و برنامههای اجرایی به کار گرفته شود تا از این طریق توسعه گردشگری در نواحی روستایی و به خصوص روستاهای تاریخی ـ فرهنگی کشور پایدار گردد.دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420110220Identification of Factors contributing to the Competitive Advantage of Tourism Destinations of Iran (Case Study: Chabahar)عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی مقصدهای گردشگری در ایران (مورد مطالعه: منطقۀ چابهار)40675076FAمحمدرضافرزینهیئت علمی دانشگاه علامه طباطباییزهرانادعلی پوردانشجوی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20100726Issues regarding Competition first started when Adams Smith published his famous book "Wealth of Nations". Until late 1980s there weren’t any theoretical frameworks for analysis, maintenance, and improvement of the competitiveness of a country or an industry, so all the economic analyses about competitiveness were based on varied indicators. To date, researchers like Porter (1980), Gilbert (1984) and Poon (1993) have proposed various strategies for identification of tourism destination competitiveness factors, but Crouch & Ritchie’s model has been the most comprehensive of all. With the use of Crouch and Ritchie's model, this paper aims to investigate and rank the factors affecting tourism competitive advantage of Chabahar region. The research was performed during the years 2009 - 2010. Results displayed prioritization of five indices of Crouch and Ritchie's model as following: Destination Policy Planning and Development; Destination Management; Core resources and Attractors; Supporting Factors and Resources; and Qualifying and Amplifying Determinants. Also findings indicated that factors such as climate, beautiful beaches and landscapes, security are among the strength points, while factors like visitor management, crises management, recreation centers, and marketing are of weak points of the region.موضوع رقابت از زمانی آغاز شد که آدام اسمیت کتاب معروف خود را تحت عنوان ثروت ملل منتشر نمود. تا اواخر سال 1980 چارچوب نظری برای تحلیل، حفظ و بهبود رقابت یک کشور یا صنعت وجود نداشت و بنابراین با استفاده از معیارهای مختلف، از رقابت تحلیلهایی اقتصادی میشد. پورتر(1980)، گیلبرت(1984) و پون (1993)، هر یک استراتژیهایی را در ارتباط با رقابت مقصد گردشگری ارائه دادهاند اما مدل کراچ و ریچی جامعتر از سایر مدلهاست. هدف مقاله حاضر بررسی و الویتبندی عوامل موثر بر مزیت رقابتی منطقه چابهار در زمینه گردشگری، با استفاده از مدل کراچ و ریچی بوده و تمرکز اصلی بر گردشگری داخلی میباشد. پژوهش به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین خبرگان و متخصصین حوزه گردشگری در بازه زمانی1388 – 1389 انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که از میان 5شاخص در مدل مذکور، به ترتیب برنامهریزی، خط مشی مقصد، مدیریت مقصد، جاذبههای محوری، منابع پشتیبان و عوامل تقویتکننده از الویت برخوردارند. همچنین منطقه چابهار در زمینه عواملی همچون آب و هوا، چشم اندازهای زیبا، امنیت و غیره در شرایط مطلوب و در زمینه عواملی نظیر مدیریت بازدیدکنندگان، مدیریت بحران، مراکز تفریحی، بازاریابی و غیره در وضعیت نامطلوبی به سر میبرد.دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420120220A Survey of Factors influencing on the Tourists Satisfaction and Loyalty in Ardabil Province (The Case of Sarein Tourism City)عوامل مؤثر بر رضایت و وفاداری گردشگران در استان اردبیل (مطالعۀ موردی منطقۀ گردشگری سرعین)67925077FAحبیبابراهیم پورهیئت علمی دانشگاه علامه طباطباییمیر علیسید نقویهیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایینور محمدیعقوبیهیئت علمی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20110227For the positive social cultural and economic effects that tourism entails, it is turning into the fist leading industry in the world, giving rise to a considerable range of opportunities such as job creation, foreign exchange and gain of income. This research investigates two factors, tourist’s satisfaction and loyalty, in the region of Sarein. It is applicable regarding the goal- type and methodology employed is correlation. Questionnaire is used as the main tool in gathering information. Statistical population of the research consists of the tourists who traveled to Sarein in August. Owing to the unknown number of tourists (Statistical population), available sampling method was employed. Also, correlation coefficient was utilized to analyze the questions, to confirm or rule out the hypotheses, and also to evaluate the strength of the relations. Findings displayed a positive relationship between ‘organizational and environmental factors’ and ‘satisfaction’, and also between these three factors and ‘loyalty’, (R= 0/71). As a result institutional and environmental factors increase satisfaction and consequently loyalty of tourists, leading to their return to the region and spread of word of mouth. In the end, improvement of the environmental and institutional factors was suggested.گردشگری به دلیل تأثیرات مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از جمله درآمدزایی و تأثیر در رشد اقتصادی کشورها در حال تبدیل شدن به صنعت اول در جهان است و برای اغلب کشورها گردشگری منبع مهمی برای فعالیتهای تجاری، کسب درآمد، اشتغالزایی و مبادلات خارجی محسوب میشود. نوشته حاضر برای دستیابی به راهکارهای توسعه گردشگری، به بررسی دو عامل رضایت و وفاداری گردشگران در منطقه گردشگری سرعین پرداخته است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش همبستگی است. از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی در گردآوری دادهها استفاده شده است. جامعه آماری گردشگرانی هستند که در مرداد ماه به منطقه سرعین اردبیل مسافرت داشتهاند. با توجه به نامشخص بودن تعداد گردشگران (جامعه آماری) از نمونهگیری تصادفی قابل دسترس استفاده شده است و مناطق و محلهایی که گردشگران معمولا برای بازدید به آن مراجعه میکنند برای جمعآوری دادهها تعیین گردید. از آزمون ضریب همبستگی برای تجزیه و تحلیل سؤالها و جهت رد یا تایید فرضیهها همچنین برای دستیابی به میزان و شدت رابطه استفاده گردید. نتایج یافتههای تحقیق نشان داد که بین عوامل سازمانی و محیطی با رضایت گردشگران و همینطور بین این عوامل و رضایت گردشگران با وفاداری با ضریب همبستگی 71/0 رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. در نتیجه عوامل سازمانی و محیطی موجب افزایش رضایت گردشگران و به تبع آن افزایش وفاداری آنها، به معنی بازگشت گردشگران و معرفی منطقه از سوی آنها میشود. در نتیجه بهبود عوامل محیطی و سازمانی برای توسعه گردشگری پیشنهاد گردید.دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420120220Feasibility of Tourism Cluster Development Case Study: Anzali City, Iranامکانسنجی خوشۀ گردشگری در شهرستان بندر انزلی931235078FAحمیدضزغامهیئت علمی دانشگاه علامه طباطباییصمدحاجی محمد امینیدانشجوی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20100731Cluster development strategy is one of the prosperous methods of organizing Small & Medium sized Enterprises (SMEs). This method has been playing a significant part in regional development of various countries for more than three decades. This research first surveyed the conceptual framework of tourism clusters and then analyzed Anzali as a tourism cluster based on the four specifications of business clusters (geographical concentration, sectorial concentration, co-operational relations, and common opportunities and threats). ‘Location Quotient Technique’ and ‘Cooperation Matrix’ were respectively used for analysis of ‘geographical and sectorial centralization’ and questionnaire forms were employed for evaluation of ‘co-operational relations between business unites’ and ‘common opportunities and threats’ assessments. Findings reveal: tourism economic sector of Anzali stands in the ‘basic’ level and holds Location Quotient of 1.02; tourism businesses have common opportunities and threats, but inter-enterprise cooperation relations are weak. Finally, strategic policies are proposed based on current position and future opportunities of Anzali tourism cluster.«راهبرد توسعه خوشه ای» یکی از الگوهای موفق سازماندهی «بنگاههای کوچک و متوسط» است که قریب به سه دهه بیش ترین نقش را در «توسعه منطقه ای» کشورهای مختلف ایفا نموده است. این مفهوم اولین بار تحت عنوان «تئوری خوشه صنعتی» توسط مایکل پورتر در سال 1990 از دانشگاههاروارد تعریف و منتشر شد. محققان و پژوهشگران بعد از وی، تئوری خوشه را در بخشها و فعالیتهای مختلف از صنایع با تکنولوژی بالا گرفته تا محصولات جنگلی و زیربخشهای خدمات از جمله گردشگری به کار گرفتند. این مقاله ابتدا به بررسی مبانی و چارچوب نظری خوشه گردشگری پرداخته و با مبنا قراردادن «مشخصههای چهارگانه خوشه، یعنی «تمرکز جغرافیایی»، «تمرکز بخشی»، «روابط همکاری» و «چالشها و فرصتهای مشترک» کسب و کارهای گردشگری به امکان سنجی خوشه گردشگری در شهرستان بندر انزلی پرداخته است. روش تحقیق اسنادی و میدانی بوده است. از فنون «نسبت های مکانی»و «ماتریس همکاری» به ترتیب برای «تحلیل تمرکز جغرافیایی و بخشی» و «روابط همکاری بین واحدهای کسب و کار» و از «پرسشنامه و فرمهای مخصوص مصاحبه» برای تحلیل چالشها و فرصتهای مشترک کسب و کارها بهره گرفته شده است. یافتهها نشان میدهد اقتصاد بخش گردشگری در شهرستان بندر انزلی «پایه» بوده و از نسبت مکانی 02/1 برخوردار است، کسب و کارها دارای چالشها و فرصتهای مشترک بوده اما روابط همکاری بین بنگاهی و بین صنفی نسبتاً ضعیف است. در پایان «نقشه خوشهی»شناسایی شده ترسیم و راهبردهایی بر مبنای شرایط فعلی و فرصتهای آتی برای توسعه خوشه گردشگری ارایه شده است.دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420120220Factors affecting green supply chain management in tourism industry, Investigation of Tehran’s Tour & Travel Agenciesعوامل مؤثر بر مدیریت زنجیرۀ تأمین سبز در صنعت گردشگری مورد مطالعه: آژانسهای مسافرتی شهر تهران1251515079FAمحمد رحیمرمضانیانهیئت علمی دانشگاه علامه طباطباییپدرامحیدرنیای کهندانشجوی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20101205Tourism is widely recognized as an important economic sector. No matter what the economic climate, tourism has a significant impact on global and local economies. Tourism has been recognized as a complex system. Therefore, business management in the tourism industry critically needs to consider supply chain perspectives to integrate the fragmented nature of this industry. Moreover, development of tourism industry and its negative environmental impacts force companies to adopt sustainable strategies. This article reviews related literature and presents an analytical model in order to identify potential factors which influence the environmental strategic decision-making process. We investigated the influence of these potential factors on tourism industry and particularly on the travel agencies of Iran. Thus, analytical model was employed to design a questionnaire based on which 15 Tour & Travel agencies of Tehran were investigated through semi-structured interviews. The results show that in the absence of organizational benefits, external pressures could lead to GSCM adoption; also that implementation of this strategy is prone to get limited by strategic myopia and some other organizational factors.صنعت گردشگری به عنوان یکی از ده صنعت برتر جهان در چرخه اقتصادی نقش بهسزایی را ایفا میکند و یکی از بخشهای مهم تولید درآمد و ارزآوری است. مدیریت زنجیره تأمین، که برای بیش از دو دهه در صنایع تولیدی بهکار میرود و جای آن در صنعت گردشگری بسیار خالی بهنظر میرسد، میتواند به عنوان ابزاری برای یکپارچه سازی ماهیت این صنعت بهکار رود. از طرفی روند رو به رشد گسترش صنعت گردشگری و بروز نشانههایی از تأثیرات منفی بر محیطزیست، لزوم پایداری را به میان آورده است. در این مقاله پس از بررسی مبانی نظری، با ارائه یک مدل تحلیلی، عوامل بالقوه مؤثر بر فرآیند تصمیمگیری استراتژیک یک بنگاه، مبنی بر اتخاذ ملاحظات زیستمحیطی در روابط با اعضای مختلف زنجیره تأمین تعیین شده است. به منظور بررسی عوامل بالقوه تعیین شده در عمل و شناسایی عوامل احتمالی تأثیرگذار دیگر و همچنین تعیین میزان اهمیت نسبی هر یک از این عوامل در صنعت گردشگری و بالاخص از دیدگاه آژانسهای مسافرتی کشورمان، پرسشنامهای بر مبنای مدل تحلیلی ارائه شده طراحی و مبنای مصاحبه نیمه باز با پانزده آژانس مسافرتی پایتخت قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد با توجه به این که از نظر آژانسهای مسافرتی کشورمان، اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز با مزایای درون سازمانی چندانی همراه نمیباشد، فشارهای خارجی میتواند عامل مؤثری برای گرایش به استراتژیهای زیستمحیطی محسوب شود. به علاوه اجرای این استراتژی به واسطه برخی از عوامل سازمانی و کوتهنگریهای استراتژیک محدود میشود.دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420120220Investigation of Factors Influencing the Service Quality Indexes of Tourism Agencies of Southern Isfahanعوامل مؤثر بر شاخصهای کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری جنوب شهر اصفهان1531765080FAامیر حسینشریعتیدانشجوی دانشگاه علامه طباطبایینادیافروزاندانشجوی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20101213Present article investigates the influencing factors on service quality of tourism agencies located at southern part of Isfahan. The objective is to study the influence of factors, namely service characteristics, responsiveness, Kindness, reliability, customer Relationship management, appearance (facilities), price, technology, distribution, promotion, credibility, and warranty, on the service quality of tourism agencies. A self-structured questionnaire relying on servqual scale was designed and its validity was measured by Cronbach's coefficient alpha of 95.6%. Afterwards, hypotheses were tested on a statistical sample of 100 individuals to find correlation between factors. The highest correlation coefficient was found to be between technology and distribution (0.837). The resulted ranking classification turned out to be as the following: 1.responsiveness, 2.reliability, 3.credibility, 4.warranty, 5.kindness, 6.service characteristics, 7.appearance, 8.price, 9.technology, 10.distribution, 11.customer relationship management, 12.Promotionمقاله حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شاخصهای کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری جنوب شهراصفهان پرداخته و هدف آن بررسی تأثیر عواملی مانند: 1) ویژگی های محصول (خدمت)، 2)پاسخگو بودن، 3)همدردی،4)قابلیت اطمینان ،5)مدیریت ارتباط با مشتری،6)وضعیت ظاهری، 7)قیمت، 8)تکنولوژی، 9)توزیع، 10)ترفیع، 11)اعتبار و12)تضمین بر کیفیت خدمات در آژانسهای گردشگری جنوب شهر اصفهان میباشد.جامعه آماری این تحقیق شامل مشتریان فعلی آژانسهای گردشگری جنوب شهر اصفهان میباشد. با کمک آزمون T فرضیات تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند و همگی در سطح اطمینان 95% تائید شدند. علاوه بر آزمون T، جهت تکمیل نتایج تحقیق از آزمونهای دیگری از قبیل ANOVA، توکی، T مستقل ، فریدمن و ضریب همبستگی نیز استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از آزمونANOVA ،افراد کمتراز 20 سال تأثیر عامل ویژگیهای محصول (خدمت) را بر شاخصهای کیفیت خدمات کمتر از افراد دیگر ارزیابی کرده اند. افراد با تحصیلات دیپلم وپایینتر تأثیر عامل ترفیع بر شاخصهای کیفیت خدمات را بیشتر ارزیابی کردند همچنین پاسخدهندگان زن تأثیر ویژگی های خدمت برافزایش کیفیت خدمات را بیشتر از مردها دانسته اند و پاسخدهندگان متأهل نسبت به مجردها تأثیر عامل قابلیت اطمینان بر کیفیت خدمات را بالاتر ارزیابی کردند.رتبه بندی عوامل بر اساس آزمون فریدمن به ترتیب عبارتند از:1- پاسخگو بودن 2-قابلیت اطمینان3- اعتبار 4-تضمین 5-همدردی 6-محصول 7-وضعیت ظاهری 8-قیمت 9-تکنولوژی 10-توزیع 11- مدیریت ارتباط با مشتری و 12-ترفیع .بالاترین ضریب همبستگی میان عوامل را تکنولوژی و توزیع با مقدار 837/0 در اختیار دارند.دانشگاه علامه طباطباییمطالعات مدیریت گردشگری2322-329451420120220Tourism Carrying Capacity Determination for Desert Regions of Iran Case studies: Shahdad, Maranjab-Band e Rig , and Mesr-Farahzadتعیین ظرفیت پذیرش گردشگری در مناطق کویری و بیابانی ایران نمونۀ موردی شهداد، مرنجاب ـ بند ریگ و مصرـ فرحزاد1761975081FAمحمودحسن پوردانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی0000-0002-2167-2039زینباحمدیدانشجوی دانشگاه علامه طباطباییحسنالیاسیدانشجوی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20110311In the recent years, deserts of Iran have been experiencing an ongoing boost of demand on the part of tourists. Given the sensitivity and fragility of these environments, accompanying the nonexistence of a comprehensive tourism development plan, the necessity for awareness and special attention to these areas has become highlighted. The present research based on tourism sustainability approach, tries to calculate the tourism carrying capacity of three desert destinations: Shahdad, Maranjab-Band e Rig, and Mesr-Farahzad. For this purpose, first by reviewing the literature and asking professionals’ opinions, the influencing indices on tourism carrying capacity of the regions were identified; afterwards, the ‘physical’, ‘real’, and ‘efficient’ carrying capacities were calculated for both extensive and intensive tourism zones. Results indicate that Maranjab-Band e Rig, and Shahdad have higher tourism carrying capacity in comparison with Mesr-Farahzad area. Also findings show that these areas can improve their tourism carrying capacities by developing their infrastructures and services. Furthermore, the current ‘real’ carrying capacities of these areas were found to be over-loaded in the intensive tourism zones.روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق شکننده و حساس کویری و بیابانی ایران طی سالهای اخیر و عدم وجود برنامهریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این تحقیق، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری (طبیعت گردی) در مناطق کویری و بیابانی ایران با استناد به روش ظرفیت پذیرش گردشگری آستانه ظرفیت پذیرش مقصدهای منطقه کویرنوردی کلوت شهداد، منطقه خور و بیابانک شامل روستاهای مصر و فرحزاد و منطقه مرنجاب مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا با استفاده از ادبیات موجود و نظر کارشناسان موضوع، شاخصهای مؤثر در برآورد ظرفیت پذیرش منطقه تعیین و سپس با به کارگیری روش کمی TCC، تعداد گردشگرانی که میتوانند به صورت فیزیکی، واقعی و مؤثر در دو محدوده متمرکز و گسترده منطقه حضور یابند، محاسبه شده است. طبق نتایج حاصله منطقه مرنجاب- بند ریگ و شهداد نسبت به منطقه مصر و فرحزاد از ظرفیت بالاتری در پذیرش گردشگران برخوردار هستند. در ضمن این مناطق میتوانند با افزایش ظرفیتهای زیرساختی و خدماتی خود، ظرفیت پذیرش خود را افزایش دهند. همچنین طبق نتایج تحقیق، در حال حاضر این مناطق در گردشگری متمرکز بیش از ظرفیت واقعی خود بارگذاری میشوند.